Kinderarts in Pakistan - Relativeren

Ze komt binnen in de kleine spreekkamer van het charitatieve ziekenhuis in Lahore in Pakistan en slaat haar burka terug. Er komt een jonge vrouw tevoorschijn, die weliswaar geen Engels spreekt maar wel goed duide-lijk maakt waar haar baby last van heeft: jeuk over het hele lichaam. Weer een kind met scabiës zegt mijn collega, dokter Anwar, en hij schrijft het zoveelste recept uit. Het hele gezin behandelen lukt niet, dus ik zie de vrouw binnenkort weer terug. Ze trekt haar burka weer over haar hoofd en verlaat de kamer, waar intussen nog twee vrouwen, zwaar gesluierd, met fraai opgemaakte ogen, zijn komen meeluisteren naar de anamnese. De een heeft een kind bij zich met een facialisparese en een litteken achter de kaakhoek: tuberculose. De andere vrouw komt alleen, zij heeft overal pijn. Anwar drukt wat door haar kleren heen in haar buik en neemt de bloeddruk op over haar vest: de diagnose is ‘depressie’. Hij weet dat haar zoon van 17 jaar in een onbeschermd gat is gevallen en zijn nek heeft gebroken. De jongen ligt nu thuis en kan alleen zijn rechterteen bewegen. De vrouw krijgt voor een paar dagen pijnstillers mee.

Na nog wat hoesters, die allemaal antibiotica krijgen voor enkele dagen, komt een jongen met zijn moeder binnen: hij heeft al een tijd een dikke buik, is afgevallen, heeft geen koorts gehad en is niet geel geweest. Het blijkt ascites te zijn. Anwar kent dit soort beelden en meldt dat het buiktuberculose is. De Mantoux blijkt na drie dagen positief. De jongen krijgt tuberculostatica die hij een halfjaar moet gebruiken.

Beeld: R. Rodrigues Pereira

Zo gaat het verder, zestig patiënten op een morgen, van wie dertig nieuwe - toch wat meer dan ik gewend ben. Maar wel veel minder administratie, geen DBC’s, geen huisartsen-brieven. Dit betekent snelle hulp en dankbare patiënten.

’s Middags mag ik mee met een inhaalcampagne voor poliovaccinatie in de wijk Badami Bagh (betekent amandeltuin). Het is een zeer drukke wijk met 300.000 mensen, veel verkeer, stof, getoeter, gemotoriseerde riksja’s, ezelkarren, paardenkarren, koeienkarren, motorfietsen en veel voetgangers. Het lijkt dus niet meer zo op die mooie tuin die het vroeger moet zijn geweest. We gaan te voet de huizen langs met de vaccinatieleider en vier in chador gehulde assistentes. Zij bekijken de aantekeningen die zij de vorige maal met krijt op de deur hebben gezet: ‘Hier wonen twee kinderen onder de vijf jaar, er moet er nog één worden ingeënt, vorige keer was die niet thuis.’ We bonzen op de deur, wachten een tijdje en een tienermeisje met baby doet open. Zij moet het vaccinatieboekje halen, het kind krijgt ter plekke een druppel vaccin in de mond, het schema wordt bijgewerkt en we gaan verder. In een paar uur hebben we ongeveer twintig niet-ingeënte kinderen gevonden, waarmee het percentage volledig ingeënte kinderen op 95 komt.

Nog even naar het grote kinderziekenhuis. Ik loop met het hoofd van de afdeling over de gang. Iedereen drukt zich tegen de muur, houdt deuren open en fluistert of houdt zijn mond. Bij neonatologie zien we drie  kinderen op een moderne resuscitatietafel liggen - dwars, in verband met plaatsgebrek. De moeder van de buitenste prematuur beademt haar kind met een ambuballon op de tube. Op de EHBO komt een vader met zijn stuipende, bijna gesuccumbeerde kind binnen na een reis van tien uur: cerebrale malaria, zegt mijn collega. Een vluchtelinge uit Afghanistan met een afschuwelijke tumor wordt bekeken: communicatie is niet mogelijk, zij spreekt een andere taal. Een jongen van 14 jaar met oedemen en cretinisme ligt op de afdeling...

Ik ben weer helemaal bij: in Nederland zijn veel zieke kinderen, maar hier is de nood duidelijk hoger. Het lijkt mij goed als alle assistenten kindergeneeskunde de kans krijgen om zoiets eens mee te maken: goed voor het relativeren van de problemen in onze gezondheidszorg.

R. Rodrigues Pereira, kinderarts bij Medisch Centrum Rijnmond-Zuid (locatie Clara), op werkbezoek bij een net opgericht charitatief ziekenhuis in Lahore, Pakistan