Communiceren van mens tot mens

Nog steeds is er in Nederland een groep die zich tot nu toe niet wil laten vaccineren. Een heel klein percentage weigert vaccinatie uit principe. Andere mensen willen zich misschien wel laten vaccineren, maar vinden onvoldoende de weg naar betrouwbare informatie, of hebben nog specifieke vragen. Deze mensen bereik je niet meer met grote overheidscampagnes, maar wel in een persoonlijk gesprek. Communicatie van mens tot mens. Een groeiend aantal artsen pakt dit belangrijke werk op en dat heeft een grote impact.

In december ging ik samen met collega’s op een zaterdagochtend de markt op in het Rotterdamse stadsdeel Delfshaven om met bewoners te praten over vaccinatie en gezondheid. Ik kwam mensen tegen die de Nederlandse taal niet goed machtig zijn, die digibeet zijn of die gegronde redenen hebben om de overheid te wantrouwen. Bijvoorbeeld omdat ze slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire. Deze mensen hebben geen boodschap aan een grote vaccinatie­campagne van de rijksoverheid. Ze willen graag goede informatie, soms weten ze alleen niet hoe ze daar aan moeten komen en wie ze kunnen geloven. Dan is het mooi te merken dat ze nog steeds veel vertrouwen stellen in een dokter in een witte jas.

In Delfshaven heb ik die zaterdagochtend bijzondere gesprekken gevoerd met bewoners die niet gevaccineerd waren. Zo raakte ik aan de praat met twee Oekraïense havenarbeiders, die alleen zeer beperkt Engels spraken. Ze wilden graag gevaccineerd worden, maar wisten niet hoe ze dit moesten regelen. In een persoonlijk gesprek kun je veel makkelijker duidelijk maken wat het belang is van zo’n prik en hoe je die kunt krijgen. Ik heb deze twee mannen meteen kunnen doorverwijzen naar de mobiele vaccinatielocatie om de hoek.

Vijfenzestig­duizend dokters kunnen samen een enorme impact hebben

Gelukkig komen steeds meer artsen met projecten die effectiever zijn dan persconferenties, posters en televisiespotjes. Gezondheidskloof.nl is een goed voorbeeld. Dit platform heeft het afgelopen half jaar al meer dan honderd informatiesessies gehouden in buurten overal in Nederland, zoals dus in Delfshaven. Artsen en andere zorgprofessionals gaan de straat op om te praten met mensen over hun zorgen over corona en vaccinaties. Een andere aanwinst is de vaccinatie-twijfeltelefoon (088 7555 777), een initiatief van het Erasmus MC dat is uitgebreid naar het hele land. Studenten, verpleegkundigen en artsen hebben inmiddels duizenden twijfelaars aan de telefoon gehad en kunnen voorzien van goede informatie over de voor- en nadelen van vaccineren.

Op deze plek wil ik graag mijn waardering uitspreken voor alle artsen die de afgelopen maanden het gesprek zijn aangegaan. Het is het meest primaire wat je kunt doen als arts: mensen helpen gezond te blijven. In een paar maanden tijd is het in Delfshaven gelukt om de vaccinatiegraad omhoog te brengen van 48 procent naar rond de 65 procent. Dat is te danken aan de communicatie van mens tot mens, en de inzet van een paar gedreven dokters.

In ‘public health’ nemen artsen maatschappelijke verantwoordelijkheid in het belang van hun patiënten, zoals de hiervoor genoemde activiteiten laten zien. Ook in de geschiedenis zijn er voorbeelden geweest van artsen die zich breed inzetten voor de gezondheid van mensen. Een van hen was bijvoorbeeld de Amsterdamse huisarts Samuel Sarphati, die een broodfabriek oprichtte en zo goed brood toegankelijk maakte voor Amsterdammers die weinig te besteden hadden. Het ver­­beteren van de gezondheid van onze patiënten en daarmee het dichten van de gezondheidskloof moet voor ons artsen een belangrijk streven zijn.

Mijn hoop is dat we in 2022 verdere stappen kunnen zetten en de arts-patiëntrelatie nog meer kunnen benutten om mensen gezondheid te brengen. Het zou mooi zijn als deze initiatieven zich als een olievlek uitbreiden over Nederland. Ik wil iedereen aanmoedigen om waar mogelijk een steentje bij te dragen aan dit belangrijke werk. Je kunt je als arts vandaag nog aanmelden bij gezondheidskloof.nl om mee te doen en met een groep collega’s aan de slag te gaan in je eigen woonplaats. Vijfenzestigduizend dokters kunnen samen een enorme impact hebben, op deze crisis én op de volksgezondheid.