Arbeid, wat moet je er als medicus mee?
2 reactiesHoe belangrijk is betaalde of onbetaalde arbeid voor de patiënt? Die vraag blijft actueel. En wat werk betreft geldt voor veel curatieve collega’s nog steeds: onbekend maakt onbemind.
Kijk eens naar uw eigen situatie: over het algemeen heeft u een hoge arbeidstevredenheid en is werk een van de meest belangrijke waarden in uw bestaan. Het gangbare beeld over het werk van uw patiënt is nog heel vaak anders – met werk als aanzienlijke bedreiging voor de gezondheid: hoge werkdruk, slechte arbeidsomstandigheden, veeleisende werkgevers of ziekmakende leidinggevenden. Wake-up! Werken anno 2016 in Nederland is voor het overgrote deel goed voor de gezondheid. Werk en participatie bevorderen de gezondheid. Het gezondheidseffect van aan-het-werk-gaan is behoorlijk concurrerend met het effect van allerlei psychofarmaca.
Dit roep ik niet om namens de BV-Nederland het ziekteverzuim in Nederland terug te dringen. Dat zit al een paar jaar op een erg laag niveau. Het ‘Nederland is ziek’ van Lubbers uit de jaren ‘80 is echt verleden tijd. Ik wil een ander perspectief op werk: ‘Er is sterk bewijs dat werk een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid kan bevorderen, ziekte kan helpen voorkómen en een actieve rol kan spelen in herstel na ziekte of uitval. Het hebben van goed werk verhoogt de eigenwaarde en verbetert het sociaal functioneren. Andersom leidt het niét hebben van werk juist tot een hogere kans op fysieke en/of psychische klachten of aandoeningen – door sommige auteurs weleens becijferd als gevaarlijker dan het roken van een pakje sigaretten per dag’, aldus Carel Hulshof in zijn oratie (2012).
Ik wil gezondheid bevorderen via werk. Mijn grote zorg is de kloof die maar blijft bestaan tussen gezondheid en werk. Het zijn strak gescheiden werelden: verschillende ministeries, verschillende soorten verzekeraars en verschillende soorten artsen. En allemaal communiceren ze te weinig met elkaar en weten ze te weinig van elkaar!
Maar er wordt wel aan verbetering gewerkt: drie jaar geleden ondertekenden KNMG, LHV, NHG en NVAB een gezamenlijke verklaring over arbo-curatieve samenwerking. Op basis daarvan ontwikkelde een KNMG-werkgroep een conceptvisie over arbeidsgerichte zorg. Dat is een belangrijke stap voorwaarts! Eindelijk – zou ik haast zeggen – formuleren we gezamenlijk gedragen uitgangspunten voor alle artsen over het belang van arbeid voor de gezondheid. Als het ons als KNMG lukt om namens alle artsen die basale uitgangspunten te omarmen, dan hebben we een belangrijke stap gezet. Dan hebben we een basis gelegd waarmee we gezondheid voor de werkenden en arbo-curatieve samenwerking verder kunnen invullen.
Al minstens 30 jaar speelt dit onderwerp in de KNMG. En niet eerder hebben we daarover zo intensief met elkaar gesproken en een aansluitende visie kunnen ontwikkelen. Laten we eerst die winst incasseren!
Dolf Algra
zelfstandig bedrijfsarts - opiniemaker - MC blogger , Rotterdam
Ter verdere adstructie - Waarom werken wij eigenlijk ? wat is het nut/functie van werk ?
Het CBS deed onderzoek naar deze vraag en kwam met deze top 5:
1. inkomen verwerven
2. tijdstructurering
3. sociale contacten
4. maatschappelijke integratie
5. ...persoonlijke ontwikkeling en welbevinden
De psycholoog Frank Van Luijck deed dieper gaand onderzoek naar de betekenis van werk en schreef er aardig boekje over met de aansprekende titel 'Waarom werken wij ' - Gewoon even googlen.
Tja: Waarom werken wij eigenlijk ?
Twee hitlijstjes van van Luijck's onderzoek – altijd leuk
Het lijstje met hoofdkenmerken - in volgorde van belangrijkheid
1. inkomen verwerven
2. ik hou van werken
3. contact met mensen, ergens bij horen
4. zelfstandigheid, eigen baas zijn
5. geeft betekenis, een doel hebben in het leven
6. iets presteren, creatief zijn
7. zelfontplooiing, groei
8. werken als morele plicht
9. anderen een dienst bewijzen
10. status, erkenning, door te werken ben je iemand
11. houdt me bezig. druk
12. iets doen wat in de lijn van mijn capaciteiten is
13. uitdaging
Wat vind ik belangrijk in het werk ?
In volgorde van belangrijkheid- kenmerken van het werk
1.interessant werk , werk dat ik graag doe
2.goede contacten - met collega's en chef
3.goede beloning
4.prettige werktijden
5.veel zelfstandigheid
6.veel afwisseling
7.goede overeenstemming tussen capaciteiten en wat gevraagd wordt
8.goede werkzekerheid
9.goede werkomstandigheden
10.veel mogelijkheden om nieuwe dingen te leren
Dolf Algra
Zelfstandig bedrijfsarts- opiniemaker - MC blogger, Rotterdam
De opgeworpen vraag van NVAB voorzitter Penders : Arbeid, werk - wat moet je er als dokter mee ? is relatief eenvoudig te beantwoorden. Gewoon naar vragen. Bij elk intake gesprek. Wat doe je eigenlijk voor de kost ? Bevalt het ? Beetje lol in ? Las...t ervan ? Denk je dat de medische klachten iets met je werk van doen hebben ? Binnen een minuut weet je zoveel meer ! En daarna gewoon je gezonde verstand gebruiken. Niet ingewikkeld, geen rocket science. Gewoon dagelijks doen.
NVAB voorzitter Penders wil 'een ander perspectief op werk'. Hij wil 'gezondheid bevorderen via het werk ' . Werk dus als change agent voor gezondheid. Dit op basis van de aanname dat werk gezondheid zou bevorderen. Deze redenering lijkt mij te ééndimensionaal, te plat. Dat kun je zo helemaal niet stellen. En daar beleid op maken lijkt mij helemaal geen goed plan. Maar het past wel goed in beleidskringen erg populaire one liners als 'alles is gezondheid' én de positieve gezondheidsdefinitie van Huber. Een niet werkbaar te maken definitie naar mijn overtuiging.
De meeste dokters kennen de wereld van het werk niet. Dat is jammer én vreemd, want ze staan er zelf meestal 7x24 uur midden in. Vooral kwestie van kijken dus. Maar ja: wie niet kijkt, ziet ook niet veel.
Dat de KNMG als dertig jaar met dit onderwerp worstelt verbaast me in het geheel niet. Verkeerde aanvliegroute is naar mijn inschatting het hoofdprobleem, zoals duidelijk blijkt uit KNMG concept rapport van de werkgroep van der Wal ' Zorg die werkt ' - die op onverklaarbare reden helaas (nog steeds) niet publiekelijk beschikbaar is.
Ach, op die dertig jaar maakt dat ook niet zoveel meer uit, toch ?