Behandeling knie- en heupartrose kan nog beter
3 reactiesToepassing van diagnostiek conform de richtlijnen voor heup- en knieartrose kan ongeveer 14 miljoen euro aan onnodige kosten besparen. En vermijden van ongepaste plaatsing van knie- en heupprotheses kan 34 miljoen euro aan besparingen opleveren. Dit staat in het ‘verbetersignalement’ ‘Zorg bij artrose van knie en heup’ van het Zorginstituut Nederland.
Geregeld worden bij patiënten met knie- of heupartrose diagnostische scans of kijkoperaties uitgevoerd, terwijl dat volgens de richtlijnen slechts bij uitzondering noodzakelijk is. Volgens de richtlijnen kan vaak met voldoende zekerheid worden gevaren op het klachtenpatroon van de patiënt en op lichamelijk onderzoek. Toch waarderen, aldus het rapport, tal professionals en patiënten de bevestigende röntgenfoto en vinden ze die zelfs onmisbaar.
Volgens het rapport moet verder stepped care een grotere rol gaan spelen in deze orthopedische zorg; een deel van de patiënten zal dan namelijk kiezen voor een lichtere behandeling. De nu nog beperkte aandacht voor stepped care in de Nederlandse richtlijnen is vermoedelijk mede debet aan problemen bij de implementatie ervan in eerste en tweede lijn. Zo heeft een Nederlandse studie aangetoond dat bij 81procent van de patiënten die zijn doorverwezen naar een orthopeed, conservatieve behandelopties niet voldoende of helemaal niet zijn aangeboden.
Het rapport van het Zorginstituut is vastgesteld in nauw overleg met patiëntenverenigingen, zorgverzekeraars en de beroepsverenigingen van huisartsen en orthopeden; de uitvoering van verbeteringen is ook aan deze zorgpartijen.
Eén van die partijen is de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV); deze laat in het rapport weten dat richtlijnen ten aanzien van voorlichting, stepped care, en shared decision making verbetering behoeven. De vereniging werkt bovendien aan een richtlijn Totale knieprothese.
Dit is het eerste rapport van Zorginstituut Nederland met een systematische analyse van de zorg rondom een aandoening. Dat soort rapporten zal vaker verschijnen met het oog op een stringenter beheer van het verzekerde pakket.
Henk Maassen
- Zorginstituut Nederland: Verbetersignalement zorg bij artrose van knie en heup
Lees ook:
- Vraagtekens bij nieuwe zorginstituut
- Dossier Metaal-op-metaal heupprotheses
- Landelijke registratie knieprothese gewenst
- Follow-up-protocol voor patiënten met een heup- of knieprothese
A.F.M. Diepstraten
Orthopedisch chirurg n.p., BREDA Nederland
Hoe meer dokters, des te meer operaties. Zie Belgie !!
J.H.W. Bruins Slot
Bedrijfsarts np, KAMPEN Nederland
Opvallend in het rapport is de geringe aandacht voor het enorme gebruik van glucosamine in tal van varianten, zowel bij knieklachten als bij heupproblemen. De omzet in glucosamines wordt niet vermeld bij kosten, maar zal in de miljoenen lopen, zowel ...via apotheken als drogisten als supermarkten en bv de HEMA. Er is sowieso te weinig aandacht voor de vroege stadia van klachten, misschien omdat deze kosten vooral buiten zicht blijven van verzekeraars?
P.J.M. van Loon
orthopedisch chirurg, OOSTERBEEK Nederland
Ruimte voor de Zorg ?: Veel te leren van waterbeheerders.
