Gedachten over medische technologie

Bestaat er behoefte aan alweer een reflectie op de samenhang tussen techniek, ethiek en gezondheid? We beschikken bijvoorbeeld in Nederland al sinds een jaar of vier over een prachtige, analyse van Annemarie Mol (De logica van het zorgen).

Toch heeft Jan Vorstenbosch zich eraan gewaagd. En met succes. In het betrekkelijk beknopte essay Hoe maakt u het? Technologie in een veranderende gezondheidszorg. Over dossiers, robots en tests in de zorg kijkt hij door de bril van de patiënt en de arts naar technologie. Hij illustreert zijn betoog aan de hand van het elektronisch patiëntendossier (EPD), de operatie- en zorgrobot en de genetische zelftest.

Het echte laboratorium voor de technologie is nog altijd de wereld, stelt hij. Besef nu eens dat slechts weinig echte problemen met alleen een machine of een apparaat zijn op te lossen. ‘Problemen kunnen misschien wel worden klaargestoomd voor een instrumentele, technische oplossing, maar dat is een normatieve keuze, en zelden een zonder verlies.’

Dat uitgangspunt en het gegeven dat Vorstenbosch zich vooral buigt over zorgondersteunende technologie (dus niet transplantatietechnologie of reproductietechnologie, bijvoorbeeld) maakt zijn voorzichtige overwegingen relevant. Zo wijst Vorstenbosch op de onderschatte rol die het vertrouwen tussen arts en patiënt speelt in de discussie over het EPD; op het feit dat een robot nergens geboren, maar ergens gemaakt is en op de manier waarop de genetische zelftest onze verhouding tot de tijd kan veranderen.

U kunt zelf nalezen wat hij daar precies mee bedoelt, want de proeve van zijn denken is sinds een week gratis te downloaden via de site van ZonMw. HM

Download het essay van Vorstenbosch