Meer over covid-19

Een 91-jarige vrouw heeft al twee weken last van onder meer hoofdpijn, koorts, pijn in de romp, benauwdheid, hoesten en extreme vermoeidheid. Een bloedonderzoek wijst uit dat de patiënt een D-dimeer­waarde van 5373 heeft, terwijl de normaalwaarde minder dan 900 is. Volgens de richtlijnen wordt dan direct doorverwezen naar een internist of longarts, omdat er sprake kan zijn van een longembolie. Maar de huisarts in deze tuchtzaak doet dat niet.

De overtuiging dat het postcovidsyndroom behoort tot de groep van postinfectieuze ziekten groeit. Ook is er meer zicht op de fysiologie en de pathogenese van deze aandoeningen. Maar voor een totaalbeeld is nog veel onderzoek nodig.

Artikel 68 van de Geneesmiddelenwet – dat gaat over het offlabel voorschrijven van medicatie – is dermate vaag dat het niet duidelijk is wanneer er eigenlijk sprake is van een overtreding van de wet. De minister heeft dan ook onterecht een boete opgelegd aan een Tilburgse arts die offlabel ivermectine en hydroxychloroquine (hcq) voorschreef voor de behandeling of preventie van covid-19. Zo oordeelt de bestuursrechter in een rechtszaak die de arts aanspande tegen de minister van VWS.

Huisarts Rob Elens schreef in coronatijd offlabel middelen voor, iets waar oud-minister Hugo de Jonge zich mee bemoeide. Het Centraal Tuchtcollege tikte De Jonge op de vingers. Maar is er nu ook duidelijkheid over het voorschrijven van medicatie buiten de richtlijnen om?

Ziekenhuizen hebben negentien keer geld terug moeten betalen aan zorgverzekeraars en hadden elf keer recht op extra geld. Dat blijkt de uitkomst van een financiële regeling die in coronatijd werd opgezet om medische instellingen te compenseren.

De Nederlandse gezondheidszorg is niet in staat nieuwe ziekten die veel impact hebben – zoals long covid – te behandelen, stelt internist en mdl-arts Wink de Boer. Omdat de zorg financieel op slot zit en er niet systematisch kennis wordt opgebouwd, kunnen patiënten nergens terecht. Maar daar is een oplossing voor.

De toenmalige minister van VWS, Hugo de Jonge, heeft zich actief ingelaten met het beleid van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) rondom het handelen van huisarts Rob Elens tijdens de coronapandemie. Dat concludeert het Centraal Tuchtcollege (CTG) in een uitspraak.

Het overlijden van een mens is een objectief feit. Ook de doodsoorzakenstatistiek die het CBS bijhoudt, wordt door velen gezien als een objectief gegeven. Dat is maar gedeeltelijk waar: de kwaliteit van de brongegevens en de werkwijze van het CBS zelf zijn van invloed op uitkomsten.

Analyse van bloedmonsters van patiënten met het postcovidsyndroom, waaraan nu wereldwijd naar schatting 65 miljoen mensen lijden, laat onder meer duidelijke veranderingen in serumeiwitten zien. Die duiden op een verstoorde immuunreactie, veranderingen in de bloedstolling en weefselschade door aanhoudende trombo-inflammatoire reacties. Dat blijkt uit een studie door Carlo Cervia-Hasler e.a. gepubliceerd in Science.

Een deel van de mensen met het postcovidsyndroom kampt met aanhoudend lagere inspanningscapaciteit. De vermoeidheid van patiënten met postcovid lijkt een lichamelijke oorzaak te hebben volgens onderzoekers van Amsterdam UMC en de VU, die spierafwijkingen waarnamen na een inspanningstest.

Ten minste één dosis van een covid-19-vaccin vóórdat iemand voor het eerst geïnfecteerd raakt met het virus vermindert diens risico op het ontwikkelen van het postcovidsyndroom aanzienlijk. Zo luidt de belangrijkste conclusie van een Zweedse studie door Lisa Lundberg-Morris e.a. gepubliceerd in The BMJ.

Tijdens de covid-19-periode zijn er veel flowmeters aangeschaft. ‘De vraag is nu welk type flowmeter hangt in het ziekenhuis bij welk bed?’, zegt Jos Kraus, voorzitter van de NEN Expertgroep Medische Gassen en oud-inspecteur IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd). ‘Een flowmeter die niet de vereiste hoge flow haalt, moet worden vervangen, want alleen zo kunnen artsen vertrouwen op de juiste flow bij een reanimatie.’

