Boek: Patiëntgericht communiceren

Tips voor betere consultvoering

Zowel studenten geneeskunde als ervaren artsen kunnen zich met Patiëntgericht Communiceren bekwamen in medische consultvoering. De auteur, psychiater Remke van Staveren, bespreekt in het eerste hoofdstuk de theoretische basis van patiëntgericht communiceren, met aandacht voor empathie, professionele afstand en wederkerigheid. Vervolgens gaat ze in op algemene vaardigheden zoals structureren, actief luisteren, de relatie verder opbouwen, vragen stellen, informeren, adviseren en afronden van het consult. Die bespreking is diepgaand, met herkenbare vignetten en praktische aanwijzingen. Daarna zoemt ze in op specifieke situaties die iedere arts herkent, zoals het slechtnieuwsgesprek, weerstand bij de patiënt en interactieproblemen door claimend gedrag of heftige emoties. Daarbij wordt duidelijk hoe psychiaters hun medische collega’s kunnen bijstaan bij het hanteren van de meest complexe problemen tijdens medische consulten.

Het laatste hoofdstuk ontsluit bijna alle psychiatrische problemen, belicht vanuit de algemene medische praktijk. Op een toegankelijke en praktische wijze besteedt Van Staveren aandacht aan interactieproblemen bij cognitieve stoornissen, depressiviteit, suïcidaliteit, paranoïde waanvorming, ongezond gedrag, onverklaarde lichamelijke klachten, sociale problemen en de borderlinecrisis. Elk thema begint met een vignet, uitgewerkt in een gespreksfragment; steeds wordt kort verwezen naar eerder uitgewerkte theorie, maar er wordt snel gefocust op doel en werkwijze van het consult.

Aanstekelijk zijn de overzichtelijk geordende suggesties, zoals ‘onwil accepteren’: ‘u hebt ongetwijfeld een hele goede reden om te zeggen dat ik u niet kan helpen/om hier niet te willen zijn/om niet met me te willen praten. Wilt u me vertellen wat die is?’

Het boek leest gemakkelijk en stimuleert de lezer om de eigen stijl van consultvoering verder te ontwikkelen. Frank van Es, psychiater/bekwaamheidscoördinator communiceren, UMCG

Remke van Staveren, Patiëntgericht communiceren, gids voor de medische praktijk, De Tijdstroom, 268 blz., 30 euro.

• Rubriek Scoop