Arts ‘teleurgesteld’ over persoonlijke vervolging voor rechtsvraag

De specialist ouderengeneeskunde die wordt vervolgd door het Openbaar Ministerie (OM), is daar teleurgesteld over. Dat heeft ze vandaag via haar woordvoerder aan Medisch Contact laten weten.

‘De arts is teleurgesteld, omdat ze ervan overtuigd is dat ze als arts zeer zorgvuldig heeft gehandeld’, aldus de woordvoerder. ‘Alhoewel ze zich ervan bewust is dat de reden voor de rechtsvervolging het geven van rechtszekerheid aan artsen en patiënten is, wordt ze nu persoonlijk vervolgd’ zegt hij. ‘Het OM constateert dat er onduidelijkheid bestaat over beantwoording van de wilsvraag bij euthanasie bij wilsonbekwame patiënten. Het verkrijgen van duidelijkheid juicht de arts toe’, aldus de woordvoerder. De arts laat het bij deze reactie en richt zich nu op haar verdediging. ‘Ze ziet de zaak met vertrouwen tegemoet’, zegt hij.

Het OM bevestigde bij de bekendmaking vandaag dat bij deze euthanasie bij een diepdemente patiënt op basis van een wilsverklaring  ‘belangrijke rechtsvragen over de levensbeëindiging van dementerenden’ spelen. ‘Om deze vragen beantwoord te krijgen, legt het OM deze specifieke kwestie nu aan de rechter voor’, aldus het OM. Het College van procureurs-generaal besloot tot vervolging over te gaan, opdat een rechter beoordeelt ‘of de arts mocht vertrouwen op de wilsverklaring van de vrouw’. Volgens het OM had de arts met de vrouw moeten bespreken of ze nog steeds een doodswens had. Dat zij dement was ‘doet hieraan niet af, omdat de wet, volgens het OM, ook in zo’n situatie van de arts verlangt dat het euthanasieverzoek wordt geverifieerd.’

De Stichting Levenseindekliniek (SLK) laat weten dat het besluit van het OM ‘niet als verrassing komt’ omdat het tuchtcollege de vrouw in juli al berispte. Volgens een woordvoerder bestaat bij medewerkers van de SLK het gevoel dat ‘het strafrecht het tuchtrecht overneemt’. De maatregelen van tuchtrecht én strafrecht noemt ze ‘dubbelop, het maakt het extra zwaar voor de arts’. De SLK wil gesprekken aangaan met de toetsingscommissies, de inspectie, het OM en de KNMG om te zien of handhaving van de euthanasiewet anders kan. Ook naar twee euthanasiezaken die door een arts van de SLK zijn uitgevoerd, doet het OM onderzoek. Het maakt binnenkort bekend of zal worden vervolgd. ‘We ondervinden aan den lijve hoe zwaar strafrechtelijk onderzoek is voor de arts’, aldus de SLK-woordvoerder.

Jacob Kohnstamm, voorzitter van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE), hoopt dat de tuchtrechter en de strafrechter niet verschillend zullen oordelen, omdat artsen anders niet weten waaraan zij zich moeten houden. De RTE oordeelde vorig jaar al – zaak 2016-85 – dat de arts niet volgens de zorgvuldigheidseisen had gewerkt. Ook in een aantal andere zaken had de RTE geoordeeld dat die artsen niet conform de eisen waren opgetreden en het had die zaken naar het OM gestuurd. Afgelopen maand maakte het OM bekend zeker twee euthanasiezaken daarvan te seponeren omdat toch volgens de zorgvuldigheidsnormen was gehandeld.

De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde noemt de vervolging ‘een tragedie voor de arts’ en hoopt dat de strafrechter de intenties van de arts en de patiënt meeweegt. Agnes Wolbert: ‘Zorgvuldigheid bij euthanasie gaat immers niet uitsluitend over regels, maar ook over de verstandhouding tussen arts en patiënt. Wij vinden dat belangrijke aspecten als empathie en invoelbaarheid zwaar moet wegen.’