Laatste nieuws
Wetenschap

Chirurgie standaardbehandeling bij diabetes mellitus

2 reacties

Het zou wel eens dé verandering van de eeuw kunnen zijn op het gebied van diabetes mellitus type 2: metabole chirurgie. Oftewel gastro-intestinale chirurgie met als doel de behandeling van diabetes mellitus type 2 (DM II).

Diabetes Care, het blad van de Amerikaanse diabetesassociatie, publiceert deze maand aanbevelingen voor metabole chirurgie als standaardbehandeloptie bij diabetespatiënten met obesitas, onderschreven door 45 vooraanstaande wetenschappelijke verenigingen.  De behandeling is op korte en middellange termijn superieur aan leefstijlaanpassingen en medicatie als het gaat om glykemische controle.

Diabetespatiënten met een  BMI vanaf de 30 (27,5 voor Aziatische patiënten) dienen daarvoor in aanmerking te komen. Nieuw bewijs uit elf gerandomiseerde trials en een internationale consensus afkomstig van de tweede Diabetes Surgery Summit liggen aan de aanbevelingen ten grondslag.

Maurits de Brauw, bariatrisch chirurg in het Slotervaartziekenhuis, is een groot voorstander van metabole chirurgie. Een behandeling die volgens hem in Nederland nog niet op waarde wordt geschat.

Dat diabetes mellitus een groeiend probleem is, is een onomstreden feit. Slechts de helft van de diabetespatiënten krijgt zijn bloedglucosewaarden onder controle met medicatie. Al sinds een kleine eeuw spreekt men over de rol van metabole chirurgie in de behandeling van DM II. Het gunstige effect werd echter lange tijd miskend door het gebrek aan kennis over de mogelijke onderliggende mechanismen. Naast bekende gevolgen van gewichtsverlies, worden langzaamaan ook andere mechanismen geïdentificeerd.

Zo lijkt de chirurgische verandering van de gastro-intestinale anatomie directe invloed te hebben op de homeostase van glucose.  Onderzoekers beschrijven effecten op de secretie van darmhormonen (zoals incretine), de productie van galzuren, de opname van glucose door darmcellen en de samenstelling van het microbioom.

Opvallend aan de  aanbevelingen is de afwezigheid van Nederlandse ondertekenaars. De Brauw betreurt dit. Nederland loopt op dit gebied wat hem betreft achter. ‘Nederland is conservatief en slechts passief geïnteresseerd.’ Eerder pleitte De Brauw in Medisch Contact voor vaker toepassen van metabole chirurgie bij DM II. Hij verbaasde zich toen over de verschillende standpunten tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland omtrent de waarde van een chirurgische behandeling. Alsof Nederland ‘evidence gemist had’.

De beschouwing van De Brauw had als aanleiding het gepubliceerde standpunt van Zorginstituut Nederland aan minister Schippers. Daarin concludeerde het instituut in mei 2014 dat metabole chirurgie geïndiceerd was bij patiënten met DM II met een BMI boven de 35. Voor patiënten met een BMI tussen de 30 en 35 zou, volgens een systematische review van enkel observationele studies, onvoldoende bewijs zijn gevonden.

Volgens de opstellers van de nieuwe richtlijnen is dat bewijs er nu dus wel. De Brauw benadrukt deze gunstige uitkomsten. ‘De voordelen voor de diabetespatiënt zijn groot, rond twee derde raakt in remissie, zonder medicatie.’ De Brauw ziet niet alleen heil in uitbreiding van criteria voor metabole chirurgie, ook pleit hij voor betere voorlichting aan diabetespatiënten, huisartsen en internisten. ‘Zo worden in Nederland jaarlijks slechts 2000 van de 800.000 diabetespatiënten geopereerd, ondanks de grote gezondheidswinst.’ Onvoldoende kennis over de waarde van metabole chirurgie zou hieraan ten grondslag liggen. ‘Richtlijnen zijn nodig ter aanbeveling van metabole chirurgie bij diabetespatiënten met een BMI boven de 35. Chirurgische interventie bij patiënten met een BMI tussen de 30 en 35 dient daarin tevens te worden overwogen.’

De Brauw zou graag zien dat de consensus van de chirurgische top vertaald zou worden naar Nederland. Aanpassingen zijn helaas voorlopig niet in zicht, aldus De Brauw.

Elyse Bouritius

© Shutterstock
© Shutterstock
Wetenschap obesitas Zorginstituut Nederland
  • Elyse Bouritius

    Elyse Bouritius is arts, in opleiding tot Arts Maatschappij en Gezondheid. Na een eerdere stage bij Medisch Contact schrijft zij voor de rubriek Media & Cultuur.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • M.D. Buijvoets-Scheele

    huisarts, HENGELO OV Nederland

    Wij van wc-eend adviseren wc-eend! Ik zie ook meer in preventie. Waarom niet alle dagen gymles op de basisschool en middelbare school en dan zoals nu op sommige scholen in het Verenigd Koninkrijk met 2 mijl hardlopen dagelijks? Verder valt nog te den...ken aan snoep/vettax/accijns. Maar de realiteit zal wel blijven dat steeds meer mensen de bariatrische chirurgie hard nodig hebben.

  • P.J.M. van Loon

    orthopeed, OOSTERBEEK Nederland

    De reclameboodschap van de Brauw voor een chirurgische oplossing van diabetes en obesitas, zou met enig gemak door de wereldtop in de chirurgie voor de combinatie depressie en adipositas of rugklachten en adipositas ook onderbouwd kunnen worden.
    Als... alle lifestyleaandoeningen die vooral door immobiliteit in jeugd en werkzame leven worden aangejaagd ( zitten, houdingsverval, stilleggen energie-metabolisme)met gastro-intestinale chirurgie moet worden opgelost, dan mag de maatschappij het aandeel van het BNP, dat naar de zorg gaat, wel verdriedubbelen. Het weer stevig in beweging komen blijkt bij veel van deze aandoeningen een even effectieve en door de door de mens zelf opgebrachte behandeling te zijn. Er ontbreekt alleen een "industrie" om deze behandelwijze te promoten om er zelf beter van te worden.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.