Cholerastad

Cholerastad, Atte Jongstra, Arbeiderspers, 261 blz. 23,95 euro.

bestellen

Atte Jongstra schreef met Cholerastad een satirische roman over twee zelfverklaarde onderzoekers die allebei het onderspit delven. Archivaris Boevers en boekhandelaar Peek slaan de handen ineen bij de dreiging van een nieuwe choleragolf – Peeks vrouw is tijdens de eerste golf in 1832 aan cholera bezweken – in Amsterdam, halverwege de negentiende eeuw.

Dit is een mooi boek voor liefhebbers van Amsterdam én voor alle mensen die zich de afgelopen twee jaar groen en geel geërgerd hebben aan de talloze deskundologen inzake corona. Met geneeskunde – laat staan kunst – heeft het boek nauwelijks iets te maken. Zo staat genoteerd dat elektromagnetische kettingen van Goldberger en chloorkalkvaccinatie uitstekend zouden helpen tegen cholera. Maar Cholerastad is toch geschikt voor artsen, al was het maar om Jongstra’s vlijmscherpe satire.

De tragiek van Boevers, die een bloedhekel heeft aan romans, is dat hij zelf hoofdpersoon wordt van zo’n roman. Via een huwelijks­advertentie trouwt hij met de even wellustige als corpulente Martha, die sloten alcohol nuttigt en aanpapt met een zekere Cornelis Kramp, een jonge ‘weldoener’ die handelt in zwarte mondlapjes (!). Dat Kramp plat Amsterdams praat, maakt het er niet beter op. Na Boevers’ plotselinge verscheiden (ten gevolge van cholera) duikt zijn geschrift ‘Bouwstoffen’ op. Daarin staan alfabetisch gerangschikte uitspraken, wetenswaardigheden en krantenknipsels over de gevreesde ziekte, zoals: ‘Volksrampen zijn vermeerderd sinds de statisticomanie is toegenomen.’ Grappig is de zelftest die Boevers vermeldt. En: ‘Het is juridisch bewezen dat de cholera niet langs de weg van besmetting gekomen is, maar uit het moeras, haring en zuur bier is voortgesproten.’