Inbakeren met beleid voorkomt risico heupdysplasie

Een orthopedisch chirurg uit Engeland maakt zich zorgen over de negatieve gevolgen van inbakeren. Als baby’s hun benen niet kunnen strekken of buigen kan dat leiden tot heupdysplasie. Jeugdverpleegkundige Martine Roomer zegt dat de inbakerinstructies die ouders van de jeugdgezondheidszorg krijgen veilig zijn.

 ‘Inbakeren beschadigt ontwikkelde babyheupen’, luidde de kop op NU.nl naar aanleiding van een literatuurstudie van orthopedisch chirurg Nicholas Clarke van de universiteit in Southampton. Clarke schrijft in Archives of Disease in Childhood dat inbakeren op de manier waarop de benen niet kunnen strekken of buigen een risico is voor het ontwikkelen van heupdysplasie. Hij concludeert dit naar aanleiding van meerdere studies waaronder een cohortstudie uit Turkije waarbij 88 procent van de baby’s met heupdysplasie waren ingebakerd.

Inbakeren vroeger en nu
Inbakeren, een baby van de schouders tot en met de voetjes in doeken wikkelen, is een oeroude traditie waar vroeger alle pasgeborenen aan moesten geloven. Vroeger gebeurde dat door zogeheten bakervrouwen met de gedachten dat door de baby in te bakeren kneuzingen, opgelopen bij de geboorte, beter zouden genezen. In de twintigste eeuw raakte deze gewoonte in Nederland uit de mode, maar ongeveer tien jaar geleden is het inbakeren in ons land weer herontdekt vanwege het gunstige effect op huilbaby’s. Uit onderzoek blijkt dat inbakeren het huilgedrag positief beïnvloedt en dat baby’s beter en langer slapen. Inbakeren wordt tegenwoordig alleen toegepast tijdens de slaapperioden in de leeftijd tussen 1 week en 6 maanden. Er zijn geen cijfers over hoeveel baby’s op dit moment in Nederland worden ingebakerd; uit een onderzoek in 2007 blijkt dat 6 procent van de allochtone baby’s werd ingebakerd.

Risico’s van inbakeren
Als het inbakeren niet op de juiste manier gebeurt, zijn er risico’s aan verbonden. Met name over het risico op onvoldoende ontwikkeling van het heupgewricht, heupdysplasie, is internationaal veel geschreven. Als de benen van de baby onvoldoende kunnen buigen en strekken bestaat het risico dat het kind heupdysplasie ontwikkelt. Daarnaast is er bij verkeerde toepassing een risico op oververhitting en als het kind op de buik kan draaien is er het gevaar op plotselinge wiegendood. In tegenstelling tot wat sommige lactatiedeskundigen beweren heeft inbakeren geen negatief effect op de borstvoeding.

Richtlijn
De richtlijn ‘Preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van excessief huilen bij baby’s’ van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheidszorg besteedt aandacht aan de juiste manier van inbakeren. Hierin staat dat een baby alleen mag worden ingebakerd als hij of zij is onderzocht door de arts. Inbakeren mag niet bij baby’s met heupdysplasie of verschijnselen daarvan en bij een verhoogd risico op dysplastische heupontwikkeling; bijvoorbeeld als het in de familie voorkomt of als het kind in stuitligging heeft gelegen. Over de methode stelt de richtlijn dat het kind voldoende ruimte moet hebben om de benen in de doeken te kunnen strekken en in opgetrokken stand te kunnen spreiden, ten behoeve van de heupontwikkeling.

Lucy Smit, jeugdarts en voorzitter van het landelijk bestuur Artsen Jeugdgezondheidszorg, bevestigt dat alle baby’s worden gezien door een jeugdarts. Als er sprake is van heupdysplasie of een verhoogd risico op dysplastische heupontwikkeling worden de heupen van een baby niet ingebakerd. Jeugdverpleegkundige Martine Roomer voegt daaraan toe: ‘Als baby’s worden ingebakerd is het nadrukkelijke advies om de benen in de doeken te kunnen strekken en in opgetrokken stand te kunnen spreiden’. Dit is conform de richtlijn en ook volgens orthopedisch chirurg Clarke zou deze manier van inbakeren veilig zijn.

Nicolien van der Have

Arch Dis Child archdischild-2013-304143. doi:10.1136/archdischild-2013-304143