Laatste nieuws
Column

Businesscase

5 reacties

Als je een Engels woord niet precies in het Nederlands kunt vertalen is er vaak wat mee aan de hand. In de wondere wereld van het (ziekenhuis)management zijn er voorbeelden te over, zoals output, governance, performance of audit.

Een ander goed voorbeeld is businesscase. Volgens Wikipedia beoogt een businesscase een voorgenomen project op basis van commercieel voordeel te rechtvaardigen.

Dat snap ik als het gaat om een grote investering in bijvoorbeeld de bouw van een nieuwe parkeergarage of uitbreiding van een dure interventiefaciliteit. Maar soms is de toegevoegde waarde niet zo makkelijk uit te drukken in euro’s. Ik vraag me daarom geregeld af waarom in hemelsnaam voor alles een businesscase nodig is. Het zal mijn simpele kijk op de wereld wel zijn, maar sommige dingen zijn nu eenmaal nodig en kosten geld. Dus die dingen moeten we gewoon doen en liefst op een zo efficiënt mogelijke manier. We hebben toch ook geen businesscase voor de centrale verwarming of voor de receptionist?

We hebben toch ook geen businesscase voor de centrale verwarming

Geheel volgens de traditioneel Angelsaksische zakencultuur heeft het opstellen van een businesscase in de Engelse gezondheidszorg welhaast bizarre vormen aangenomen. Zo word ik wekelijks geconfronteerd met de meest groteske businesscases voor een reumaverpleegkundige, een verbouwing van de patiëntentoiletten in de centrale hal of aanpassing van de catering in het personeelsrestaurant. Maar ook voor griepvaccinatie, introductie van een nieuw effectief kankergeneesmiddel, of elektronisch voorschrijven van medicatie schijnt een businesscase onvermijdelijk te zijn. Voor werkelijk elk ideetje dient een businesscase te worden opgesteld, soms zelfs met het vooropgezette doel een niet-welgevallig idee onder het mom van onvoldoende economische rendabiliteit de grond in te kunnen boren.

Waar in de Engelse gezondheidszorg de businesscase welhaast heilig is verklaard, herinner ik me dat we in Nederland ook niet helemaal immuun waren voor deze bizarre hobby. Toen we in het AMC de Spoedeisende Hulp wilden verbouwen, gewoonweg omdat de oude locatie ouderwets, onhandig, sleets, patiëntonveilig en medewerkeronvriendelijk was, hebben we maandenlang geworsteld met een onrendabele businesscase, al was het alleen maar omdat de inkomsten van de Spoedeisende Hulp vaak verborgen zitten in de inkomsten van acute patiënten die door talloze verschillende specialismen worden gezien. Ondanks die kennelijk verlieslatende businesscase werd gelukkig toch besloten om te verbouwen, en als je nu de fantastische nieuwe afdeling ziet, lijkt elke uitgegeven euro meer dan goed besteed.

De gedachte dat elk goed plan of substantiële uitgave ondersteund moet worden door een rendabele businesscase is wellicht een gevolg van het kleingeestige beeld dat elk ziekenhuis of elke praktijk een onderneming is en alles wat daar gebeurt in economische termen valt uit te drukken. En gelukkig wordt in toenemende mate duidelijk dat dit voor de gezondheidszorg een onwerkbaar en wellicht weinig heilzaam concept is.

Kortom, een businesscase is vooral een hulpje om een ingewikkelde beslissing te nemen maar pertinent geen doel op zichzelf, en zeker geen leidend argument bij noodzakelijke uitgaven. Het is te hopen dat het overwaaien van deze Engelse ziekte naar Nederland beperkt zal blijven.

  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Kathmandu

    Ketenzorg.. ook zo'n businesscase die je als kiespijn kunt missen....

  • Helwin Smits

    Anesthesioloog, Maastricht

    De businesscase wordt in de gezondheidszorg te pas en te onpas toegepast. De werkelijke noodzakelijkheid van apparaten, faciliteiten of personeel wordt daarbij helaas nogal eens uit het oog verloren door het management. Dit leidt tot vergaderingen me...t vreemde discussies. De dokter zal echt in de lead moeten voordat dit in de toekomst spaak loopt. Een goede business case zou zijn om te streven naar het inperken van de management laag, die de laatste jaren enkel is toegenomen. Dat geld kan dan worden gebruikt voor zaken die hard nodig zijn in de zorg, zoals meer personeel op afdelingen die moeten draaien met chronische onderbezetting.

  • bastiaan

    huisarts, kole

    Mijn vrouw werkte in een groot Londens ziekenhuis als specialist.
    Door "underfunding" was er eigenlijk overduidelijk een flink specialisten tekort in haar vakgroep.
    Door managers werd steevast de roep om meer collega's met : "make a business case" ...beantwoord. Idioot natuurlijk, het is in het NHS systeem duidelijk de taak van de managers om te zorgen dat er genoeg clinici op de werkvloer zijn
    Het Sovietesque NHS systeem is ten dode opgeschreven, ik begrijp niet goed dat Levi er nog (gematigd) positief over kan zijn.

  • Andreas Voss

    arts-microbioloog, hoogleraar infectiepreventie, Nijmegen

    Yes, ML spreekt mij uit het hart. Ik heb na enkele jaren management een tegel laten maken en in mijn office staan (sorry, overeigens voor het gebruik van Engelse worden). Mijn definitie van een businesscase:
    " A businesscase is a sum of lies and a...ssumptions to ensure that we get what was long needed".

  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en zekerheid, rotterdam

    Marcel Levi hanteert in zijn blog een wikepedia definitie voor business case:
    'Volgens Wikipedia beoogt een businesscase een voorgenomen project op basis van commercieel voordeel te rechtvaardigen'. In deze definitie wordt de nadruk gelegd op het 'h...et commerciele - uit te nutten - aspect ' van de case.

    Er zijn ook andere, meer neutrale definities, zoals deze: 'een businesscase of een haalbaarheidsstudie is een projectmanagement-term waarin de zakelijke afweging om een project of taak te beginnen beschreven wordt. In de businesscase worden de kosten tegen de baten afgewogen, rekening houdend met de risico's'.

    Dat zet de zaak toch in een iets ander daglicht. Kwestie van aanvliegroute ? Gelukkig gaat Levi nog niet zover dat hij de zakelijke afweging in de zorg - dus kijken naar de kosten/baten kant - (meteen) helemaal over boord wil gooien.

    Dokters en geld - een heel intrigerend tweetal. Levi redigeerde daar (zelfs) een boek over. Gelukkig was de centrale boodschap van dit boek - aldus Henk Maassen in Medisch Contact: 'alle dokters moeten verstand van geld hebben'.

    Niet alleen met oog op eigen portemonnee, maar ook om de NOODZAKELIJKE zorg betaalbaar te houden- is mijn idee. En wat dat betreft is het actuele debat over de spoedzorg zo intrigerend. Allemaal business case gedoe.

    https://www.medischcontact.nl/nieuws/boeken-en-films/media-en-cultuur/de-dokter-en-het-geld.htm

    of lees bespreking van Bert Keizer in Trouw over dit boek en bijeenkomst daarover.
    En toen zat ik met 450 collega's in de Rode Hoed om te praten over 'De Dokter en het Geld'.
    https://www.trouw.nl/home/de-dokter-en-het-geld~a6cd7783/


 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.