Door de crisis

Een maand geleden schreef ik op deze plek over onze hartverwarmende bereidwilligheid om elkaar te helpen in deze tijd van beproeving. Met dat verwarmde hart sprak ik het vertrouwen uit dat deze betrokkenheid de basis zou vormen voor ongebruikelijke vormen van samenwerking.

Eigenlijk sprak ik hiermee de hoop uit dat onze gezondheidzorg de veerkracht zou tonen om vanuit solidariteit over menig schaduw heen te kunnen stappen.

Die gehoopte veerkracht is inmiddels wel beproefd en bewezen. In korte tijd ontstonden buitengewone vormen van samenwerking. In een aantal ziekenhuizen hebben tropenartsen hun expertise op het gebied van coördinatie en organisatie bij epidemie-uitbraken ingezet. Bij het opschalen van de ic-capaciteit dacht men buiten de eigen muren, er werden provinciale en zelfs landsgrenzen overschreden. Maar ook andere sectoren als hotelketens boden zich aan om als ziekenhuisafdelingen te fungeren. De landelijk gecoördineerde aanpak zorgde voor een ongekend hechte samenhang tussen de preventieve en de curatieve zorg. Opeens heeft de publieke gezondheid van iedereen de volle aandacht.

Onder druk van deze levensbedreigende crisis openbaarde zich bij alle partijen een groot collectief verantwoordelijkheidsgevoel. Platgetreden paden werden verlaten en over de gebruikelijke schotten heen waaide er een grensoverschrijdende wind die ruimte gaf aan innovatieve oplossingen. Zo waren dbc’s voor revalidatie van covid-19-patiënten gewoon (toch) mogelijk.

Nu het kabinet de maatregelen versoepelt, breekt er voor ons in de zorg een spannende tijd aan. De vraag is nu: hebben we de piek gehad of komt er nog een nieuwe golf? Alleen de tijd zal ons dit leren. Maar mocht het laatste gebeuren, dan weten we dat samenwerken ons een ongekende veerkracht oplevert.

Die ervaring geeft mij veel vertrouwen in de toekomst. Zowel in de nabije toekomst – de verdere aanpak van het coronavirus – maar ook daar voorbij. Op de weg naar een toekomstbestendige gezondheidszorg wachten ons nog meer uitdagingen: wat wordt ons antwoord op de dubbele vergrijzing, hoe gaan we om met het groeiende tekort aan gekwalificeerd medisch personeel. Hoe geven we meer inhoud aan de samenwerking tussen de disciplines in de zorg, welke kansen zijn er voor de samenwerking in preventie? Wat kan de inzet van e-health betekenen en welke rol kan zorg-op-afstand spelen?

Het zijn stuk voor stuk zaken die om een gezamenlijke aanpak vragen. Deze crisis heeft als katalysator gewerkt in een proces van het vinden van grensoverschrijdende oplossingen. Hoe mooi zou het zijn als we deze flexibele ‘can do’-mentaliteit weten vast te houden. Laten we deze kwaliteiten, waarmee we de eerste barre coronatest doorstaan hebben, blijven inzetten en laten we ze met elkaar verder ontwikkelen. Dan zullen zich nieuwe perspectieven voor de toekomst openen en kunnen we op weg naar een gezondere gezondheidszorg flinke sprongen voorwaarts maken.