Simvastatine leidt mogelijk tot een snellere verbetering bij covid-19-patiënten die op de intensive care (ic) opgenomen zijn. Dat schrijven de vele onderzoekers van de REMAP-CAP-studie in The New England Journal of Medicine.

Topimmunoloog Anthony Fauci, vaak gezien als het gezicht van de bestrijding van covid-19 in de VS, trekt in Science Translational Medicine lessen uit de aanpak van de coronapandemie.

Bestrijding van infecties met bijvoorbeeld het corona- of ­norovirus gaat gepaard met ingrijpende maatregelen. Die ­werken vaak averechts voor mensen met een verstandelijke beperking. Maar maatwerk is mogelijk, aldus de commissie Ethiek van de NVAVG. Zij bieden een handleiding.

Onder de mensen die kampen met het postcovidsyndroom zijn veel zorgmedewerkers. Zij liepen de besmetting tegen wil en dank op, en staan nu met lege handen omdat het erg lastig is om aan te tonen dat ze tijdens hun werk besmet zijn geraakt.

Het Jeroen Bosch Ziekenhuis hoeft zeven artsen-microbiologen niet ieder 200 duizend euro uit te betalen vanwege de extra inkomsten van het ziekenhuis als gevolg van de coronapandemie. Maar het is ook niet zo dat de artsen-microbiologen geen enkele vergoeding voor de extra geleverde zorg hoeven te krijgen. Dat stelt de kantonrechter na een gezamenlijk verzoek van de artsen-microbiologen en het ziekenhuis om een oordeel te vellen over de kwestie.

Dat het SARS-CoV-2-virus de stofwisseling verstoort door de functie van mitochondriën te verstoren, was al gebleken uit eerdere studies. Die lieten zien dat SARS-CoV-2-polypeptiden zich binden aan mitochondriale eiwitten. In een in Science Translational Medicine gepubliceerde, complexe analyse van menselijke monsters en van onderzoek bij muizen en hamsters verschaffen Joseph Guarnieri e.a. meer duidelijkheid, en meer bewijs.

Zogeheten ‘real-world evidence’ onderbouwt stevig de effectiviteit en veiligheid van mRNA-vaccinatie tegen covid-19. Het gaat om drie studies door Niklas Andersson e.a. waarin werd gebruikgemaakt van data uit de Scandinavische landen en die alle zijn gepubliceerd in The BMJ.

De boete van 3 duizend euro die de minister van VWS in augustus 2021, na diverse waarschuwingen van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), oplegde aan huisarts Rob Elens vanwege het offlabel voorschrijven van hydroxychloroquine en ivermectine tegen covid-19 is terecht. Dat heeft de bestuursrechter besloten in de beroepszaak die Elens aanspande tegen de minister van VWS.

Een interdisciplinair team heeft een snelle en goedkope luchtkwaliteitsmonitor ontwikkeld waarmee in ziekenhuizen, maar ook in andere openbare gebouwen, in realtime de aanwezigheid van SARS-CoV-2 en al zijn varianten kan worden ontdekt.

Het onder dwang afnemen van een test om kort voor het uitzetten van een vreemdeling een infectieziekte op te sporen, is in strijd met verschillende internationale regels en richtlijnen voor artsen, met de internationale rechten van de mens en met de Grondwet. Dat stellen de KNMG en de Johannes Wier Stichting in reactie op het voornemen van staatssecretaris Eric van der Burg van Justitie en Veiligheid tot een wijziging van de Vreemdelingenwet om het gedwongen afnemen van tests mogelijk te maken.

Informed consent en andere aspecten van het delen van data en beschermen van het individu kregen structureel weinig aandacht in publicaties over covid-19. Dat laten Nick Wilmes, Charlotte Hendriks e.a. (Maastricht UMC+) zien in een review-artikel, gepubliceerd in BMJ Global Health, waarvan de eerste vier auteurs medisch studenten zijn.

Covid-19 is na twee jaar van de troon gestoten als meestgemelde beroepsziekte. In 2022 bleken namelijk psychische aandoeningen de vaakst genoemde beroepsgerelateerde ziektereden onder werknemers. Dat meldt het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB).

Er zijn mondiaal tekenen van een stijging van het aantal SARS-CoV-2-infecties. Dat is met name te danken aan een nieuwe variant, XBB.1.16, die de naam arcturus heeft gekregen.