Breed effect van HPV-vaccinatie

De inentingen die baarmoederhalskanker moeten voorkomen, bieden een langdurige bescherming tegen vijf typen van de verantwoordelijke HPV-infectie. Dat blijkt uit onderzoek van RIVM-onderzoeker Robine Donken, die vandaag aan het VUmc promoveert. Ze onderzocht de effecten bij meisjes die als eersten werden ingeënt.

Vaccinatie tegen infectie met humaan papillomavirus (HPV) ter preventie van baarmoederhalskanker is in 2010 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) voor 12-jarige meisjes. In 2009 kregen meisjes geboren tussen 1993 en 1996 de HPV-vaccinatie aangeboden in een inhaalcampagne.

Het onderzoek is verricht onder een betrekkelijk kleine onderzoeksgroep van 1635 jonge vrouwen, van wie 53 procent was gevaccineerd. Zij leverden zelf jaarlijks een vaginaal uitstrijkje. Van de aanvankelijke groep participanten viel 39 procent in de loop van het onderzoek uit.

Een bijna volledige bescherming (98%) tegen twee typen is gevonden tot zes jaar na het toedienen, bij jonge vrouwen die drie inentingen hebben gehad. Sinds 2014 wordt overigens gebruikgemaakt van een tweedosesschema. Ook bleken de jonge vrouwen in die periode beschermd tegen drie andere typen, die niet in het vaccin zijn opgenomen. Het zevende jaar kon niet meer in het promotieonderzoek worden opgenomen, maar geeft volgens Donken hetzelfde beeld.

Donken vond geen aanwijzingen voor het afnemen van de bescherming over de tijd. Rond de implementatie waren sommige ouders bevreesd dat de HPV-vaccinatie zou kunnen leiden tot riskanter seksueel gedrag. Maar de onderzoekers vonden geen aanwijzingen daarvoor.

Sinds de invoering van de HPV-vaccinatie steeg de dekking van 52,3 procent naar 61 procent. Donken meldt dat dit percentage in het vaccinatiejaar 2016 voor het eerst is gedaald. Dit komt overeen met ervaringen in andere landen, zoals Denemarken en Ierland. Negatieve media-aandacht kan onder meer een sterk effect hebben op de acceptatie van de vaccinactie.

Donken zegt dat het de moeite waard is om andere strategieën dan de huidige te overwegen voor de HPV-vaccinatie, zoals een programma dat via scholen wordt aangeboden. Ook een ‘genderneutrale’ aanpak zou de opbrengst mogelijk kunnen vergroten, of een inentingen op een iets jongere leeftijd: 9 of 10 jaar.

Robine Donken, Monitoring the HPV vaccination program in The Netherlands, VUmc, 26-03-2018