Nachtwerk: vanzelfsprekend?
Plaats een reactieNiemand mag ziek worden door werk. Mensen hebben recht op gezond en veilig werk. Dit ideaal streven bedrijfsartsen na, soms tegen de stroom in roeiend. Hoe de relatie tussen werk en gezondheid ligt, is niet altijd duidelijk. Het kost tijd om te komen tot wetenschappelijk inzicht en bewijs. En dat moet dan worden vertaald in richtlijnen voor handelen en advisering. Voor nachtwerk beschikken bedrijfsartsen sinds kort over een actuele richtlijn Nachtwerk en Gezondheid.
Ruim 1,3 miljoen mensen in Nederland werken soms of regelmatig in nachtdienst. Sectoren waar nachtwerk veel voorkomt zijn transport en logistiek, zorg, industrie en horeca. Er zijn uiteraard beroepen waarbij dat onvermijdelijk is. Het is fijn dat medische zorg ’s nachts beschikbaar is en dat de brandweer de telefoon opneemt. Maar geldt dat voor elke vorm van nachtwerk? Hebben we die broek die we voor 22.00 uur hebben besteld echt de volgende dag al nodig? Zonder zicht op gezondheidseffecten van nachtwerk is het antwoord te makkelijk ja.
Er is inmiddels sterk wetenschappelijk bewijs voor de relatie tussen nachtwerk en het risico op het krijgen van diabetes type 2, hart- en vaatziekten en slaapstoornissen. Waarbij slaapstoornissen de kans op werk- en verkeersongevallen vergroten. En dit zijn alleen de wetenschappelijke gezondsheidsfeiten. Van een andere orde is de impact op gezinsleven, hobby’s en vriendschappen. Die is minder onderzocht, maar ook aanwezig. Als bedrijfsarts voor een grote zorginstelling hoor ik daarover vaak negatieve maar – eerlijkheidshalve – soms ook positieve effecten. Keuzevrijheid lijkt bepalend voor de subjectieve beleving. In veel sectoren ontbreekt die vrijheid.
Nachtwerk heeft impact op gezinsleven, hobby’s en vriendschappen
In 2017 adviseerde de Gezondheidsraad na grondig onderzoek de minister van SZW om nachtwerk waar mogelijk te beperken. Dit advies is tot nu toe onvoldoende opgepakt. Er is wel aandacht voor nachtwerk maar dat richt zich meer op naleving van de vaak ruime normen van de arbeidstijdenwet en op weging van individuele gezondheidsrisico’s. Terwijl de voorzorgbenadering volgens ons centraal zou moeten staan. De heersende tendens is om nachtwerk als economisch onvermijdelijk en vanzelfsprekend te zien. Een grondhouding van acceptatie en er daarna het beste van maken is niet in lijn met het advies van de Gezondheidsraad. En het strookt niet met de algemeen aanvaarde arbeidshygiënische strategie, met bronaanpak als eerste stap.
De nieuwe NVAB-richtlijn Nachtwerk en Gezondheid zet daarom bronaanpak voorop. We realiseren ons dat voorlichting essentieel is. Het risicobewustzijn bij adviserende professionals, werkgevers, werknemers en consumenten moet groter. Dit is reden voor de NVAB dit najaar een campagne te starten waarbij we samenwerking zoeken met andere beroepsverenigingen en branchegenoten. Samen kunnen we een ander geluid laten horen. Een oproep om nachtwerk niet zomaar als feit te accepteren. Een oproep tot kritische afweging van belangen, waarbij gezondheidsbelangen wat ons betreft zwaar moeten wegen. Want nachtwerk is te ongezond om vanzelfsprekend te zijn!
- Er zijn nog geen reacties
