De innerlijke stem in de kunst
Plaats een reactieCultuur
‘Is het kunst? Ja, het is kunst.’ Hans Looijen, museumdirecteur van Het Dolhuys stelt de vraag en beantwoordt hem maar gelijk. Hij krijgt de kwestie vaker voorgelegd hoe we outsider art moeten zien.
Derk Wessels heeft het syndroom van Down. Het door hem gemaakte portret 'Zwarte haren' (vetkrijt op papier) komt uit de collectie van Het Dolhuys.
In de Amsterdamse Hermitage is vorige week een Outsider Art Museum geopend. Het is een samenwerking van de Hermitage, zorgorganisatie Cordaan en Het Dolhuys, het Haarlemse museum over de historie van de geestelijke gezondheidszorg.
Outsider art wordt gemaakt door ‘outsiders’: mensen met een verstandelijke beperking of psychische stoornis. De initiatief-nemers willen niet reppen van ‘beperkingen’ en houden het erop dat de makers geen reguliere kunstopleiding volgden. Een enkel werk was al te zien in Het Dolhuys. Het Outsider Art Museum toont nu actueler werk en ook meer internationale ontwikkelingen. Zo ligt het accent nu op Japan.
Er is geen goed Nederlands woord voor outsider art, zeggen de betrokkenen. Dolhuys-directeur Hans Looijen: ‘Ik noem het de innerlijke stem in de kunst, maar dat is te lang.’ Outsider art kwam begin vorige eeuw op, onder meer toen de Duitse psychiater Prinzhorn een boek publiceerde met werk van mensen uit psychiatrische instellingen. Het heet ook wel ‘art brut’ en inspireerde de stijl van kunstenaars als Dalí, Appel en Jorn. Als term is outsider art een tikje omstreden, want: hoezo buitenstaanders? In de expositie The museum of Everything dat verwante kunst toont – nu te zien in de Kunsthal – wordt de term outsider art juist met opzet vermeden.
Wereldwijd staat outsider art in hernieuwde belangstelling. Bij de presentatie probeerde Looijen daarvoor een verklaring te geven: ‘Er zijn altijd golfbewegingen in kunst. Het persoonlijke staat nu meer in de aandacht.’
Binnen de Hermitage is mooi ruimte gemaakt voor een Outsider Art Galerie, met ‘de crème de la crème van de Amsterdamse outsider art’, een artotheek en twee ateliers voor kunstenaars van Cordaan. Het museum blijft in ieder geval vijf jaar, met een optie tot tien jaar – of langer, zegt Cathelijne Broers, directeur van de Hermitage.
Marieke van Twillert
m.van.twillert@medischcontact.nl
Webverwijzingen:
www.amsterdam-outsider-art.nl/nl/outsider-art-tv
Lees ook:
Tentoonstelling: Outsider Art - Creativiteit buiten de kaders 2 september 2015
Tentoonstelling: Verborgen schoonheid uit Japan - Het Dolhuys 2 mei 2012
De wereld andersom 17 juni 2010
Outsiders in het museum 25 maart 2010
-
Marieke van Twillert
Marieke van Twillert werkt sinds november 2015 als journalist voor Medisch Contact. Arbeidsmarkt en loopbaanperikelen hebben haar speciale aandacht. Maar ze volgt ook het levenseindedebat, medische technologie, discussies rond calamiteiten en internationale gezondheid. Een enkele keer maakt ze een uitstapje naar de cultuurpagina’s om een boek te bespreken. Marieke is afkomstig uit de dagblad- en weekbladjournalistiek, ze heeft onder meer gewerkt bij NRC Handelsblad, Intermediair en OneWorld.
- Er zijn nog geen reacties
