Flexibel werken werkende of bedrijf volgen

Voorzitterscolumn

Uit een recent rapport van UWV blijkt dat vorig jaar een zeer sterke daling is opgetreden van het aantal mensen dat een vast arbeidscontract kreeg aangeboden. Een daling van niet minder dan 97 procent. Weliswaar heeft een aanzienlijk deel van de mensen met een tijdelijke aanstelling bij economisch goed weer uitzicht op een vaste aanstelling, maar hoe lang zal dat goede weer nog wegblijven? Ook is het aantal zelfstandigen zonder personeel inmiddels gegroeid tot circa 800.000, ofwel circa een tiende van de beroepsbevolking.

De Tweede Kamer reageerde geschokt op de afname van het aantal mensen dat een aanbod voor een vaste aanstelling kreeg. Er gingen stemmen op om meer ontslagbescherming te bieden, maar ook om ontslag juist te versoepelen, zodat werkgevers minder bang zijn een werknemer in vaste dienst aan te nemen. Voorts weten we uit ander onderzoek dat werkenden weliswaar regelmatig van baan veranderen of hetzelfde werk vanuit een andere juridische context doen (bijvoorbeeld als zzp’er), maar hun vaardigheden veranderen niet. Men blijft de eigen hopelijk nog belegde boterham verdienen met het kunstje dat men kan: timmerman, arts, glazenwasser, psycholoog et cetera. Met andere woorden: men blijft wel in de eigen branche actief.

Gelet op deze ontwikkeling heeft het – zeker in branches met grote ‘horizontale’ mobiliteit – voordelen om de arbeidsgeneeskundige begeleiding van werknemers per branche te organiseren in plaats van per bedrijf. Immers, zo kan het medisch dossier de werkende volgen, en blijft dit dossier niet meer achter bij de vorige bedrijfsarts als de werkende van baan verandert. Er is meer kans op continuïteit in de bedrijfsarts-patiëntrelatie.

Doorwerken is
echt oké!

Uitgaande van het feit dat de financiering van deze vorm van bedrijfsgezondheidszorg ook per branche gaat – de bedrijven dragen in dat geval bij aan een branchefonds – kan dus ook de arbeidsgeneeskundige zorg voor de zzp’ers worden meegenomen. Dan is het knelpunt dat de zzp’er geen bedrijfsgezondheidszorg ontvangt ook opgelost. Zo kan iedere werkende worden gemonitord gedurende zijn hele werkzame leven, en wordt de blootstelling aan belastende factoren goed bijgehouden in één arbeidsgeneeskundig dossier dat de werkende en diens bedrijfsarts altijd ter beschikking heeft. Natuurlijk moet de werkgever/opdrachtgever wel verantwoordelijkheid houden voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden per bedrijf; bij de uitwerking daarvan kunnen ook die deskundigen worden betrokken die in de branche actief zijn en dus specifieke branchekennis hebben.

De komende decennia bestaat de noodzaak én uitdaging om lang door te werken, om redenen die gelegen zijn in onze bevolkingsopbouw. Daarnaast dwingt de economische realiteit ons ertoe: er is simpelweg niet genoeg reservevermogen om mensen vroeg te laten stoppen met werken. Verder blijkt steeds meer dat lang deelnemen aan de maatschappij gezond is en leidt tot een langer leven. Doorwerken is echt oké!

Echter, het arbeidsgeneeskundige systeem om dat mogelijk te maken is nog niet gemoderniseerd. Hoog tijd om dit anders te gaan regelen: wie hervormt, plukt vruchten. Beetje schoffelen en groeizaam weer: en dan oogsten!

Pieter Rodenburg, voorzitter NVAB