Moderne metamorfosen
Plaats een reactie
Gedaanteverwisselaars. Aantekeningen van een dokter over geneeskunde en de veranderende mens, Gavin Francis, Uitgeverij Nieuwezijds, 286 blz., 22,95 euro.
Iedere arts herkent metamorfosen in het dagelijkse werk – van gezond naar ziek lichaam of geest, en vice versa. De Schotse huisarts Gavin Francis citeert de Romeinse dichter Ovidius: ‘Niets blijft wat zij geweest is, niets bewaart dezelfde vorm.’
Francis voegt er zelf in zijn Gedaanteverwisselaars aan toe: ‘Wie leeft, verandert permanent. De scheidslijn tussen onszelf en de elementen die ons vormen en steeds weer hervormen, is poreus.’ Het leven zit vol metamorfosen vanaf de conceptie tot en met het sterven. En tussendoor natuurlijke of moedwillige gedaanteverwisselingen als puberteit, zwangerschap, verjonging, veroudering, tatoeages, gender en anorexia. Voorbeelden die Francis voorziet van een prikkelend cultuurhistorisch perspectief. Plus een enkel extremer voorbeeld zoals de metamorfose van mens naar weerwolf.
Veenland, Daisy Johnson, Uitgeverij Koppernik, 197 blz., 19,50 euro.
bestel direct
Sinds Ovidius’ Metamorfosen is gedaanteverwisseling een klassiek thema in de literatuur: denk aan Franz Kafka, en meer recentelijk aan Stephen Kings Schone slaapsters uit 2017 of de originele parabel Vrouw of vos van David Garnett, vertaald in 2018. Weinig boeken zijn echter zo spectaculair goed en eigenzinnig als de verhalenbundel Veenland, het debuut van de jonge Britse auteur Daisy Johnson. Haar verhalen spelen zich af in de Fens, tot in de 19de eeuw een zoutwatermoeras, en momenteel een waterrijk en ingepolderd gebied boven Cambridge.
Johnson presenteert in haar verhalen een mythische wereld, waarin land- en waterleven vervloeien. Bizar, luguber en geloofwaardig, in even trefzekere als idiosyncratische zinnen: ‘Ze zou nooit iemand neuken tenzij ze het oogwit van hun kinderen kon zien in zijn orgasme.’ Waar de grens tussen land en water diffuus is, ontstaan als vanzelf metamorfosen, zoals van een baby in een vos. Het hoogtepunt is het verhaal De hongerlijder, over een meisje met anorexia dat zichzelf uithongert. Haar huid verliest kleur, haar mond verandert in een langgerekte streep, het vlies tussen haar vingers wordt dikker, onder de douche spert ze haar ogen wijd open en slorpt het water op. Dwangvoeding en zuurstof baten niet. Ze brengt de dagen door in bad. Een vriendin begrijpt haar. Ze wikkelt het meisje in een vochtige handdoek en legt die in het gras naast het kanaal. Even later zwemt het anorexiameisje weg in haar nieuwe gedaante, als paling.
- Er zijn nog geen reacties
