Investeer in crisistijd

De lente lijkt eindelijk te zijn aange­broken. Dat merk je vooral buiten. Nu de horecamaatregelen iets versoepeld zijn, lonkt het terras voor een lunch of borrel. Tuincentra zijn een populaire plek voor wie zijn tuin of balkon wil opfleuren – winkelen zonder afspraak mag immers weer.

Ik heb het gevoel dat corona voor veel mensen even naar de achtergrond lijkt te zijn verdwenen; ik betrapte me daar nota bene zelf ook even op toen ik afgelopen weekend buiten in de tuin een kop thee dronk met een voorjaarszonnetje op m’n voorhoofd.

Totdat ik maandagochtend het ziekenhuis ­binnenliep en terugkwam in de realiteit. Ic’s liggen vol. De kritieke planbare zorg staat onder druk. De meivakantie was er voor veel zorgverleners eentje zonder vrije dagen. ­Roosters zijn moeilijk rond te krijgen. De rek is er simpelweg uit. Van de verzorgenden en verpleegkundigen zit momenteel 10 procent ziek thuis; twee keer zoveel als normaal.

Natuurlijk weet ik dat betere tijden in zicht zijn als het merendeel van de bevolking is gevaccineerd. Maar zover zijn we nog niet. En als we er zijn, moeten we heel wat zorg inhalen, waardoor de werkdruk de komende tijd onverminderd hoog blijft. De LAD sluit zich daarom aan bij het pleidooi van de Federatie Medisch Specialisten en V&VN voor een nationaal herstelplan voor de zorg, om medewerkers voor te bereiden op de situatie na corona. Waarschijnlijk hebben we anderhalf jaar nodig om alle uitgestelde zorg in te halen.

Zet professionals aan het roer en  neem ze serieus

Zo’n herstelplan is dus een bittere noodzaak. Maar ik wil daarnaast nóg een oproep doen, gericht aan een nieuw kabinet en alle zorgwerkgevers in Nederland. Op dit moment staan veel zorgverleners namelijk ‘stil’ als het gaat om hun arbeidsvoorwaarden. Volgens werk­gevers is er geen geld voor een nieuwe cao waarin bijvoorbeeld afspraken worden gemaakt over het terugdringen van de werkdruk, een goed levensfasebeleid en het salaris. In de umc’s zijn de onderhandelingen zelfs tijdelijk gepauzeerd in afwachting van een nieuw ­kabinet.

Ik vind dat onbestaanbaar. Tal van zorgprofessionals hebben zich de afgelopen maanden de benen uit hun lijf gerend. Ze zullen dat de komende tijd blijven doen uit plichtbesef en loyaliteit, maar mag daar dan alsjeblieft eens wat tegenover staan? Het aantal (potentiële) zorgverlaters in de zorg was al groot vanwege de hoge werkdruk en het gebrek aan zeggenschap en autonomie. De coronacrisis zet die ontwikkeling alleen maar verder onder druk. Geen zicht bieden op goede arbeidsvoorwaarden en – omstandigheden helpt dan niet echt om de motivatie hoog te houden – en het helpt al helemaal niet om nieuwe mensen aan te trekken, terwijl dat met het oog op de voor­spelde arbeidsmarkttekorten zo hard nodig is.

Daarom mijn dringende oproep: neem zorg­professionals serieus en zet ze aan het roer. En zorg dat de sector ook voor nieuwkomers aantrekkelijk is om in te werken. Economen zeggen vaak dat bezuinigen het stomste is wat je kunt doen in crisistijd. En dat alles ­dichtregelen haaks staat op het geven van ­vertrouwen. Ik hoop dat die vuistregels ook worden toegepast op de zorg. Want geloof me: het is hoognodig.