KNMG voegt afwegingskader toe aan meldcode mishandeling

Het moet voor artsen makkelijker worden om te besluiten of ze een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld moeten melden bij Veilig Thuis. Daarom heeft de KNMG een ‘afwegingskader’ toegevoegd aan het stappenplan in de meldcode.

In het afwegingskader moeten vijf vragen met een toelichting artsen ondersteuning bieden in hun overweging of ze Veilig Thuis inschakelen bij een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld. De vijf vragen gaan onder meer over of er, naar de inschatting van de arts, sprake is van acute of structurele onveiligheid, of de arts zelf in staat is hulp te bieden of te organiseren, of de betrokkenen hulp aanvaarden en zich ervoor inzetten de situatie te verbeteren en of de geboden hulp leidt tot verbetering van de situatie.

Volgens Judith Hoefnagels, SEH-arts en namens de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen betrokken bij het opstellen van het afwegingskader, is een van de doelen dat artsen van hun handelingsverlegenheid afkomen. Hoefnagels: ‘We zien dat artsen vaak onzeker zijn over hun vermoedens én of ze daar wel of niet melding van moeten doen. Artsen zijn het aan kwetsbare kinderen en volwassenen verplicht hun afweging zeer zorgvuldig te maken. Er zitten veel haken en ogen aan het doen van zo’n melding, omdat je je zwijgplicht ervoor verbreekt. Dat kan de vertrouwensband met de patiënt op scherp stellen. Het afwegingskader biedt daarin houvast, om aan te kunnen tonen dat je de afweging zorgvuldig hebt gemaakt en gedocumenteerd. Daarnaast is de bedoeling van het afwegingskader dat de maatschappelijke signalering van kindermishandeling en huiselijk geweld groter wordt; dat Veilig Thuis kwetsbare kinderen, volwassenen en ouderen in het vizier heeft. En dat dit ook meer op het netvlies van artsen komt te staan.’

Het afwegingskader wordt vanaf juli ingevoerd in de zorg en het gebruik ervan is vanaf januari 2019 verplicht. Aanvankelijk moest dit in 2017 al gebeuren, maar artsen en andere zorgverleners kregen een jaar langer de tijd om de veldnorm te ontwikkelen. Het afwegingskader komt er op aandringen van het ministerie van VWS dat de wetgeving rond de meldcode wil aanscherpen om geweld beter aan te kunnen pakken. Ook in andere sectoren, zoals de politie, het onderwijs en de kinderopvang waar soortgelijke afwegingskaders zijn gemaakt. Het dóen van melding bij Veilig Thuis is níet verplicht, hoewel het vaak is geopperd. ‘Maar het gebruik van de Meldcode Kindermishandeling is verplicht en daarmee is – vanaf 1 januari 2019 – ook het gebruik van het afwegingskader verplicht’, licht Hoefnagels toe. ‘Dat betekent dat je er als arts in juridische zin aan gehouden kunt worden. Maar dat werkt ook andersom, artsen kunnen hun handelen er ook mee verdedigen als dat nodig is.’