Onlangs verscheen in Medisch Contact de uitspraak van een spraakmakende tuchtzaak. Een 74-jarige vrouw verweet haar huisarts haar tientallen jaren lang te hoge doseringen van het verslavende kalmeringsmiddel alprazolam (Xanax) te hebben voorgeschreven.
Danka Stuijver is waarnemend huisarts. Naast haar columns voor Medisch Contact maakt zij ook de podcast Over de Grens.
Onlangs las ik op de Medisch Contact-site een blog van psychiater Cassandra Zuketto waarin zij oproept om terughoudender te zijn met het leveren van medische zorg in de laatste levensfase. Een terechte oproep die stemt tot nadenken.
Tijdens een drukke en onoverzichtelijke dienst op de huisartsenpost fantaseer ik eventjes hoe het leven zou zijn als hypergespecialiseerde dokter in een academisch ziekenhuis. Dan zou ik vast en zeker met een wapperende witte jas en blakend van zelfvertrouwen door de gangen van ‘mijn huis’ lopen. Want ik, superspecialist Stuijver, was expert op het gebied van de verdraaide linkerbijschildklier.
Het zijn weer de overstapweken voor de zorgverzekering. De reclamemolen draait op volle toeren en de zorgpremies en polisvoorwaarden zijn bekend. Wat je als verzekerde niet hoort is dat de vier grote zorgverzekeraars nog steeds in contractonderhandeling zijn met een aanzienlijk aantal ziekenhuizen.
Vorig jaar steeg het aantal contacten op de huisartsenposten met 9 procent naar een indrukwekkende vierenhalf miljoen. Het aantal mensen dat na triage een afspraak kreeg steeg zelfs met 17 procent. Ondanks de hoge werkdruk kregen huisartsen op de posten in Friesland er nóg een taak bij: ze moeten aan het eind van iedere visite of consult op een zakkaartje noteren wat er is besproken en geadviseerd.
Het wordt spannend in huisartsenland! Eind deze maand start de rechtszaak van de actiegroep De Bevlogen Huisartsen (DBH) tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De actiegroep procedeert tegen de NZa-tarieven voor 2023 die, zo blijkt uit een door henzelf uitgevoerd kostenonderzoek, niet reëel en verre van kostendekkend zijn.
Aan het begin van de zomer verscheen in Medisch Contact een artikel over de kwetsbare positie van de specialist in (loon)dienst van een andere specialist. Een arbeidsconstructie, ook wel bekend als spidma, sil of sids, die werd omschreven als een ‘dienstverband tussen tafellaken en servet’.
De Nederlandse gezondheidszorg kan veel leren van die in Scandinavische landen, zo klinkt het vaak. Gewezen wordt onder meer naar het Deense landelijke elektronisch patiëntdossier en de centrale coördinatie van acute zorg in dat land. Toch blijkt Denemarken qua zorgsysteem niet het beloofde land.
Een brief van een maag-darm-leverarts: ‘Graag uw hulp met het voorschrijven van incontinentiemateriaal. Dit mag en kan ik als medisch specialist niet voorschrijven. Hoe graag ik dit ook wil.’
Een collega wandelde onlangs door Zuid-Limburg toen zij bij een kapelletje een reclameposter voor bedevaartstochten naar Lourdes zag hangen. Onderaan stond in grote letters: ‘Bent u verzekerd bij CZ, dan kunt u onder voorwaarden een flinke korting op de reissom aanvragen.’
De zorgverzekeraar komt controleren. ‘Ik zie dat u hier een dubbel consult rekent voor een ADHD-consult, maar daar staan maar tien minuten voor, geen twintig.’ De huisarts wil vragen: waar staat dat dan en wie heeft dat bepaald? Hij weet immers dat Excelsheetgeneeskunde iets heel anders is dan huisartsgeneeskunde. Maar kan hij dat deze controleur laten inzien?
Terwijl nog steeds wordt gesteggeld over de vorig jaar geïmplementeerde Wet toetreding zorgaanbieders, huisartsen hink-stap-springend in de race zijn voor het budget voor spreekuurverruiming en op verschillende huisartsenposten wordt gestoeid met de roosteringsvereisten voor het verkrijgen van de nieuwe ANW-tarieven, krijgt de huisartsenzorg er nóg een niet-patiëntgebonden taak bij: een nieuwe belastingverplichting.
