Boeken en films & zo

Boek: De onderwaterzwemmer

Plaats een reactie

Verdwaald in een raadselspel

Over De onderwaterzwemmer heeft schrijver Frans Thomése zelf gezegd dat het hoofdpersonage, Tin, of voluit: Martin, ‘opgaat, of ten onder gaat in een landschap’. Hij haakt bovendien aan bij de thematiek van eerdere boeken, zoals de verhalenbundel Zuidland of de novelle Schaduwkind: verlies, schuld, boete en verlossing. Maar zijn nieuwe roman gaat ook over hoe contingentie en toeval ons leven bepalen, over hoe het leven zelden het resultaat is van eigen keuzes, afhankelijk als we zijn van de grillen van het lot, van ongeluk en ongeval. Die laten hun (traumatische) sporen na, zeker bij iemand als Tin die, in het eerste deel van de roman, bij een poging om tijdens de Tweede Wereldoorlog een rivier over te zwemmen naar bevrijd gebied, zijn vader heeft verloren. Met de verdwijning van zijn vader, zijn ook de hoop en het optimisme in Tins leven voorgoed verdwenen: de jongen denkt aanvankelijk nog dat hij is ‘verdwaald in een raadselspel, waarin alles is omgedraaid en ongeloofwaardig wordt’. Van niets wat er gebeurt wil hij geloven dat het waar is, maar het blijkt wel waar. Woede, verdriet en schuld zijn voortaan altijd om hem heen en vermorzelen zijn hoop. Hij wordt een soort omgekeerde Job, die steeds denkt zelf de schuld te zijn van zijn tegenslag.
Dertig jaar na het verlies van zijn vader verliest hij, in het uitgebreide tweede deel van de roman, zijn vrouw. Zij loopt een zonnesteek op tijdens een rampzalige tocht door de Afrikaanse bush, op zoek naar het Foster Parents-kind waarvoor zij zich financieel heeft ingezet. Daar wordt Tin ook de westerling die met afgunst maar ook met weerzin constateert hoe in zijn ogen Afrikanen het lot als vanzelfsprekend en gelaten hebben geïntegreerd in hun bestaan.
Thomése maakt ons daarbij voortdurend deelgenoot van wat zich in het hoofd van Tin afspeelt: ‘Er is een onoverbrugbare afstand die hem van de dingen scheidt. (...) Hij tikt aan de binnenkant tegen een ruit en er is buiten niemand die hem hoort.’
In het laatste deel, weer dertig jaar later, treffen we de 70-er Tin in een Cubaans ziekenhuis, met een ernstige rugkwetsuur. Dat slotdeel, dat toch nog verlossing biedt van zijn fysieke en psychische lijden en waarbij een arts een hoofdrol vervult, is zeer geslaagd en verrassend. Dus daar zeg ik beter niks over. - Henk Maassen

De onderwaterzwemmer, P.F. Thomése, AtlasContact, 253 blz.

Bestel direct: hardcover 19,99 euro | e-book 14,99 euro

Koop bij bol.com

Media en cultuur Boeken
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.