Even slikken
De zin en onzin van antidepressiva
Plaats een reactie
Even slikken. De zin en onzin van antidepressiva, Christiaan Vinkers en Roeland Vis, Prometheus, 240 blz., 19,99 euro.
Fraai belichten ze hoe er sinds antieke tijden gedacht is over de symptomen en behandeling van depressie, toen die nog melancholie werd genoemd. Opmerkelijk is het verhaal over de toevallige ontdekking van vaak nu nog gebruikte psychofarmaca, zoals lithium, antipsychotica, antidepressiva en benzodiazepines. Zo legden uitgerekend de nazi’s de basis voor een belangrijke groep antidepressiva. Uit de brandstof van de V2-raketten waarmee Londen werd gebombardeerd, hydrazine, ontwikkelden wetenschappers na de oorlog iproniazide en isoniazide, die zeer effectief bleken bij patiënten met tuberculose. Door deze medicatie werden tbc-patiënten echter ook vitaler en sociaal actiever. Ze dansten door de ziekenzalen. Een dubbele toevalstreffer.
Het interessantste deel gaat over de (placebo-)effectiviteit van antidepressiva. Hoe antidepressiva werken weten de auteurs niet. Terecht betogen ze dat geneesmiddelen kunnen werken zonder dat precies bekend is hóé ze werken. Na de al te boude stellingname van de Deense internist Peter Gøtzsche tegen het gevaar en de ineffectiviteit van antidepressiva klinkt hun met data onderbouwde uitleg als een verademing. Bij één op de tweehonderd antidepressivaslikkers komt agressie voor, en dat gebeurt even vaak bij mensen die een placebo slikken. Placebo’s blijken veel schadelijke bijwerkingen te hebben. Maar de effectiviteit van antidepressiva – niet alleen bij mensen met ernstige depressies – staat wel degelijk vast.
Klein minpunt is dat de auteurs in hun verder uitstekende overzicht ketamine achterwege hebben gelaten. En dat ze bij de behandeling niet ingaan op het combineren van twee antidepressiva, alsof alleen monotherapie met succes wordt toegepast.
Het boek is verlevendigd met persoonlijke verhalen van patiënten. Een 48-jarige lerares: ‘Ik leef nog omdat ik antidepressiva slik, en soms kan ik daardoor van het leven genieten.’ Hans van der Ploeg, psychiater
- Er zijn nog geen reacties
