De herontdekking van de tijd

De herontdekking van de tijd, Michel Vandendriessche (red.), Lannoo Campus, 176 blz., 19,99 euro.

bestel direct

De (westerse) mens is zijn grip op de tijd kwijt en leeft in een ‘haastmaatschappij’. Dat is zo ongeveer het uitgangspunt van De herontdekking van de tijd, waarin verschillende Vlaamse auteurs vanuit historische, economische, filosofische en psychiatrische invalshoek deze kwestie analyseren (en tips geven). Oorzaak is technologische innovatie (te beginnen met de klok!), maar er is meer: hier wreekt zich ook de puriteins-protestantse moraal die ten grondslag ligt aan het kapitalistische systeem en die tijdverspilling als principieel zwaarste aller zonden ziet. Fascinerend is de bijdrage van antropoloog Steven van Wolputte, die laat zien dat lang niet alle culturen begrijpen wat je bedoelt als je zegt ‘Ik heb geen tijd’. Psychiater Dirk De Wachter betoogt dat onze grootouders nog leefden in een prikkelarme omgeving die ons nu grondeloze verveling zou bezorgen, maar dat we nu overprikkeld zijn met depressie, vermoeidheid en burn-out als gevolg. Ignaas Devisch is goed voor het meest tegendraadse hoofdstuk: hij pleit juist voor een rusteloos en mateloos leven, maar zo nu en dan een pauze is dan niet verkeerd. Johan Braeckman deed het: hij nam twee jaar verlof zonder salaris en ontdekte dat niets zo moeilijk is als ‘authentiek lui’ zijn, want veel van de voordelen die onze samenleving biedt, ontdekt hij, zijn te danken aan ons ‘opgefokte arbeidsethos’.