Laatste nieuws
Floor Tilmans
3 minuten leestijd
Wetenschap

Combinatiepreparaat volwaardige behandeloptie bij astma

Plaats een reactie

Het voelt logisch: onderhoudsmedicatie voor astma met langwerkende middelen en aanvalsbehandeling met kortwerkende bètamimetica. In The Lancet Respiratory Medicine van deze week staan twee trials die deze aanname vergelijken met de nieuwe Smart-methode, waarbij dezelfde combinatiepreparaten gebruikt worden voor zowel onderhouds- als aanvalsmedicatie. Het blijkt een effectieve aanpak.

In dezelfde editie van het tijdschrift becommentarieert longarts René Aalbers, voorzitter van de wetenschapscommissie van Martini Ziekenhuis Groningen, de twee studies. De afgelopen twee decennia is de behandeling van astma aanzienlijk verbeterd met de entree van combinatiepreparaten met inhalatiecorticosteroïden (ICS) en langwerkende bèta-agonisten (LABA), zoals Symbicort (budesonide/formoterol), aldus René Aalbers. ‘Verbetering in klinische uitkomstmaten vertaalt zich vreemd genoeg niet één-op-één in door de patiënt gevoelde verbetering in symptomen.’

Therapietrouw is altijd een probleem geweest bij astmapatiënten. ‘Maar het belangrijkste probleem is misschien wel dat de astmaklachten afhangen van variabele factoren, namelijk de blootstelling aan allergische en niet-allergische triggers. Deze triggers zijn vaak onvoorspelbaar, maar beïnvloeden in hoge mate de ernst van de ervaren astmaklachten.’

Op basis van deze gegevens is behandeling met een vaste dosering van een combinatiepreparaat helemaal niet logisch, zo betoogt Aalbers in zijn commentaar. ‘Deze vaste dosering leidt immers tot een steeds wisselende onder- en overbehandeling. In de spreekkamer leg ik dit vaak uit met een metafoor: pas je pleister aan aan de grootte van de wond.’

Dit alles leidde enkele jaren geleden tot een nieuwe behandeloptie: ‘Single inhaler Maintenance And Reliever Therapy’ (Smart). Patiënten gebruiken hierbij een combinatiepreparaat (van ICS en LABA) voor zowel onderhouds- als aanvalsbehandeling. Zij kunnen zelf hun dosering aanpassen aan de ernst van hun klachten. ‘Hoewel dit concept effectief en makkelijk is, heeft het van meet af veel controverse opgeleverd onder longartsen, waardoor het nog steeds niet expliciet in de Nederlandse richtlijnen is opgenomen’, zegt Aalbers.

De twee gerandomiseerde trials door Papi e.a. en Patel e.a. leveren verder bewijs voor de effectiviteit van Smart. Het gebruik van de combinatiepreparaten als onderhouds- en rescuemedicatie bleek effectief, goed verdraagbaar en veilig te zijn bij patiënten die hun symptomen niet goed onder controle kregen met de standaardbehandeling.

In de studie van Patel en collega’s wordt gebruikgemaakt van een apparaatje om het aantal inhalaties dat de patiënt gebruikt te monitoren. Het aantal dagen met hoog gebruik, overgebruik of extreem overgebruik ligt lager bij patiënten die de Smart-aanpak kregen. ‘Maar nog belangrijker is misschien wel dat de studie van Patel e.a. de eerste studie is die niet door de farmaceutische industrie is gesponsord’, aldus Aalbers.

Papi en collega’s zijn wel door de farmaceutische industrie gesponsord. In hun studie is vooral gekeken naar het optreden van ernstige exacerbaties. De Smart-aanpak met beclomethason/formoterol (Foster) geeft een kleiner risico op ernstige exacerbaties en ziekenhuisopnamen ten opzichte van standaardbehandeling.

‘Uit de vermindering van het aantal exacerbaties door Smart kan worden geconcludeerd dat een specifiek aspect van de ziekte (namelijk verhoogde luchtweginflammatie) beter reageert op Smart dan op standaardbehandeling.’

Aalbers wijst erop dat Smart inmiddels is opgenomen in de Global Initiative for Asthma Guidelines. ‘Maar desondanks wordt het door veel mensen nog steeds beschouwd als een optie waarbij meer commerciële dan medische belangen spelen. Dat is met deze onderzoeken definitief ontkracht, waardoor we de Smart-aanpak als volwaardige behandeloptie kunnen gebruiken in de spreekkamer.’

Floor Tilmans



The Lancet Respiratory Medicine 2013, doi: 10.1016/S2213-2600(13)70012-2 , -70007-9 en -70020-1


Lees ook:

beeld: iStockphoto
beeld: iStockphoto
Wetenschap richtlijnen
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.