Boeken en films & zo
Vittorio Busato
2 minuten leestijd
boek

(Ab)normaal (on)gelukkig

2 reacties


De kunst van het ongelukkig zijn, Dirk De Wachter, Uitgeverij Lannoo, 144 blz., 19,99 euro.
Bestel direct

De Belgische hooggeleerde vrienden Dirk De Wachter en Paul Verhaeghe, respectievelijk psychiater/psychotherapeut en klinisch psycholoog/psychoanalyticus, blijven in Nederland niet onopgemerkt in het publieke debat over de geestelijke gezondheid(szorg). Van De Wachter verscheen onlangs het nuchtere, prikkelende essay De kunst van het ongelukkig zijn. Daarin gaat hij in op de ziekte van deze tijd: dat ons leven vooral leuk moet zijn. ‘Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing,’ stelt hij. ‘Streven naar zin en betekenis daarentegen, is waar het leven om draait.’ De titel van zijn essay mag wat provocerend zijn, niettemin heeft De Wachter een optimistisch boek geschreven, waarin hij stelt dat ongeluk en verdriet verbinden en het leven rijker maken.


Over normaliteit en andere afwijkingen, Paul Verhaeghe, Prometheus, 112 blz., 14,99 euro.
Bestel direct

Voor de filosofische pamfletreeks ‘Nieuw Licht’ kreeg Verhaeghe de vraag voorgelegd of er nog een wereld denkbaar is waarin we ons nog normaal kunnen wanen zonder etiket of diagnose. Uitgangspunt van deze reeks is dat die vraag eerder aan de orde is gesteld door een andere denker, in een andere tijd binnen een andere politieke context. In het geval van Verhaeghe betreft dat de Franse filosoof Michel Foucault, die in 1961 promoveerde op het proefschrift De geschiedenis van de waanzin in de zeventiende en achttiende eeuw. Een meesterwerk, aldus Verhaeghe, dat een aantal opvattingen over de psychiatrie en haar geschiedenis doorprikt en leert dat waanzin sinds de Verlichting in een moreel keurslijf is geduwd. ‘Hoe wetenschappelijker de psychiater of de psychotherapeut wordt’, schrijft Verhaeghe in Over normaliteit en andere afwijkingen, ‘des te meer gaat hij te werk als een morele autoriteit die zijn patiënten dwingt in de richting van sociale aanpassing.’

Psychiatrie draait dus om disciplinering, en dat is wat anders dan een natuurwetenschappelijk onderbouwde, objectieve medische specialisatie willen zijn. Het pamflet van Verhaeghe eindigt met een flink fragment uit Foucaults proefschrift dat artsen en psychiaters zal uitdagen de intellectuele reus zelf (weer) eens te raadplegen: ‘Hoe meer invloed het positivisme krijgt op de medische wetenschap in het algemeen en de psychiatrie in het bijzonder, des te duisterder wordt het praktische optreden van de arts en des te wonderbaarlijker de macht van de psychiater.’

Media en cultuur boek
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • E.J. Hollebrandse

    kj-psychiater, 's-gravenhage

    Enorme misvatting van filosofen eeuwenlang en de hooggeleerde... Vooruit dan, als je nog graag zin wil geven.
    De betekenisloosheid vinden via Zen meesters. Daar is de wijsheid of totale leegte te vinden.
    Grootse woorden...

  • Jan keppel Hesselink

    pijnarts, Bosch en Duin

    Wat typisch westers belerend is de stelling dat streven naar het geluk als levensdoel een vergissing is en dat het zou moeten gaan om streven naar zin en betekenis. Daar zou het leven om draaien?

    Dit is een enorme misvatting, omdat het leven an-si...ch voldoende heeft aan zichzelf - er is geen zin en betekenis, die projecteren we alleen maar erin. Maar de meeste mensen willen niet geconfronteerd worden met de afgrond van het kale zijn, zonder de kermis van zin en betekenis die als guirlandes boven die afgrond hangen. Door zin en betekenis houden we ons zelf lekker voor de gek, verwennen we ons met een sluier die het zien van de essentie van het leven uitsluit.

    Misschien moet de hooggeleerde toch eens wat Zen meesters raadplegen, die al generaties lang de menselijke nonsense rond zin en betekenis proberen te doorboren.
    Ok, de mens mag best zelf aan zijn eigen leven een bepaalde betekenis of zin willen geven, niets op tegen, maar als het 'moet gaan' over zin en betekenis dan pas ik.

    Zin en betekenis kunnen best op de composthoop van achterhaalde filosofie wat mij betreft, het leven an-sich, zonder zin en betekenis is wonderlijk en vullend genoeg.
    Het leven durven zien als betekenisloos en mogen genieten van wat ons ten deel valt lijkt me een gezondere invalshoek dan over het leven heen de sluier van zin en betekenis te willen leggen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.