Stellingen over ouderengeneeskunde - voorzitterscolumn Verenso

Mieke Draijer, Voorzitter Verenso

Vrij breed heerst de opvatting dat door de toename van het aantal ouderen de kosten van de gezondheidszorg sterk zullen stijgen. Het is echter onjuist om de toenemende kosten van de zorg te wijten aan deze demografische ontwikkeling. Alsof ouderen schuldig zijn aan overbelasting van de zorg.

Het tegendeel is waar. Kostenstijgingen in de zorg worden veroorzaakt door steeds meer en betere mogelijkheden. Verbeterde en nieuwe technieken, betere geneesmiddelen en steeds meer kennis over ziekten en ziekteprocessen stuwen de kosten van de zorg omhoog. Gelijktijdig zien we dat mensen ook een beroep doen op zorg om neveneffecten van ziekte te compenseren of om kosten te bestrijden die voorheen via het informele circuit werden opgevangen. De hiermee gepaard gaande kosten veroorzaken een forse aanslag op het zorgbudget.

Om de zorg ook voor de toekomst betaalbaar en beschikbaar te houden, zijn ingrepen in het stelsel noodzakelijk. Hoe dit gerealiseerd kan worden voor de ouderengeneeskunde, wil ik u duidelijk maken aan de hand van tien stellingen:

1. Welzijnsvoorzieningen zijn zeker relevant maar horen niet in een zorgverzekering thuis; focus op de kern zodat medische en verpleegkundige zorg voor chronisch zieken en ouderen met complexe zorgvragen betaalbaar blijft.

2. Ouderen dragen net als de jongere generatie zelf bij aan voorzienbare kosten die horen bij de levensfase zodat de financiering van medische zorg betaalbaar blijft en goed geregeld kan worden.

3. Preventie hoort een speerpunt van beleid te zijn. Voorkomen is beter én goedkoper dan genezen!

4. Financier de specialist ouderengeneeskunde via de Zorgverzekeringswet zodat kwetsbare ouderen en chronisch zieken de juiste zorg krijgen ongeacht waar zij wonen.

5. Organiseer de zorg regionaal: laat de professionals uit de regio de (keten)zorg organiseren die het beste past bij de samenstelling en de behoefte van de bevolking.

6. Combineer dit met een beter gebruik van de professionele deskundigheid van specialisten ouderengeneeskunde en verpleegkundigen. Onderzoek toont dat een meer efficiënte inzet van de specialist ouderen-geneeskunde een besparing van 25 procent op de medische kosten kan opleveren.

7. Zorg is een goed waaraan een ongelimiteerde behoefte bestaat. Het leent zich daarom niet voor marktwerking. Wel mag meer ondernemingszin verwacht worden.

8. Uitgangspunt bij het verlenen en ontvangen van zorg is vertrouwen. Beperk tijd- en kostenvretende regelingen zoals indicatiestellingen, toezicht en rapportages tot het hoogst nodige.

9. Meer wetenschappelijk onderzoek is nodig om specifiek op ouderen gerichte behandeling en medicatie te verbeteren. Er wordt nog te veel geleund op expertise ontleend aan de behandeling van jongere patiënten.

10. Er zijn te weinig artsen gespecialiseerd in de ouderengeneeskunde. Dit komt deels omdat het voor studenten onbekend terrein is. Laat daarom studenten al vroeg in de opleiding kennismaken met het vak via een verplicht coschap ouderengeneeskunde.