Shoppen

Sint is net het land uit en de Kerstman staat voor de deur. Het zijn de traditionele koop-hoogtijdagen voor winkelend Nederland. Zelfs in coronatijden, zoals blijkt uit de noodmaatregelen van sommige ­burgemeesters. We zijn er kennelijk dol op: shoppen! Rondneuzen tot we vinden waarnaar we op zoek zijn.

Bedrijfsartsen hebben soms ook te maken met winkelende klanten. We adviseren doorgaans twee partijen – werknemer en werkgever – met één advies. Een soort Penrose-driehoek waarover ik eerder een column schreef.¹ In veruit de meeste gevallen worden deze adviezen in harmonie gebruikt voor goede afspraken, bijvoorbeeld over werkaanpassingen, terugkeer naar werk of preventieve maatregelen. Maar soms komt het voor dat een advies wordt betwist of betwijfeld door een partij. Het is het beste bewijs voor onpartijdige advisering door bedrijfsartsen. Die partij kan dan vragen om een tweede mening. Daarvoor bestaan rege­lingen die balans houden tussen de rechten van werkgever en werknemer. Zo kunnen werkgever en werknemer beiden in het kader van re-integratie gebruikmaken van een zogeheten ‘deskundigenoordeel’ van het UWV. En de werknemer heeft sinds 2017 het wettelijke recht op een second opinion naast het eerste advies van zijn bedrijfsarts, analoog aan de patiënt/cliëntrechten in de Wkkgz.

Bovendien kunnen werkgever en ondernemingsraad samen instemming bereiken over de keuze van een andere bedrijfsarts (of arbodienst), als er niet oplosbaar ongenoegen is over het functioneren van de gecontracteerde partij. De WOR en de Arbowet regelen daarbij de onderlinge rechten en plichten. So far so good.

Werkgevers zoeken soms buiten de formele regeling naar een gewenst advies

Maar daarnaast komt het voor dat werkgevers buiten formele regelingen om op zoek gaan naar een gewenst advies, een tweede of soms zelfs derde mening van een andere dan de gecontracteerde bedrijfsarts (of arbodienst). De ondernemingsraad/medezeggenschap zou zich daartegen kunnen en moeten verzetten, maar er zijn veel redenen waarom dat niet of onvoldoende gebeurt. Bijvoorbeeld omdat er geen ondernemingsraad is, zoals bij een derde van de OR-plichtige bedrijven het geval is.²

De bedrijfsarts die zo’n verzoek ontvangt en eraan meewerkt, handelt strikt genomen niet in strijd met NVAB-richtlijnen, zo werd onlangs vastgesteld in een uitspraak van het tuchtcollege in Den Haag in een second-opinioncasus.³ Maar de praktijk is desondanks niet gewenst. Het is onnodig en onredelijk belastend voor de werknemer en ondermijnt ook diens recht op een onpartijdig advies. Daarnaast ondermijnt het de adviespositie van iedere bedrijfsarts in Nederland. Een positie die feitelijk alleen beschermd wordt door het instemmingsrecht van de ondernemingsraad op het contract met de bedrijfsarts/arbodienst.

Veel bedrijfsartsen weigeren daarom nu al medewerking aan zo’n verzoek van een werkgever. De NVAB ziet er reden in een formeel standpunt ter vaststelling voor te leggen aan haar leden: ‘Een bedrijfsarts die niet in een ­zorgrelatie staat tot een werknemer, geeft geen tweede mening over een eerder gegeven advies door een bedrijfsarts die wel in een ­zorgrelatie tot die werknemer staat, behoudens via de wettelijke vastgestelde werkwijzen.’ Anders gezegd: stoppen met shoppen.

auteur

Gertjan Beens, voorzitter NVAB

Voetnoten

1. Column Medisch Contact: Penrose Driehoek, 8 oktober 2019.  

2. Rijksoverheid: Eindrapport onderzoek naleving Wet op de Ondernemingsraden, 5 maart 2018.

3. Uitspraak Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Den Haag, 13 oktober 2020.