Meer over coronaperikel

Als huisarts probeer ik al weken om een coronaboostervaccinatie af te spreken. Het aantal coronapatiënten in mijn praktijk loopt weer op, dus ik wil mezelf graag beschermen en (langdurige) uitval voorkomen.

Begin 2021, twee jaar na mijn eerste bevolkingsonderzoek voor borstkanker, wachtte ik op een volgende uitnodiging. In die tijd zaten we ook bijna een jaar gevangen in de covidpandemie, hetgeen had geleid tot achterstanden, personeelstekort en begrijpelijke andere keuzes bij de GGD.

Het is vier uur in de middag op Kennedy Airport New York en vier uur voor vertrek van mijn vlucht naar Schiphol. Vier minuten daarvoor ben ik door een hossebossende gele taxi bij terminal 1 afgezet voor een verplichte coronatest. Ik loop naar de balie van het commerciële testbedrijf dat daar sneltesten aanbiedt en mag even 175 dollar aftikken.

Jill heeft een afspraak op mijn spreekuur. Ze is een serieus mens van 23. Opgestoken zwart haar, donkere verdrietige ogen. Sneakers, jeans en lichtblauwe hoody. Dit jaar rondt ze haar mbo maatschappelijk werk af. ‘Goeiemorgen, kom binnen.’ Ze gaat zitten. Ik kijk haar aan over mijn mondkapje en wacht even. ‘Vertel.’ Ze worstelt zonder woorden. Er komen tranen. De doos met tissues schuif ik wat dichter naar haar toe. Soms kan het verdriet van de ander enorm bij je binnenkomen, ook al is er nog niets gezegd.

Ik stuurde een jong echtpaar in, met beiden covid. Mevrouw was hoogzwanger, 35 weken. In het ziekenhuis werd het echtpaar gescheiden: mevrouw werd overgeplaatst naar een academisch ziekenhuis en meneer bleef achter.

De overheid heeft als doel zoveel mogelijk mensen de booster te geven om besmetting met corona terug te dringen. De GGD was op zoek naar medisch onderlegd personeel, ter ondersteuning van het vaccineren.

Ik voelde de woede en frustratie weer opborrelen, zittend in mijn spreekkamer, tegenover mijn patiënte: de vrouw die net had gezegd niet gevaccineerd te zijn. Enkele minuten daarvoor had ik nog tevreden rondgekeken in deze kamer die voelde als een kleine bubbel buiten alle polarisatie en onvrede. Een oase van rust na een week nachtdiensten die gedomineerd werden door discussies en boze mensen. Artsen die gelaten en met vermoeide gezichten het aantal patiënten in de SEH-wachtkamer zagen groeien; familieleden van patiënten, vloekend en tierend omdat ze naar de uitgang gewerkt werden door de beveiliging nadat ze onvrede over de bezoektijden hadden geuit: iedereen was boos, woedend, woest.

Een vrouw van 30 jaar belt naar de doktersassistente dat ze gewenst zwanger is (derde zwangerschap) en vraagt of het een probleem is dat ze recentelijk haar Pfizer-vaccinatie heeft gehad. De assistente antwoordt dat het geen kwaad kan.

Het merendeel van de bewoners van een kleinschalige woonvorm voor mensen met een verstandelijke beperking is bij onze praktijk ingeschreven. Een woonvorm van een stichting zonder eigen medische dienst. Huisartsen mogen deze bewoners op vrijwillige basis zelf inenten met de boosterprik, zodat zij niet hoeven te wachten tot de drukbezette GGD hier tijd voor heeft. Het RIVM heeft er zelfs een prachtige handleiding voor geschreven!

Als academisch internist-infectioloog en als supervisor van de afdeling Infectieziekten had ik recentelijk een complexe overplaatsing uit een regionaal ziekenhuis naar mijn afdeling. De patiënt is erg ziek en er is nog geen classificerende diagnose.

Nazomer, 2021. Mevrouw X is onlangs bevallen en heeft zich nog niet durven vaccineren tegen corona. Wegens een geplande vakantie over de grens laat ze zich testen bij de GGD: positief.

Deze weken staan helaas weer volop in het teken van covid. De zorginstelling waar ik werk, meer in het bijzonder ‘mijn’ afdeling, werd het ‘regionale centrum voor opvang van covidpatiënten’, met alle logistieke rimram die daarbij kwam kijken.

