Waarom geen macrostimuleringsinstrument?

Het contracteringsproces voor de huisartsenzorg voor 2018 loopt ten einde. Hier en daar wordt, terwijl ik dit schrijf, nog gepraat. Nog niet overal is het totale beeld duidelijk, maar de meeste huisartsen zullen nu toch hun beslissing gaan nemen over het tekenen van het contract.

Als Landelijke Huisartsen Vereniging zijn wij geen partij in de onderhandelingen. Deze mogen alleen direct tussen huisartsen en verzekeraars plaatsvinden. Maar we kijken als LHV wel naar het verloop van het proces om tot de contracten te komen. Het goede nieuws daarin is dat we heel goed met InEen (brancheorganisatie van onder andere de zorggroepen) hebben samengewerkt. We zijn voortdurend samen opgetrokken en konden zo met één stem spreken over wat de huisartsenzorg nodig heeft.

De doorvertaling van het hoofdlijnenakkoord, dat wij landelijk hebben afgesloten met zorgverzekeraars, VWS en Patiëntenfederatie Nederland, was op een aantal punten echt teleurstellend. Er was veel extra geld beschikbaar. Dat is op zichzelf goed nieuws: de huisarts wordt serieus genomen. Dat geld hoefde niet per se op, maar we hebben afgesproken dat er echt geïnvesteerd zou worden in onderwerpen als ouderenbeleid, achterstandswijken, ANW-zorg, organisatie en infrastructuur. Een aantal verzekeraars – gelukkig niet allemaal – heeft het daar echt laten zitten. En aan een paar onderwerpen is door geen enkele zorgverzekeraar iets gedaan.

We analyseren nu hoe dat kon gebeuren. En vooral ook hoe we dit kunnen verbeteren. Zo zeggen nogal wat verzekeraars dat ze meer dan hun collega’s uitgeven aan huisartsen. Logischerwijs kan dat niet waar zijn, we merken dat immers in de praktijk. Helaas hebben wij geen inzicht in die cijfers. Heel onbevredigend!

Als een convenant op onderdelen niet wordt nagekomen, is er geen scheidsrechter. Dat is gek. De NZa kan eigenlijk alleen wat doen als de zorgplicht in gevaar komt. Nou, daar is bij huisartsen niet snel sprake van. Die buffelen wel door. Als een ziekenhuis of ggz-instelling pakweg met wachtlijsten en een patiëntenstop gaat werken, dan komt de betreffende verzekeraar veel eerder in aanmerking voor de bijzondere aandacht van de NZa.

Ook gek is dat er in het convenant van alles bepaald is over sancties bij overschrijding van het macrobudget, zeg maar het beschikbare geld. Denk aan het inzetten van het macrobeheersinstrument. Maar er is niets geregeld voor de situatie waarbij er geld op de plank blijft liggen, terwijl er nog veel te verbeteren valt. Misschien wordt het tijd voor een macrostimuleringsinstrument?

Kortom, werk aan de winkel. Zodat we in de komende gesprekken over nieuwe hoofdlijnenakkoorden de broodnodige garanties kunnen inbouwen dat afspraken ook daadwerkelijk allemaal hun weg naar de praktijk vinden.

Ella Kalsbeek, voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging