Federatienieuws
Antina de Jong
3 minuten leestijd
Federatienieuws

Vuurwerk en andere ondeugden

Plaats een reactie

Oudjaarsnacht ligt al weer weken achter ons, de naweeën daarvan niet. De tragische ongelukken, de risico’s van en het geweld met vuurwerk hebben geleid tot een breed gedeelde roep om een (gedeeltelijk) verbod op vuurwerk. Ook de KNMG herhaalde haar pleidooi uit 2015 om het gebruik van consumentenvuurwerk verder in te perken.

Zelfs de vuurwerkbranche zelf trok het boetekleed aan. Volgens de zegsman is de branche bereid het gevaarlijk(st)e vuurwerk niet meer te verkopen – zij het tegen compensatie voor de reeds voor 2020 ingeslagen en mogelijk onverkoopbare voorraad. Kortom: het kabinet kan aan de slag.

Heel goed, natuurlijk. En het past ook in de huidige trend om alles wat slecht is en structureel plaatsvindt, te willen uitbannen: energieverkwisting, milieuverachting door uitstoot van CO2 en stikstof en – dichter op ons lijf – roken, alcohol, suiker en ga zo maar door. Niet voor niets riep Onze Taal ‘-schaamte’ uit tot woord van het jaar 2019. Ja, we moeten ons schamen voor de schade die we onszelf, anderen, de wereld toebrengen door onze ondeugden. Er is eigenlijk ook niks in te brengen tegen het afleren van een gewoonte die slecht is voor alles en iedereen. Dus, heel goed en nobel allemaal. Toch?

Is alle leuks en lekkers laakbaar?

Toch knaagt er soms iets bij mij, als ethicus. Ja, redeloze vernieling en geweld gaan te ver; ja, gezondheid is belangrijk en schade voorkomen is goed. Dus prima dat vuurwerk, tabak, vliegen onder vuur liggen. Maar toch. Moeten gezondheid en veiligheid zonder meer altijd boven alles gaan? Ongeacht mate en moment? Schuilt er niet ook waarde in het ervaren van plezier, van onmatigheid, van ondeugd, van guilty pleasures die eigenlijk tot schaamte zouden moeten leiden en (soms) juist daarom zo aantrekkelijk en genotsvol zijn? Of is alle leuks en lekkers laakbaar als we daarmee onszelf en anderen (mogelijk) schade toebrengen?

Persoonlijk word ik niet geraakt door een (eventueel) vuurwerkverbod. Ik vond het altijd al een wonderlijke gewoonte. Maar ik ben uiteraard niet de norm en ook ik heb zo mijn ondeugden. Ik moet u bekennen dat ik mij soms zeer kan verheugen op een avondje terras (onder warmtelampen – een gotspe in dit tijdperk!), een paar speciaalbiertjes en dan met mijn ‘gelegenheids-rookmaatjes’ (een uitstervende soort) te genieten van het bier en die twee, drie of vier sigaretten, die ik mijzelf ‘stiekem’ in deze omstandigheden toesta. Maakt mij dat een onverantwoordelijk en laakbaar mens? Moet ik tegen mezelf beschermd worden? En moeten anderen tegen mijn handelen beschermd worden?

Ook als gelegenheidsroker zou ik applaudisseren als de tabaksindustrie, net als de vuurwerkbranche, zou zeggen ‘oké, we kappen ermee’ of als er een totaalverbod op roken zou worden afgekondigd – ik zou mijn verlies nemen. Het zou vele zieken en doden per jaar schelen.

Vuurwerk is in dat opzicht van een andere orde. Kunnen we dan toch verlangen dat vuurwerkliefhebbers afzien van hun incidentele moment van vertier? Ik heb het nu niet over de groep, die meent dit moment te mogen misbruiken voor het botvieren van agressie en wraakzucht jegens anderen. Dat is wat mij betreft geen uitgemaakte zaak, omdat we de belangen en risico’s van verschillende mensen hebben af te wegen en waarden in dat opzicht verschillen.

Ik pleit niet voor roekeloosheid. Ik vraag erkenning en ruimte voor het bestaan en de eigen waarde van datgene wat weliswaar ongezond, onverstandig en soms onveilig is, maar wat het bestaan toch ook juist die flonkering kan geven die van meerwaarde is. Geen achteloze houding, maar wel een minder krampachtige manier om mensen ervan te weerhouden om af en toe datgene te doen wat louter menselijk is.

Deze column is geschreven op persoonlijke titel.


Download het federatienieuws (PDF)

Federatienieuws
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.