Tijd voor het grotere plaatje

Iedereen heeft al jaren de mond vol van ‘ontregel de zorg’. Vanuit de zorg stellen we natuurlijk al heel lang dat de administratieve lasten de pan uit rijzen. De laatste jaren lijkt die boodschap te zijn aangekomen en hoor je ook het hele politieke veld roepen dat er minder regeldruk moet komen in de zorg.

Dat is hartstikke mooi, maar in de praktijk komt er bar weinig van terecht. Er worden zeker ook administratieve lasten geschrapt, maar naar mijn gevoel komen er voor elke geschrapte regel weer twee nieuwe dingen bij. Een paar weken terug nog: een nieuwe regel van de belastingdienst over betalingen aan zzp’ers. Het voert te ver om hier die regel helemaal uit te leggen, maar hij leidt tot een administratieve rompslomp in de zorg. Aan die consequenties was bij het opstellen van deze plannen waarschijnlijk even niet gedacht.

Een ander voorbeeld dat al jaren voort­sleept: de jaarverantwoording die onderdeel is van de Wet toetreding zorgaan­bieders (Wtza). Die draait om de verantwoording van de besteding van zorggeld. Iedereen zal vinden dat we zorgvuldig moeten omspringen met geld voor de zorg, maar om dan enorme administratieve lasten uit te storten over een sector (de eerstelijnszorg) waar aantoonbaar nauwelijks fraude is?! Dat is pas een onzinnige besteding van zorggeld, want al die administratieve uren kosten ook geld.

We moeten niet alleen van incident naar incident hollen

Het lukt dus maar niet om echte vooruitgang te boeken. Kamerleden kunnen het ene moment minder administratie in de zorg bepleiten, om de volgende dag te roepen om meer controle als er ergens een (vermeend) incident plaatsvindt. De reflex bij beleidsmakers blijft: meer controle, meer gegevens verzamelen, meer verantwoorden.

Dat is – naast frustrerend – ook zo verschrikkelijk zonde van de tijd, die we juist hard nodig hebben. Ik merk het bij mezelf, ik kom eigenlijk elke dag tijd tekort. In mijn werk als huisarts en ook in mijn werk als bestuurder bij de LHV. Alles is urgent, alles moet nu, zo lijkt het. Dus wat doe je dan? Je houdt de ballen in de lucht. Je haast je van patiënt naar patiënt, en van overleg naar overleg. Maar je komt te weinig toe aan de grotere thema’s die achter die drukte liggen. Terwijl in die grotere thema’s vaak de oplossingen liggen. Zo moet ik tijd hebben om uit te zoomen en te denken: wat kan ik binnen mijn praktijk doen om de zorg beter te managen en taken beter te verdelen? We hebben allemaal tijd nodig om niet alleen met de eerstvolgende patiënt bezig te zijn, maar ook met de grotere vraagstukken.

Het zou de politiek en de overheid zelf ook goed doen om niet alleen van incident naar incident te hollen, maar rust te creëren voor het grotere plaatje. We staan voor grote uitdagingen als samenleving. De maatschappelijke ongelijkheid, de toenemende kwetsbaarheid in de bevolking. Hoe zetten we daar de beperkte beschikbare capaciteit het beste voor in? Dat zou voorop moeten staan, niet de wens om alles te meten en te controleren en dan maar blind te zijn voor de gevolgen van die verzamelwoede.

Dus kabinet: spring zuinig om met onze tijd, houd het grotere plaatje voor ogen en laat ons onze kostbare tijd zinnig besteden!