Federatienieuws
Eveline van Dieten
2 minuten leestijd
Federatienieuws

Geef nooit op? - KNMG

Plaats een reactie

Eveline van Dieten

Kwaliteit is belangrijker dan lengte van leven. Daar waren de deelnemers aan het KNMG-symposium Geef nooit op van 14 juni het over eens. Dus, vroeg chirurg Job Kievit zich af: ‘Waarom kiezen artsen in de laatste levensfase vaak voor een lose-lose-scenario, voor schadelijke ineffectieve behandeling?’

Erik van Engelen, ambulancehulpverlener, maakte het onlangs weer mee: een oude man die niet verder wilde, maar toch in de ambulance naar het ziekenhuis werd vervoerd. Om daar enkele minuten later te sterven. Er was totaal voorbijgegaan aan de wens van de patiënt. Toch ziet hij sinds zijn artikel ‘Gun patiënt zijn einde’ (MC 23/2011: 1470) een kentering: ‘Hulpverleners stellen steeds vaker de vraag wat iemand wil. Ook patiënten vinden dit steeds normaler.’

Onverdraaglijk
Het is lang niet altijd duidelijk wanneer de laatste levensfase intreedt, stelt chirurg Harm Rutten. Longarts Mariska Koster doorbreekt dat zo: ‘Zou het me verbazen als ik komend jaar van deze patiënt een overlijdenskaartje ontvang? Zo ja, dan moet ik ook over de laatste levensfase spreken.’ Niets doen is onverdraaglijk, zegt Koster: ‘We hebben alternatieven nodig. Goede palliatieve zorg kan zo’n alternatief zijn’. AMC-bestuurder en internist Marcel Levi: ‘Oncologen moeten bijvoorbeeld allemaal goed zijn in palliatieve zorg. Anders kunnen ze zich beter chemotherapeuten noemen.’ Overbehandeling komt ook door superspecialisatie, stelt Levi. ‘Maar als je je fixeert op een cel, verlies je the big picture uit het oog. Met als gevolg veel collateral damage.’

Kijk- en luistergeld
Stel de patiënt in staat om te kiezen voor zijn eigen einde, bepleit Kievit: ‘Wees duidelijk over ongeneeslijkheid bij een voorspelbare dood op afzienbare termijn. Schets een reëel beeld van behandelopties. Bekijk samen voor- en tegenargumenten, niet alleen de medische! Ook zingeving, bestaansregie en persoonlijk geluk zijn belangrijk in de afweging.’ Deelnemers merken op dat het enorm zou helpen als huisartsen en specialisten met elkaar praten. Dat leidt tot gefundeerde beslissingen in lijn met wat de patiënt wil. Maar waar haal je de tijd vandaan? ‘We krijgen geen kijk- en luistergeld’, zoals Els Borst destijds al zei. Kievit benoemt het gevaar dat de huisarts denkt dat de specialist alles zal doorspreken met de patiënt en vice versa. Zaal en sprekers komen niet tot een oplossing. Terwijl dit voor de patiënt van wezenlijk belang is, zegt patiënt Annelies Jonkers. Om die regie goed te voeren, helpen wilsverklaringen vaak niet, stelt Cees Hertogh, hoogleraar ethiek. ‘Zodra onze gezondheid gaat schuiven, schuiven onze preferenties en opvattingen. Dat verklaart grotendeels het doorbehandelen.’ Bij advance care planning wordt steeds in gesprek met de patiënt en diens familie gestreefd naar het proactief plannen van zorg en ziektebehandeling. Dit helpt om de zorg in overeenstemming te brengen met doel en wensen van de patiënt.

‘We moeten toe naar preference-based medicine, waarin we de verwachtingen van de patiënt verkennen’, vatte KNMG-voorzitter Arie Nieuwenhuijzen Kruseman het symposium samen. Of, zoals arts en columnist Ivan Wolffers het formuleerde: ‘Je kunt als arts hooguit een eindje meelopen met de patiënt en proberen te begrijpen hoe je die van dienst kunt zijn.’ 

Links naar relevante achtergrondinformatie vindt u op www.knmg.nl/spreken-over-levenseinde.

Federatienieuws KNMG
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.