Wetenschap als beroep / Politiek als beroep

Wetenschap als beroep/Politiek als beroep, Max Weber (vertaling: Hans Driessen), Boom, 120 blz., 15 euro.

bestellen

Twee korte, maar klassieke verhandelingen in een boek: Wetenschap als beroep en Politiek als beroep. Beide uit 1919 (!), en beide van de beroemde socioloog Max Weber (1864-1920). Ze geven een scherp beeld van de verhouding tussen wetenschap en politiek, dezer dagen een actueel thema. Weber: ‘Alle natuurwetenschappen geven ons antwoord op de vraag wat we dienen te doen als we het leven technisch willen beheersen. Maar of we het technisch moeten en willen beheersen, en of dat uit­eindelijk wel zin heeft, dat laten ze volledig in het midden of ze gaan er met het oog op de praktijk van uit’. De wetenschap verschaft ons helderheid over wat ons echt ter harte gaat en de politiek geeft ons de moed om daarvoor op te komen. De politicus heeft daarbij te dealen met een samen­leving gekenmerkt door ­toenemende rationalisering en bureaucratisering. Dat doet hij (tegenwoordig gelukkig ook zij) als het goed is met gedrevenheid, verantwoordelijkheidsgevoel en inschattingsvermogen. Nog steeds een ­goede meetlat om politici langs te ­leggen. In ­Politiek als beroep maakt Weber daarbij het beroemde onderscheid tussen Gesinnungs­ethik (waarin ethische principes leidend zijn) en Verantwortungsethik (waarbij het gaat om de verantwoording van uitkomsten van politiek handelen). Ook nog steeds actueel. Dat geldt niet voor alles: als je leest wat hij schrijft over ‘moderne geneeskunde’ zie je dat euthanasie geen optie was (niet verrassend overigens) en of je Weber een democraat in de moderne zin kunt noemen, is ook nog maar de vraag. Maar veel vragen die we ons nu stellen, waren honderd jaar geleden ook al prangend en goed doordacht.