Keuzehulp na sectio

Vrouwen die een keizersnede hebben doorgemaakt, worden te weinig betrokken bij de keuze hoe ze de volgende keer willen bevallen: een geplande sectio of proberen vaginaal te bevallen. Een keuzehulp kan dit verbeteren. Wellicht neemt daardoor de grote variatie in percentages geplande sectio’s tussen ziekenhuizen af.

Na een doorgemaakte keizersnede is de kans op complicaties bij een volgende bevalling groter. Aan deze vrouwen zou eigenlijk de keuze moeten worden voorgelegd of ze al bij voorbaat voor een sectio kiezen, of dat ze vaginaal willen bevallen. In de praktijk krijgt nog geen 1 op de 5 vrouwen goede voorlichting hierover. De zorgverleners lijken het er ook niet over eens wat de beste aanpak is: in sommige ziekenhuizen begint nog niet de helft van deze vrouwen aan een vaginale bevalling, in andere bijna allemaal. De variatie in het aandeel geslaagde natuurlijke bevallingen is vergelijkbaar. En die variatie hangt niet af van de patiëntenmix, dus blijkbaar vooral van de zorgverleners.

Daar valt verbetering te halen, vonden onder andere onderzoekers van het Maastricht UMC+, onder wie gynaecoloog Liesbeth Scheepers. Zij ontwikkelden een manier om zwangeren beter te informeren over wat voor hen het beste is: een geplande sectio, of vaginaal proberen te bevallen. Die keuzehulp presenteerden zij onlangs op het NVOG-congres.

Scheepers: ‘Die keuzehulp bestaat uit een folder met informatie die wij voor de 36e week aan de vrouw meegeven en met haar bespreken, liefst op meerdere momenten. Daarin staat bijvoorbeeld wat de mogelijke complicaties zijn van een vaginale bevalling, zoals een uterusruptuur, en hoe vaak die complicaties voorkomen.’ Belangrijk onderdeel van die keuzehulp is een voorspelling van de kans dat een vaginale bevalling succesvol zal zijn, dat wil zeggen: niet eindigt in een spoedsectio. Scheepers: ‘Dat verschilt namelijk nogal: als de eerste sectio electief was, omdat het kind in een stuit lag, en als daar nu geen sprake van is, is de kans dat vaginaal bevallen lukt veel groter dan bij een moeder die eerder een spoedsectio onderging vanwege een niet vorderende uitdrijving bij een heel groot kind, en nu weer een groot kind krijgt. Op basis van zes factoren kunnen we die kans vrij goed voorspellen. Veel beter dan wij met onze klinische blik kunnen.’

De Maastrichtenaren hebben de keuzehulp in zes ziekenhuizen getest en in zes andere niet. Er werden ruim 900 patiënten geïncludeerd, die goed vergelijkbaar waren. In de keuzehulpgroep vonden meer primaire sectio’s plaats (42 versus 31%). Dat lijkt een slechte uitkomst, maar tegelijkertijd vonden er minder secundaire sectio’s plaats (14 versus 23%). Scheepers: ‘In totaal bleef het aandeel sectio’s gelijk. Dat is een mooie uitkomst. De angst was namelijk dat veel meer vrouwen voor een keizersnede zouden kiezen. Maar dat is niet zo. Het zijn vooral de vrouwen die minder kans van slagen hebben bij een vaginale bevalling, en dat is wat je wilt. Om complicaties te voorkomen is een vaginale bevalling het beste, daarna een geplande sectio, en het minst gunstig is een spoedsectio.’ Tussen beide groepen was geen verschil in complicaties of morbiditeit, ‘maar om dat aan te tonen is een grotere onderzoeksgroep nodig’, zegt Scheepers. Als het predictiemodel ook gevalideerd kan worden op de nieuwste gegevens, zal deze volgens Scheepers eind dit jaar aan de NVOG-richtlijnen worden toegevoegd als addendum. Dan kan ook worden bekeken of de praktijkvariatie afneemt.
Het onderzoek naar zwangerschap na een eerdere keizersnede staat bekend als de SIMPLE-studie (Sectio IMPLEmentatie Studie).

Sophie Broersen

Lees ook:

Dossier Hoornse gynaecoloog