Onlangs wist huisarts en onderzoeker Pieter Barnhoorn een flinke groep jonge (huis)artsen op de kast te jagen. In een interview voor het Leids Universitair Weekblad, ter ere van zijn promotie, noemde hij dat de jongere generatie huisartsen te weinig leeft voor hun werk, dat ze het vak te veel zien als baan in plaats van als roeping en dat ze bovendien te veel bezig zijn met de werk-privébalans.
Vorig jaar juli kocht een commercieel bedrijf een huisartsenpraktijk in het noorden van het land. De vertrekkende praktijkhouder had geen opvolger kunnen vinden, zo was het verhaal.
Columnist Danka Stuijver nam afstand van de Nederlandse zorg. Letterlijk want ze is huisarts op Aruba. Voor haar podcastserie ‘Over de grens’ sprak ze met collega-artsen die ook in allerlei buitenlanden werken. Nu beschrijft ze de rode draad uit die gesprekken.
Voor het eerst zit Danka aan tafel met haar gast, die net als zij werkt op Aruba. Nienke Smits begon ruim elf jaar geleden als eerste specialist ouderengeneeskunde op Aruba, een eiland met 115 duizend inwoners dat jaarlijks wordt bezocht door 2 miljoen, veelal Amerikaanse, toeristen.
Eens in de zoveel tijd wordt het ‘jongeklarenprobleem’ in de spotlights gezet. Met een enquête, seminar, webinar of podcast van een bestuur, werkgroep, kernteam, stuurgroep, denktank of commissie wordt aandacht gevraagd voor een hardnekkig en complex probleem dat meer dan een decennium bestaat en inmiddels, zo wordt geschat, een kleine duizend medisch specialisten raakt.
Huisarts Hielke Renkema vertrok een jaar geleden met zijn vrouw en drie kinderen naar Nieuw-Zeeland. Naast een breder takenpakket en aanzienlijk meer bureaucratische rompslomp is het grote verschil met Nederland dat huisartsenzorg in Nieuw-Zeeland niet valt onder vergoede zorg.
‘Als er nog één patiënt begint met “ik ben in Colombia geweest…” dan ga ik gillen.’ Kevin, mijn coassistent, drukt zijn duim en wijsvinger even tegen zijn voorhoofd en ik begrijp helemaal wat hij bedoelt.
Nathalie de Bruin vertrok veertien jaar geleden met haar gezin naar Canada om een nieuw avontuur aan te gaan. Haar werk als huisarts daar verschilt van dat in Nederland. Zo doet zij minder spoed en palliatieve zorg maar heeft zij ook taken van een bedrijfsarts, verzekeringsarts, jeugdarts en, tot 26 weken, verloskundige.
Esther Grootenboer werkte tien jaar als psychiater toen zij samen met haar jonge gezin besloot om naar Noorwegen te emigreren. Het land met, na Monaco, de hoogste dichtheid psychiaters in Europa. In tegenstelling tot in Nederland werkt ze in Noorwegen fulltime, maar ze ervaart dit als veel minder belastend.
We hebben allemaal wel zo’n collega waar je, hoe zal ik het zeggen, je eigen moeder niet aan zou toevertrouwen. Die net te vaak dingen mist of bijna mist. Die, uit gemakzucht of onzekerheid, patiënten in de dienst ‘laat liggen’ voor de volgende ochtend. Die vrij creatief declareert. Die op zesjesniveau richting het pensioen fietst, maar wel uit de bocht vliegt tegen een aios die hetzelfde tempo aanhoudt. Een collega die de sfeer bepaalt in een vakgroep of maatschap of zijn stempel drukt op iedere overdracht of vergadering.
Kinderarts Esther te Poele emigreerde in 2013 met haar jonge gezin naar het zuiden van Zweden, waar ze wonen tussen meren en bossen. Ze hebben geen gas, cv of waterleiding (wel supersnel internet) en verwarmen hun huis hoofdzakelijk op hout. De gezondheidszorg is anders georganiseerd in Zweden. Zo zijn ziekenhuizen van de (regionale) overheid, medisch specialisten allemaal in loondienst en hebben zorgverzekeraars 'niks te vertellen'.
Als onderdeel van de opleiding tot huisarts volgde ik een stage van zes maanden op de spoedeisende hulp (SEH). Tijdens een drukke dienst belde ik de dienstdoend chirurg om een patiënt te bespreken. De chirurg reageerde geïrriteerd.
