Gunstbetoon

De bezorgdheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg over het gunstbetoon door de farmaceutische industrie aan artsen in het algemeen en aan specialisten in het bijzonder komt helaas 25 jaar te laat.

De sponsoring van de Nederlandse Vereniging voor Gastro-enterologie was tot de introductie van de eerste H2-receptorblokkers in 1976 zeer bescheiden en beperkte zich tot de huur van enkele stands en administratieve steun bij de organisatie van de tweemaal per jaar gehouden wetenschappelijke vergaderingen. In de hieropvolgende jaren kwam de sponsoring van zuurremmers door diverse fabrikanten goed op gang. Deze sponsoring bestond vooral uit het meenemen van specialisten naar belangrijke congressen in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Europa. In hoeverre dergelijke sponsoring voor niet academisch werkende specialisten essentieel was, onttrekt zich aan mijn waarneming. Voor academisch werkende specialisten was dit gunstbetoon echter van vitaal belang omdat hun congresbezoek in het buitenland, anders dan dat van ambtenaren op de Haagse departementen, niet door de werkgever (universiteit of academisch ziekenhuis) werd vergoed.

Mijn afdeling had bijvoorbeeld een reisbudget van

f 6.000,- voor acht stafleden. De Nederlandse Vereniging voor Gastro-enterologie trof in 1985 een regeling met één sponsor, waardoor ook twintig agio’s van dit gunstbetoon konden profiteren. Later volgden anderen dit voorbeeld. Hierdoor steeg de Nederlandse inbreng op de meest prestigieuze gastro-enterologische bijeenkomst in de Verenigde Staten, de AGA, van 1 à 2 naar ongeveer 50 inzendingen per vergadering. Het gevolg was dat de Nederlandse gastro-enterologie internationaal een passend visitekaartje kon afgeven. Vóór die tijd had het geen zin werk naar de AGA in te zenden omdat er geen geld was om het in de VS te presenteren.

De in dit stelsel opgegroeide gastro-enterologen beschouwen de sponsoring van het bezoek aan de voor hun nascholing vereiste buitenlandse congressen nu als normaal. Uiteraard staat het de overheid vrij deze gang van zaken te betreuren. En het staat vast dat specialisten en agio’s de afgelopen 15 tot 20 jaar zijn blootgesteld aan beïnvloeding door de farmaceutische industrie, omdat diezelfde overheid vanwege bezuinigingen had besloten de dienstreizen van sommige ambtenaren niet te vergoeden.

Wellicht kunnen de met reclametoezicht belaste inspecteurs deze historie meenemen in hun lessen voor de toekomst.

Berkel & Rodenrijs, februari 2001

MARK VAN BLANKENSTEIN, gastro-enteroloog, oud-voorzitter Nederlandse Vereniging voor Gastro-enterologie