Menigeen kan of wil zorg niet zelf regelen

Eén op de twee Nederlanders heeft moeite om zelf de regie te voeren over gezondheid, ziekte en zorg. Drie op de tien hebben onvoldoende functionele lees- en rekenvaardigheden en kunnen informatie niet makkelijk vinden en verwerken.

Dat concludeert het Nivel in de kennissynthese ‘Gezondheidsvaardigheden: niet voor iedereen vanzelfsprekend’, die is gebaseerd op eigen onderzoek en internationale literatuur. Van Nederlandse burgers en patiënten wordt steeds meer verwacht dat zij een actieve rol op zich nemen in de zorg voor hun eigen gezondheid en ziekte en die van hun naasten, stelt het onderzoeksinstituut. Maar niet iedereen is daar even goed toe in staat. Voor drie op de tien volwassen Nederlanders is het vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen van gezondheidsinformatie problematisch. Dit geldt vooral voor mannen, ouderen, mensen met een lagere opleiding en een lager inkomen. Eén op de twee Nederlanders (48%) heeft moeite om zelf de regie te voeren over gezondheid, ziekte en zorg. Hen ontbreekt het aan kennis, motivatie en zelfvertrouwen. Ook hier is er een verband met (hoge) leeftijd, (lage) opleiding en (laag) inkomen, en daarnaast met zelfgerapporteerde (slechte) gezondheid.

Zorgaanbieders en instellingen kunnen leren om beter met mensen met lage gezondheidsvaardigheden om te gaan, stelt het Nivel. Er bestaan verschillende checklists waarmee hulpverleners en organisaties hun manier van communiceren, dan wel de kwaliteit van hun informatie en hun toegankelijkheid voor mensen met lage gezondheidsvaardigheden kunnen beoordelen. Daarnaast zou effectieve implementatie van bestaande inzichten en hulpmiddelen (folders, toolkits) de zorg aan mensen met lage gezondheidsvaardigheden zeker al verbeteren.

Joost Visser

Gezondheidsvaardigheden: niet voor iedereen vanzelfsprekend

Lees ook:

• Patiëntparticipatie kent grenzen (2013)
• Handvatten om SOLK-patiënten te verwijzen (2013)
• De patiënt moet professioneler worden (2012)
• gezondheidsvaardigheden.nl