Federatienieuws
Nienke Nieuwenhuizen
2 minuten leestijd
voorzitterscolumn

Refractair probleemgedrag bij dementie

Plaats een reactie

Bij het opschrijven van deze titel zie ik de opgetrokken wenkbrauwen al voor me. Probleemgedrag is een beladen term, omdat het volgens sommigen dementie te veel medicaliseert. Zij vinden dat het gedrag dat we zien bij mensen met dementie, vooral onbegrepen is.

Daarnaast zou het een probleem van de omgeving zijn of een resultante van hoe die omgeving acteert en reageert. In die zin ontkennen zij eigenlijk het mogelijk bestaan van een probleem. Als we dan ook nog gaan spreken van palliatieve sedatie bij refractair probleemgedrag bij mensen die meestal wilsonbekwaam zijn, dan is het eigenlijk alleen maar te begrijpen dat de wenkbrauwen omhoog gaan. Onder refractair probleemgedrag verstaan we overigens gedrag dat onbehandelbaar is en tot ondraaglijk lijden leidt.

Als specialisten ouderengeneeskunde staan we helaas toch weleens met de rug tegen de muur als het gaat om de behandeling en zorg voor mensen met ernstige vormen van dementie, juist door het gedrag dat we bij deze mensen zien. Onophoudelijk schreeuwen, agressieve uitbarstingen, waarbij verzorgenden naar de keel worden gegrepen of medebewoners letsel wordt toegebracht, angst en paniek, zelfmutilatie of onophoudelijke bewegingsdrang met uitputting tot gevolg, zijn enkele van de problemen die we tegenkomen. In de richtlijn ‘Probleemgedrag’ hebben we beschreven hoe we daarmee moeten omgaan, waarbij uiteraard eerst en vooral gekeken wordt hoe de omgeving en benadering kan worden aangepast aan de persoon om wie het gaat. Daarbij wordt rekening gehouden met de eigen geschiedenis, gedachten en gevoelens. Maar soms is dat niet voldoende en beschrijft de richtlijn de verdere aanpak en behandelmogelijkheden.

Een handreiking die de zorg voor zeer kwetsbare mensen zal verbeteren

Sedatie, meestal kortdurend, kan soms een oplossing bieden door rust te creëren, het systeem te ‘resetten’ en zo vicieuze cirkels te doorbreken. Het doel van continue palliatieve sedatie is het ernstig lijden te verlichten tot aan het overlijden. Deze vorm van sedatie wordt alleen ingezet in de laatste levensfase als de stervensfase zich aankondigt. Besluitvorming rond continue palliatieve sedatie bij patiënten met dementie is uitermate complex. Dat komt omdat de patiënt in veel gevallen wilsonbekwaam is, het lijden moeilijk is vast te stellen en de levensverwachting soms lastig is in te schatten. Dit alles vormde een extra reden om aan de slag te gaan met de handreiking ‘Palliatieve sedatie bij refractair probleemgedrag bij mensen met dementie’. Dat het schrijven van de handreiking, met name rond het punt van de levensverwachting, ook uitermate complex bleek hoef ik denk ik niet uit te leggen. Hier was geen sprake van makkelijke antwoorden en snel gevonden consensus; stappenplannen of beslisbomen waren niet mogelijk. Toch vonden we het belangrijk om u een handreiking voor in de praktijk te bieden.

Het resultaat is een zeer zorgvuldig tot stand gekomen handreiking die de kwaliteit van zorg en behandeling van zeer kwetsbare mensen zal verbeteren, maar het niet per definitie makkelijker maakt. Met uiteraard nog genoeg vragen voor de toekomst en wellicht wat opgetrokken wenkbrauwen bij het lezen van de handreiking. En dat is goed. Want ik zou niet willen dat we stoppen met vragen stellen over ons handelen in dit soort complexe situaties.


Download het federatienieuws (PDF)

Federatienieuws
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.