‘Goed functioneren kent drie pijlers’
2 reactiesArtsen moeten bezinnen op de professionele waarden die verwoord zijn in de artseneed, betoogt Kiki Lombarts vandaag in haar oratie aan de UvA.
De medische professie staat onder druk, en alleen artsen die goed functioneren, zullen de waarde van de medisch professie hoog kunnen houden. Goed functioneren toont zich, volgens de nieuwe hoogleraar professional performance, in drie pijlers: het voortdurend streven naar excellente zorg, het handelen vanuit medemenselijkheid en het afleggen van rekenschap over beide.
De hoogleraar deed onderzoek naar het functioneren van medisch specialisten in hun diverse professionele rollen, als arts en als opleider, en ontwikkelde samen met haar onderzoeksgroep een aantal evaluatiesystemen waarmee het functioneren van artsen en opleiders in kaart kan worden gebracht.
Zo stelde ze vast dat in de ogen van aiossen bevlogen opleiders, betere opleiders zijn. En dat intrinsieke motivatie en bescheidenheid deugden zijn die topperformers kenmerken. Verder blijkt ‘het niet-ontvankelijk zijn voor commentaar uit de professionele omgeving’ van invloed te zijn op de kwaliteit van de zorg.
Lombarts is er niet van overtuigd dat het huidige competentiedenken in de opleiding, excellente zorgverlening dichterbij brengt. Er is meer dan dat: bijvoorbeeld drijfveren, intrinsieke motivatie, ‘de lat hoog leggen’, doelbewuste praktijkvoering en medemenselijkheid. Zij wil meer aandacht voor empathie en compassie in de artsopleiding, want, zegt zij, er is behoefte aan ‘artsen met een koel hoofd en een warm hart’. Zij wil dat bereiken door in de opleiding creatieve vakken, communicatietrainingen en rollenspellen in te zetten.
Esmay Bresser
AMC: Oratie prof. dr. Kiki Lombarts getiteld: ‘Professional performance tussen tijd en technologie’.
Lees ook:
- Opleidingen langs de meetlat
- Aiossen: Veel aandacht voor competenties
- Visitatie als functionele poppenkast
- Zeventig procent jonge oncologen opgebrand
- AMC onderzoekt feedback aan opleiders
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Ben heel benieuwd inderdaad hoe gaan we dit nu vorm geven? Als vader van een medische student verbaasd het me vaak hoe ver de studenten afstaan van hun opleiders. Op dit moment is ons kind voor een uitgebreide stage naar Londen, wat me daar opvalt is... de grote betrokkenheid van hoog gespecialiseerde collega's in het opleiden van nieuwe collega's. Deze laten zich niet wegcijferen kennelijk door bijvoorbeeld tijdsgebrek of andere agendakwesties. Ze laten ook hun vakkennis zien en eisen ook inzet van de student en geven daarmee uitdaging. Geen ruimte voor zesjes cultuur, directe kennisoverdracht en directe overdracht van vaardigheden. Maar ook directe overdracht van waarden, wat zijn we aan het doen, wat betekent het om als specialist aan het werk te zijn, wat is de impact op het leven van onze patienten?
Die overdracht van waarden heb ik sowieso gemist tot dusver in het curriculum, het moet allemaal leuk zijn en interessant. Kijk voor de lol maar eens naar al die prachtige websites van onze universiteiten, als je zoekt naar waarden en wat de keerzijde is van ons prachtige beroep, daarover wordt niet gerept. Ik hoop van harte Mevrouw Lombarts een nieuw elan kan wakker schudden. Het elan van onze illustere voorgangers te beginnen met Hippocrates.
A.L. Cense
Psychiater, STOUTENBURG Nederland
Dit zo zijnde dient de volgende stap bezinning te zijn over de voorwaarden waaronder e.e.a. kan gedijen. En het laat zich voorspellen dat er daarna nog een stap moet volgen; namelijk strijd voor het realiseren van de juiste voorwaarden die er heel an...ders uit zullen zien dan de huidige, -de facto Tayloristische-, vormgeving waarin beheer en kwaliteitsbeleid in de zorg zijn ontaard o.i.v. het dogma van 'bedrijfsmatig werken'.
Bij alle genoemde zaken zijn kritische beschouwingen te leveren en voorbeelden van hoe het niet moet. Ik beperk me hier tot een enkele:
Toen een sanctie-element werd ingebouwd in onze kwaliteitsvisitaties telde ik voor een psychiater in dienstverband twaalf (!) gremia waar beoordeling en/of sanctionering deel van uitmaken tegenover niet een "blame free" situatie (intervisie kan als uitzondering gelden wanneer men vormen van klikplicht even vergeet). En dat in een sector waar niemand twijfelt aan de zin van leren van fouten!
Wie angst en onzekere perspectieven, bureaucratische controle en normering zaait, oogst defensief gedrag, inspiratieloze aanpassing met demotivatie en burnout, en stilstand van echte ontwikkeling. Wie 'inzichtelijk maken' vervangt door 'totale transparantie op basis van simplificerende parameters' maakt uiteindelijk de echte werkelijkheid kapot.
Inmiddels is weer actueel wat (niet) is gedaan met de in het rapport Dijsselbloem gesignaleerde beleidsplaag die over het onderwijs was gekomen en de mechanismen die dat autonoom laten voortwoekeren. Dezelfde thema's zijn even actueel voor andere professionele sectoren als zorg, wetenschap, politie, en recht.