Hersenleed

Hersenleed, maandag 5 juni, 20.25 uur, NPO 2.

Eerste scène. In een gesprek op de polikliniek vertelt Mariska dat zij al twee, drie maanden hoofdpijn heeft. En dat ze niet goed meer kan organiseren. Tweede scène. Haar arts, neurochirurg, wijst op een MRI-scan de hersentumor aan. Er moet weefsel worden weggehaald. Derde scène. Mariska met man en nog jonge dochter, vlak voor de operatie. ‘Wilt u weten wat er gaat gebeuren? vraagt de arts haar. En tot haar dochter: ‘Jij ook?’ In volgende scènes kijken we mee met de operatie en schuiven we aan bij het gesprek over de uitslag: het ziet er goed uit. In de laatste scène krijgt Mariska onverwacht slecht nieuws: de tumor blijkt een glioblastoom, graad 4. ‘We kunnen u niet genezen. Maar uw goede conditie vergroot de kans dat u langer leeft dan gemiddeld.’

Zoals Mariska volgde regisseur Jan Louter voor zijn documentaire Hersenleed maandenlang nóg twee van de vijfhonderd patiënten die jaarlijks worden behandeld in het hersentumorcentrum van het Erasmus MC. Tessa heeft twee laaggradige tumoren, die langzaam groeien maar toch verwijderd moeten worden. En bij Steven is de tumor die in 2008 werd verwijderd, weer teruggekomen. Hij moet opnieuw een operatie ondergaan, maar nu bij bewustzijn: door hem tijdens de operatie woordjes te laten nazeggen kan de operateur schade aan de hersenen voorkómen.

Minstens zo indringend als deze beelden zijn de gesprekken tussen arts en patiënt. Heel soms wil de arts té veel tegelijk kwijt. Maar doorgaans – de film volgt twee mannelijke neurochirurgen – leeft hij mee, geeft hij uitleg, laat hij ruimte voor vragen. ‘De kunst is om eerlijk te vertellen wat er aan de hand is, maar tegelijk niet alle hoop weg te nemen’, zegt een van beiden. Een prachtige, ontroerende film.