IGZ: VUmc reageerde slecht op calamiteit

De raad van bestuur van het VUmc heeft niet alert gereageerd op signalen dat longchirurgen, hartchirurgen, longartsen en andere artsen slecht met elkaar samenwerkten. De longchirurg die alarm sloeg, werd daarvoor ten onrechte gestraft. Dat blijkt uit een rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) naar aanleiding van het overlijden van een patiënt op de ic, in maart van dit jaar.

Volgens het vertrouwelijke rapport, dat in het bezit is van Medisch Contact, betrof het hier een calamiteit die de raad van bestuur aan de inspectie had moeten melden. In plaats daarvan werd een externe commissie van hoogleraren ingesteld, die tot de conclusie kwam dat er ‘in strikte zin’ geen sprake was van een calamiteit. Daarop besloot het hoofd longchirurgie van het VUmc, M.A. Paul, het overlijden van de patiënt aan de inspectie te melden. Als consequentie kreeg hij van het bestuur een gedeeltelijk uitvoeringsverbod opgelegd, waardoor geplande operaties moesten worden afgezegd.

Op basis van uitvoerige gesprekken met de melder, de longartsen, de longchirurgen, de hartchirurgen en anderen schreef de inspectie een conceptrapport, zonder conclusies, maatregelen en aanbevelingen. De raad van bestuur ‘kon zich niet herkennen’ in de in het rapport genoemde knelpunten en stelde zich achter het commentaar van het hoofd ic, professor A. Girbes, die het ‘onaanvaardbaar;’ had genoemd. In het eindrapport noemt de inspectie die afwerende reactie ‘zorgelijk’, gezien alles wat door de artsen naar voren was gebracht: ‘Het behoort tot de taak van de raad van bestuur om alert te zijn op signalen over slechte communicatie tussen professionals onderling, en in te grijpen.’

Volgens de inspectie heeft het hoofd longchirurgie de calamiteit ‘terecht’ bij de inspectie gemeld. ‘Melden door een individuele zorgverlener is niet onwettig’, zo wordt in het rapport geconcludeerd. ‘Maatregelen ten opzichte van de melder, die overigens bekend staat om zijn toewijding en professionaliteit, lagen niet in de rede. Hierdoor is het melden van eventuele misstanden en calamiteiten (…) onveilig geworden. Dit is zeer te betreuren.’

De ic van het VUmc werkt volgens ‘closed format’ waarbij de intensivist hoofdbehandelaar is, maar wel recht moet doen aan de expertise en adviezen van betrokken medisch specialisten. In het VUmc voelen longchirurgen, hartchirurgen en longartsen zich in het postoperatieve beleid echter niet meer welkom, zo concludeert de inspectie. Zij voelen zich buitengesloten bij de zorg voor hun op de ic opgenomen patiënten, en een aantal van hen ervaart de leiding ‘strak en straf’ en ‘niet uitnodigend voor dialoog’. De raad van bestuur wordt opgedragen om de ‘werkelijke en de ervaren communicatiestoornissen tussen de professionals op te lossen en ervoor te zorgen dat de samenwerking tussen medisch specialisten en intensivisten zo te organiseren dat ‘beider deskundigheid in acht wordt genomen’.
Inmiddels onderzoekt het VUmc een tweede mogelijke calamiteit op de ic, op 20 oktober. Ook deze zaak werd direct intern door Paul gemeld; professor P.A. Postmus, hoofd van de afdeling Longziekten, informeerde later de IGZ.

Joost Visser

Lees ook:

• Incident zet ic-samenwerking VUmc op scherp
• Meer nieuws