In maart van dit jaar rondde ik mijn studie geneeskunde af en startte als arts-assistent op de covid-19- afdeling van een topklinisch ziekenhuis. Voor mij het begin van een drukke en ook indrukwekkende tijd. Ik zag gelukkig de meeste patiënten opknappen, maar ook een behoorlijk aantal die de strijd tegen covid-19 helaas niet wonnen.

De gesprekken op de covidafdeling over leven en dood maken direct indruk op mij als gastarts: in een hogedruksituatie voor de patiënt met een zuurstofkap, net vanuit een ander ziekenhuis binnengebracht, vaak zelf nog aan het bijkomen van de schrik dat een opname noodzakelijk is, worden enkele scenario’s over intubatie, reanimatie en de gevolgen – in reëel maar gruwelijk detail – daarvan uitgespeld en moet besloten worden wat de patiënt, nú en in situaties waarbij het (nog) erger wordt, wil dat er gedaan wordt.

De computer op de praktijk lag er een halfuurtje uit en meneer P uit 1956 heeft geen uitnodiging voor de vaccinatie gekregen. Die wil hij wel: hij is aan de zware kant, diabeet en astmatisch.

Het is vrijdagmiddag tien voor vijf. Het elfde coronavaccin staat al even klaar om opgetrokken te worden voor mevrouw Y. Ze is 64 jaar en bekend met diverse kwetsbaarheden die de noodzaak tot vaccinatie ruimschoots rechtvaardigen.

Voor mijn werk breng ik patiënten van de Spoedeisende Hulp naar verpleegafdelingen in het ziekenhuis. Laat de situatie het een beetje toe, dan probeer ik dat zo luchtig mogelijk aan te pakken. Ik kondig mezelf aan als taxiservice en bereid de patiënt voor op het vervoer.

Eindelijk: net voor het paasweekend hoorden we van de covidcommissie van het ziekenhuis, waar ik nu al bijna twintig jaar als snijdend specialist werk, dat er coronavaccins voor een tweede ronde zouden komen. Ik keek ernaar uit.

Aan het einde van het consult kwam de eigenlijke vraag. De onverzekerde, ongedocumenteerde dame was bang voor corona en vroeg me of zij zich niet ook kon laten testen, ondanks haar onverzekerde status.

Als huisarts-vrijwilliger verricht ik in deze coronatijd telefoondiensten voor de instelling die eerstelijnsgezondheidszorg verleent aan daklozen, uitgeprocedeerde asielzoekers en ongedocumenteerden zonder ziektekostenverzekering.

Crisisdienst ggz, oproep om 21.00 uur. Jongen, 15 jaar oud, heeft gisteren voor het eerst heroïne gespoten na een experiment met alprazolam 2mg, en in de daaropvolgende ochtend de woning van zijn ouders verbouwd: eigen computer en telefoon (de zevende iPhone in anderhalf jaar tijd, de derde spelcomputer) aan gort geslagen, de huisraad (eetkamerstoelen en dergelijke) met een mes kapotgesneden.

Maandenlang verbaas ik me al, over het feit dat politici blijkbaar niet thuis hoeven te werken. Ministerraad, Catshuisoverleg, en ook op de avond van de verkiezingsuitslag meerdere fractieleden in één ruimte, met de nodige journalisten, fotografen, et cetera.

Mevrouw B is 65 jaar en heeft ALS met achteruitgang van het praten en slikken samen met zwakte van armen en benen. Zij is verwezen naar het revalidatieteam voor behandeling en begeleiding. Na het ontstaan van de covid-19-pandemie is veel revalidatiezorg abrupt op afstand geleverd, ook die van mevrouw.

Rond deze tijd twintig jaar geleden wisten we van de longmetastasering en fatale prognose van mijn vrouw en moeder van mijn kinderen.

‘Ik ben vanochtend positief getest!’ Met enige schrik zie ik in onze groepsapp het bericht van mijn collega. Hij is, net als ik, chirurg-oncoloog en moest zich laten testen vanwege bron- en contactonderzoek. Maar wat betekent dit nu voor mij? Net als de overige chirurgen op onze afdeling ben ik immers nog niet gevaccineerd. Ik besluit om de volgende dag toch ook maar een test te doen.