CPME: Europese ruimte voor gezondheids­gegevens moet de medische ethiek en de nationale bevoegdheid respecteren 

Tijdens haar najaarsvergadering heeft de Europese artsenorganisatie CPME een standpunt aangenomen over het voorstel van de Europese Unie voor een verordening over een Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (European Health Data Space: EHDS). De CPME onderschrijft het belang van een EHDS, maar heeft ook kritiek op het voorstel vanuit een oogpunt van medische ethiek, de administratieve belasting voor artsen en de nationale bevoegdheden van de lidstaten. De KNMG leverde een actieve bijdrage aan de totstandkoming van het standpunt.

Het EHDS-voorstel biedt de patiënt meer controle over zijn zorggegevens en het recht op effectieve dataportabiliteit. Patiënten krijgen bijvoorbeeld recht op elektronische toegang tot en kopie van hun eigen gegevens. Ook krijgen zij het recht om zorgverleners in andere EU-landen toegang te verlenen tot hun elektronische gezondheidsgegevens. Tegelijkertijd kunnen patiënten die toegang ook beperken. Daarnaast bevat het voorstel regels voor de (product)veiligheid, gegevensbeveiliging en interoperabiliteit van epd-systemen binnen de EU. Alleen gecertificeerde epd-systemen die in een EU-databank zijn geregistreerd mogen op de Europese markt worden gebracht. Ten derde bevat het voorstel algemene bepalingen over het secundair gebruik van elektronisch gezondheidsgegevens (voor onderzoek, innovatie, beleidsvorming, patiëntveiligheid). Gegevens mogen voor secundaire doelen alleen geanonimiseerd worden gebruikt. Om dit alles te realiseren moeten alle EU-lidstaten zorgen voor aansluiting op bestaande Europese infrastructuren. 

 De CPME onderschrijft het belang van EHDS en constateert dat eenvoudigere toegang tot medische gegevens van patiënten de kwaliteit van grensoverschrijdende zorg ten goede komt.   

Wel uit de CPME haar zorgen over de werklast voor artsen die het EHDS met zich mee kan brengen. Ook benadrukt de CPME dat structuren in de lidstaten moeten worden gerespecteerd. Zij dringt erop aan dat er een nationale beoordelingsvrijheid blijft bestaan met betrekking tot de implementatie van ethische waarborgen voor het secundaire gebruik van gezondheidsgegevens, Daarmee moet worden voorkomen dat patiënten terughoudend worden in het delen van informatie met hun arts, of zelfs zorg gaan mijden, omdat zij niet willen dat hun gegevens voor bepaalde doelen gebruikt worden. 

 CPME-voorzitter dr. Christiaan Keijzer en bestuurslid van de KNMG: ‘Het ontwerp en de technische implementatie van het EHDS moeten voldoen aan de beginselen van de medische ethiek en mogen geen risico’s inhouden voor het medisch beroepsgeheim. Als dat niet wordt gerespecteerd kunnen patiënten, als ze vrezen dat hun gezondheidsgegevens niet geheim blijven, terughoudend worden om informatie te verstrekken of om een arts te consulteren arts te raadplegen’.