Elke tijd zijn eigen gekte
Vijfhonderd jaar geestelijke gezondheidszorg
1 reactie
Elke tijd zijn eigen gekte, Henke van der Heiden, 208 blz., Walburg Pers, 19,99 euro.
De ggz is onderhevig aan veranderingen en een manier om daar grip op te krijgen is te kijken vanuit een historisch perspectief. Historica Henke van der Heiden probeert ons in haar boek Elke tijd zijn eigen gekte dat perspectief te geven. Met achttien, voor de helft gefictionaliseerde, levensverhalen geeft ze een mooie inkijk in de zorg voor mensen met psychische problemen en/of een verstandelijke beperking van circa 1500 tot nu, verdeeld over vier perioden. Ze laat zien hoe de positie van mensen met afwijkend gedrag in de loop van de eeuwen verandert, met soms een eigen plaats in de gemeenschap en dan weer ver weg opgesloten in het bos, onder invloed van afwisselend landelijke wetgeving of meer maatwerk op gemeentelijk niveau. Vanaf 1960 wordt de ggz ingewikkelder. Naast allerlei professionele organisaties ontstaan er ouderverenigingen, patiëntenverenigingen, opleidingen voor ervaringsdeskundigen en de herstelbeweging. Het lukt Van der Heiden niet helemaal om overzicht te houden. De levensverhalen geven hier het houvast.
Siep de Groot
huisarts, niet praktiserend, Eelderwolde
Wat voor gekte In de psychiatrie zal over de periode 2010-2020 de boeken ingaan? Ik vermoed: lange wachtlijsten, verbanning van ernstige stoornissen naar een politiecel, polypragmasie( lithium!) PTTS, Autisme, ADHD, Burn Out. Voor het gemak gedwongen... opnamen met IBS of RM in plaats van het bos insturen. Chronisch vastzetten in psychiatrische inrichtingen waarvan de helft weer naar huis kon, het vertrouwen in moderne antidepressiva, die nooit echt werkten. De talloze borderliners,
Vrijwel iedereen met een bipolair karakter of stoornis, het toedienen van psychische stoornissen aan de helft van de bevolking. Strooien met cognitieve afwijkingen. Plaatsing van ernstig psychiatrische patienten in een gevangenis of TBS. Time out’s. Ik ben benieuwd hoe we terugkijken over 60 jaar op dit decennium. Een aspect zal niet veranderd zijn: de macht van de psychiatrie net zoals nu 50 jaar geleden met Jean Foudraine’s “ Wie is van hout”.
Wanneer komt er eens degelijk psychiatrisch wetenschappelijk onderzoek en standaardisatie zodat iedere psychiater zich daaraan conformeert? Dat zou pas geschiedenis maken. Nog steeds zijn patienten slachtoffer van willekeur.
Siep de Groot, huisarts, niet praktiserend en ervaringsdeskundige.