Zorg dat werken in de zorg aantrekkelijk blijft

Verbazing. Teleurstelling. Ongeloof. Die volgorde van emoties vat misschien wel het beste samen hoe we de afgelopen weken bij de LAD beleefden. Zoals u wellicht heeft gelezen, deed werkgeversorganisatie NFU na maanden van moei­zame onderhandelingen een eindbod voor een nieuwe Cao UMC, die geldt voor de bijna 80 duizend umc-medewerkers.

Hierin staat dat umc-medewerkers zoals artsen, schoonmakers, receptionisten en laboranten een structurele salarisverhoging van 1 procent krijgen; verpleegkundigen krijgen er 3,5 procent bij. Een grote meerderheid van de LAD-leden stemde tegen het eindbod. Ook de leden van vakbonden FBZ, FNV en CNV konden zich er niet in vinden. Alleen de leden van NU’91 schaarden zich achter het eindbod, waarna de NFU besloot een cao met één van de vijf vakbonden te sluiten.

Eerste reactie? Verbazing. Natúúrlijk vind ik dat verpleegkundigen recht hebben op een beter salaris. Maar het oplossen van een arbeidsmarktprobleem van een specifieke groep zorgprofessionals mag nooit ten koste gaan van de arbeidsvoorwaarden van de rest.

Daarna: teleurstelling. 1 procent salarisverhoging is bepaald geen verzilvering van de waardering voor zorgmedewerkers, maar ook de 3,5 procent is relatief als je bedenkt dat het Centraal Planbureau de inflatie over de periode 2021-2023 op 4,8 procent raamt.

Tot slot: ongeloof. Want waarom werknemers tegen elkaar uitspelen door een cao met één vakbond te sluiten, die iets meer dan 2500 leden vertegenwoordigt?

Waardering gaat over meer dan salaris

Om onze onvrede te laten blijken, besloten we samen met FNV, FBZ en CNV op 26 oktober een tweede zondagsdienst in alle umc’s te plannen. Zitten we op zo’n actiedag te wachten? Nee, natuurlijk niet. Ik hoop écht dat als dit nummer bij u op de mat valt, de NFU met een beter voorstel is gekomen en dat we na verbazing, teleurstelling en ongeloof met een goed gevoel de toekomst tegemoet kunnen gaan. De afgelopen dagen is me vaak gevraagd of het ‘alleen maar om een beter salaris gaat’. Het antwoord is simpelweg nee. De waardering van zorgmedewerkers gaat ook om de vraag hoe je hen als werkgever serieus neemt, hen betrekt bij de organisatie van de zorg en hen autonomie geeft bij het inrichten en uitvoeren van hun werk. Die aspecten zijn nu uit balans geraakt en daardoor wordt werkdruk al snel als werklast ervaren.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vatte het vorige maand in het rapport ‘Kiezen voor houdbaarheid’ heel mooi samen: de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg zijn alleen houdbaar als de financiële, personele en maatschappelijke aspecten met elkaar in verhouding zijn. Dat betekent volgens de WRR dat de politiek prioriteiten moet stellen en scherpe keuzes moet maken. Ook het SER-advies ‘Aan de slag voor de zorg’ laat aan duidelijkheid niets te wensen over: de overheid moet inzetten op het anders organiseren en inrichten van de zorg om flexibel te kunnen inspelen op veranderingen en op méér waardering voor zorgprofessionals.

In mijn ogen gelden deze oproepen niet alleen voor de politiek, maar ook voor werkgevers. Behalve over een nieuwe Cao UMC gaan we dit najaar ook over andere cao’s onderhandelen, zoals een nieuwe Cao GGZ en VVT. Ik hoop dat het aan al die tafels lukt samen goede keuzes te maken. Geef dokters en andere zorgprofessionals vertrouwen en zorg dat het werken in de zorg aantrekkelijk is en blijft. Alleen dan blijft de zorg houdbaar.