Iedereen patiënt

Allemaal aan de medicijnen toont aan dat de grootste geneesmiddelenfabrikanten zich in hun marketingstrategieën zijn gaan richten op de gezonde, rijke mens. Het belangrijkste wapen daarbij is bang maken. Bijvoorbeeld voor aandoeningen die onmerkbaar zijn, zoals hoge bloeddruk en osteoporose of aandoeningen die voorheen niet als ziekte werden bestempeld, zoals depressie, menopauze, premenstrueel syndroom en ADHD.

Twee voorbeelden. Voor de marketing van statinen wordt het idee gewekt dat cholesterol vergif is. Terwijl het onontbeerlijk is voor de gezondheid: zonder cholesterol geen celmembranen of hersenen. Gelukkig kunnen de meeste lichaamscellen het zelf produceren. Je kunt je cholesterol alleen verlagen met deze medicijnen, momenteel de meest winstgevende medicamenten. Het verband tussen cholesterolniveau en hart- en vaatziekten is bij gezonde mensen nauwelijks aantoonbaar. Al het onderzoek op dat gebied wordt betaald door de farmaceutische firma’s die de pillen produceren. Uit zulke studies worden nooit negatieve resultaten gepubliceerd.

Hetzelfde geldt voor middelen tegen hoge bloeddruk. De auteurs beschrijven dat onder de huidige richtlijnen 40 miljoen Amerikanen hypertensie hebben. Van mensen boven de 55 jaar is dat 90 procent. Maar de definitie van hoge bloeddruk verandert steeds. Elke keer wordt een lagere bloeddruk gezien als risicofactor. De farmaceutische industrie hoopt wereldwijd 40 miljard dollar in deze markt om te zetten. Bij de marketing van antihypertensiva voert zij vooral de relatieve risico’s op. Er wordt bijvoorbeeld gesteld dat het gebruik van antihypertensiva de kans op een hartinfarct met 33 procent vermindert. In werkelijkheid gaat de kans op een hartinfarct van 3 naar 2 procent. Recentelijk is de pool van klanten fors uitgebreid door een nieuw begrip: prehypertensie. Zulke mensen hebben nog geen hoge bloeddruk, maar zouden die kunnen krijgen als ze onbehandeld voortleven. Volgens de nieuwste richtlijnen in de VS vallen mensen met een systolische druk van 120 en een diastolische van 80 daar al onder. Mensen met een normale bloeddruk worden steeds zeldzamer en misschien sterven ze wel uit. Uiteindelijk is iedereen patiënt. << Peter Bügel

Ray Moynihan & Allen Cassels, Allemaal aan de medicijnen, Uitgeverij Elmar, ISBN 90 389 1683 3, 224 blz., 17,50 euro.