Kracht van het verzet in brons
1 reactieMinister Ab Klink en twee oud-artsen onthulden maandagmiddag een bronzen herinneringsmonument voor artsen in oorlogstijd. De Groningse kunstenaar Anita Franken maakte het beeld, dat staat in de Domus Medica in Utrecht.
Het monument verbeeldt drie artsen die een vallende esculaap omhoog houden. Ze kijken naar de artseneed op de wand in de entreehal van de Domus Medica, het onderkomen van onder meer de KNMG.
‘Alle drie de figuren hebben hun eigen identiteit’, zegt Franken. ‘Welke identiteit dat is, kan de toeschouwer zelf invullen. Maar de drie figuren stralen allen kracht uit. En ze werken samen om het doel – de geneeskunde – hoog te houden. Door veel en goed te communiceren trokken ze een gezamenlijke lijn.’
Franken bereidde zich voor door artikelen uit Medisch Contact te lezen, onder andere het artikel De blijvende betekenis van het artsenverzet van dr. A. van der Zwan uit 1985. Hierin beschrijft hij de rol van het artsenverzet in de Tweede Wereldoorlog.
De kunstenaar raakte onder de indruk. ‘Artsen waren heel genuanceerd, terwijl ze onder enorme druk stonden. Aanvankelijk had ik een model gemaakt waarin één figuur de vallende esculaap hoog houdt. Dit leek te veel op de kruisgang. Drie figuren is mooier en krachtiger.’
Ingrid Lutke Schipholt
Lees ook:
- Meer nieuws
,
Op 3 mei werd in Utrecht het boek Witte Jassen en Bruinhemden gepresenteerd. Daarbij werd ook een beeld onthuld om de rol van artsen en geneeskundestudenten in de Tweede Wereldoorlog te gedenken. De kunstenares lichtte de betekenis van het beeld toe....
Ik zie nog een andere symboliek. Het beeld staat in de hal van de Domus Medica tegenover de muur met de afbeelding van de artseneed. In de eed staat dat een arts de medische kennis nooit zal misbruiken. De artsen die op 3 mei werden geëerd, misbruikten hun kennis nu juist wel, bijvoorbeeld door het stellen van verkeerde diagnoses. Wij vinden dat zij daar volledig gelijk in hadden, maar volgens de artseneed was het niet goed. Het beeld symboliseert voor mij dan ook de problemen die artsen daarmee in de oorlog gehad zullen hebben. Het beeld laat niet alleen zien dat zij de esculaap omhoog hielden, maar ook dat zij er haast door werden verpletterd. Desondanks wisten die artsen een manier te vinden om te doen wat zij moesten doen. Zo wordt het beeld nog boeiender, denk ik.
Zeist, mei 2010
Margreet Wagenaar-Fischer, arts maatschappij en gezondheid n.p.