Artsen steeds positiever over e-health

Online afspraken maken, herhaalrecepten aanvragen en zelf medische gegevens bijhouden. Dit zijn primaire wensen van patiënten op het gebied van e-health, waar artsen steeds beter op inspelen. Ook binnen diverse ziekenhuizen en praktijken is het afgelopen jaar volop én met succes geëxperimenteerd op het gebied van e-health. Zo blijkt uit de vandaag verschenen e-health-monitor 2015 van Nictiz en Nivel.

De e-healthmonitor geeft jaarlijks inzicht in de beschikbaarheid en gebruik van e-health-toepassingen door patiënten en zorgverleners. De monitor van 2015 stelt dat we ons bevinden ‘Tussen Vonk en Vlam’. Anders gezegd: tussen experiment en investering. Een groeiend aantal patiënten heeft behoefte aan online communicatie met de arts over afspraken en behandelingen. Ook houden zij vaker zelf gegevens bij over doktersbezoeken, behandelingen en lichamelijke activiteiten. Artsen blijken steeds beter in staat om in te spelen op deze behoeften en zijn positief over de groeiende aandacht voor e-health binnen hun werkveld. Meer dan een derde van de huisartsen, ruim de helft van de medisch specialisten en twee derde van de psychiaters geeft aan dat in hun praktijk of zorginstelling in het afgelopen jaar een e-health-pilot is gedaan. En met succes: in meer dan 70 procent van de gevallen werd het gebruik ook na de proefperiode voortgezet. Onder verpleegkundigen steeg het gebruik van internet en apps om informatie op te zoeken of patiënten informatie te laten zien, waarbij het gebruik van beeldbellen en medicijndispensers zelfs bijna verdubbelde.

Weg met de drempels

Ondanks deze positieve ontwikkelingen moet er nog veel gebeuren om bestaande drempels voor het gebruik van e-health-toepassingen voor artsen en patiënten weg te nemen. Meer dan acht op de tien huisartsen, ruim twee derde van de medisch specialisten en bijna negen op de tien psychiaters ervaren nog steeds belemmeringen in het communiceren met patiënten via internet. Voor medisch specialisten is de top drie van belemmeringen hetzelfde als vorig jaar:

1. Gebrek aan financiële vergoedingen voor de benodigde tijd;

2. Gebrek aan voldoende beveiligde systemen;

3. Onduidelijkheid over wet- en regelgeving.

Ook bij huisartsen blijft deze top drie gelijk:

1. Gebrek aan financiële vergoedingen voor de benodigde tijd;

2. Communicatie via internet is niet duidelijk genoeg;

3. Contact via internet (bijvoorbeeld e-consulten via e-mail) is minder efficiënt dan telefonisch en face-to-face contact.

Urgentie op betere informatie-uitwisseling

Artsen wijzen net als voorgaande jaren op dezelfde oorzaak van gebrekkige informatie-uitwisseling. Zes op de tien huisartsen, ruim twee derde van de medisch specialisten en drie kwart van de psychiaters geven aan dat systemen slecht of in het geheel niet gekoppeld kunnen worden, waardoor uitwisseling niet (goed) mogelijk is. Ook de communicatie met de apothekers verloopt stroef; huisartsen en medisch specialisten ontvangen nog steeds in onvoldoende mate actuele medicatieoverzichten van (openbare) apotheken.

Beter benutten vergoedingen zorgverzekeraars

Een andere opvallende uitkomst van het rapport betreft het gebrek aan financiële vergoedingen. Hoewel huisartsen dit als een blijvend probleem ervaren, hadden in mei 2015 nog relatief weinig huisartsen afspraken met verzekeraars. De redenen hiervoor kunnen de onderzoekers op basis van dit onderzoek niet verklaren. Vergoedingen voor e-health zijn namelijk wel mogelijk via het segment ‘resultaatbeloning en zorgvernieuwing’ van de nieuwe bekostigingssystematiek.

Artsen verwachten concrete investeringen in e-health in 2016

Ondanks bestaande drempels verwachten artsen dat er komend jaar goed geïnvesteerd zal worden in e-health-toepassingen. Uiteraard is de inzet van e-health geen doel op zichzelf. Artsen zien dat e-health een belangrijke bijdrage kan leveren aan de toegankelijkheid van de praktijk (online afspraken), zelfredzaamheid van patiënten (online hulpprogramma’s), patiëntveiligheid en tijdsbesparing. Onderstaande top 3 geeft een beeld van de concrete investeringen die artsen verwachten in de eigen praktijk of zorginstelling:

Top 3 verwachte investeringen onder huisartsen:

1. Online afspraken voor patiënten;

2. Elektronisch patiëntinformatie uitwisselen met andere zorgverleners;

3. Online hulpprogramma’s voor patiënten met psychologische klachten.

Top 3 verwachte investeringen onder medisch specialisten:

1. Elektronisch patiëntinformatie uitwisselen met andere zorgverleners;

2. Mogelijkheid voor patiënten om via het internet informatie te vinden over de afdeling;

3. Elektronische dossiervoering.

KNMG Artsenpanel levert belangrijke bijdrage e-healthmonitor 2015

De e-healthmonitor maakt gebruik van twee elkaar aanvullende methoden. Het KNMG Artsenpanel is benaderd voor het vragenlijstonderzoek onder zorggebruikers en zorgverleners, waaronder verpleegkundigen, verzorgenden, praktijkondersteuners, huisartsen, medisch specialisten en psychiaters. Het artsenpanel heeft hiermee een belangrijke bijdrage geleverd aan het verkrijgen van inzicht in de beschikbaarheid van e-health, het gebruik hiervan en de ervaren effecten in de praktijk. Deze resultaten zijn voorgelegd aan online focusgroepen van zorgverleners en bestuurders om meer inzicht te krijgen in hun opvattingen, attitudes en ervaringen met het gebruik van e-health.

Het volledige rapport

Het onderzoek naar de beschikbaarheid en gebruik van e-health-toepassingen in Nederland wordt uitgevoerd door Nivel en Nictiz. De uitkomsten van het onderzoek staan in een onderzoeksrapport met bijbehorende tabellenbijlage en in een infographic.