Goed doorlezen van het rapport van het Zorginstituut vraagt om reacties uit het veld. De wijze waarop Stepped Care ( blijkbaar herstel preventieve en conservatieve geneeskunde) hier wordt aa...nbevolen om onnodige diagnostiek ( is dat niet uit verlegenheid, onzekerheid over oorzaak van de hoofdklacht pijn of passend bij defensieve geneeskunde?) en behandelingen in ziekenhuizen in te dammen maakt duidelijk dat beleidsmakers en spelers in de zorgketen nog veel moeten en kunnen leren van waterbeheerders in Nederland. Een aanzwellende stroom die in de benedenloop (2e lijn ) problemen geeft vindt als die daar belandt ook daar altijd zijn uitweg. Een enkele aftakking in de “artrosestroom” daar dichtzetten leidt in laagland eerst tot andere wegen (uitstroom naar pijnpoli`s (rug speelt bij degeneratie altijd een rol mee), route via reumatologie, revalidatie etc.). En bovenstrooms gebeurt inmiddels niet vanzelf het goede, terwijl dat in de Geneeskunde en bij watermanagement “the place to be” is: Voorkomen is beter dan genezen.
De rivieren kanaliseren ( efficiënt, kwaliteit vervoer beter) bracht de Delta snel in problemen. Kijk naar de hele stroom en neem bovenstrooms maatregelen, als ook in waterbeheer bekende tactiek van Preventie. De stroom en de overstromingskans blijft nu nog toenemen: voor artrose , maar ook voor nek-en rugklachten (waarvoor wij vorig jaar waarschuwden in MC: “De Gameboy generatie verleert haar goede houding”). Juist langs de bovenloop van onze grote rivier de Rijn, in het Duitstalige Europa, wist men heel lang goed hoe je artrose kunt voorkomen. Nu staan we op Amerikaanse wijze te wachten op de ellende en vergaten de oorzaken, zodat nu zelfs jonge gewrichten in de problemen komen. Ook zonder adipositas. Los van het sleetse begrip “vergrijzing”. Oftewel de sneeuwkap op de Alpen is dikker dan ooit en smelt sneller dan ooit verwacht, maar letten we niet op.
Zie Nationaal kompas:
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/bewegingsstelsel-en-bindweefsel/artrose/trend/
en
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/bewegingsstelsel-en-bindweefsel/nek-en-rugklachten/trend/
Dit is in de bovenstroom, net voor de delta – in 1e lijn dus - gemeten.
In ons waterland koos Nederland door de groeiprognoses van de stroomomvang voor een totaal andere aanpak (ook financieel verstandiger): Ruimte voor de Rivier heet dat; kost geld maar beter besteed want effectiever dan de oude aanpak in de delta.
Over -en scheefbehandeling aanpakken door systematische aandacht voor vroege en goede bijsturing in de 1e – en-een deskundige- anderhalve lijn ( van Rhijn c.s. in MC: anderhalve lijns Orthopedie) kan veel opleveren voor zowel patiënt, het echte werkplezier van de dokter alsmede de kosten in de hele keten. Bij een waterschap zullen ze de (nu bij aanbesteding ingehuurde) dijkwerkers ook niet tot Kop van Jut maken, als juist hun pas versterkte dijk het gaat begeven. De dijkgraaf is verantwoordelijk, alleen niet als ook hij de waterstand bij Lobith niet doorkrijgt.
Verminderen van de druk op de dijken gaat niet vanzelf of door terugduwen van water vanuit de delta. Watermanagers snappen dat. Rond artrose en wervelkolomdegeneratie hebben we een enorm potentieel preventiewerkers: leraren lichamelijke opvoeding en oefen-en bewegingstherapeuten, in het rapport van het Zorginstituut worden ze niet eens benoemd. Handen uit de mouwen in de bovenloop, geef ze weer een goede schop . Met peperdure shovels aangestuurd door boekhouders in de benedenloop redden we het niet.
Ruimte voor de Zorg; zou dat een goede naam zijn voor het volgende, meer omvattende , niet meer epidemiologisch maar geneeskundig technisch ingerichte rapport van het Zorginstituut Nederland?
PJM van Loon, orthopedisch chirurg
AFM Soeterbroek, analist