Meer over boek

In tijden van covid-19 blijken boeken die jaren geleden verschenen opeens weer actueel. En dus brengen uitgevers ze opnieuw uit.

Een roman met gynaecoloog Karel en taalkundige Julia in de hoofdrollen, wordt dat een doktersroman? Dat vraagt Karel zich ook zelf op een gegeven moment af.

Het Pieter Baan Centrum (PBC) bestond in 2019 zeventig jaar. Ter gelegenheid daarvan schreven drie historici het boeiende Ter observatie opgenomen.

Els van Stalborch schreef de poëziebundel Als alles anders nadat zij zelf, en later ook haar geliefde, te maken kreeg met kanker.

Een jonge vrouw krijgt onregelmatig bloedverlies en blijkt een adenocarcinoom van de cervix te hebben. Na enig diagnostisch gedraal komt zij in het juiste behandeltraject en gaat het balletje rollen.

In de bekende reeks Compendium Geneeskunde zijn weer pocketversies van de handboeken verschenen. Eentje is er, volgens de initiatiefnemers van de reeks Veerle Smit en Romée Snijders, ‘anders dan anders’. Het gaat om Acute geneeskunde.

Net uit: de tweede druk van ABC van de cardiologie. De eerste druk, acht jaar geleden verschenen, was het resultaat van de inspanningen van studenten geneeskunde van het Erasmus MC, onder wie derdejaarsstudenten die in het studiejaar 2010-2011 de eerste minor van de afdeling Cardiologie hadden gevolgd. Al die studenten zijn nu druk met vervolgopleidingen, promoties en dergelijke, maar de meesten van hen werkten toch weer mee aan deze nieuwe, geactualiseerde, en qua hoofdstukindeling gebruiksvriendelijker editie.

In korte hoofdstukken beschrijft Natascha van Weezel in Nooit meer Fanta het laatste levensjaar van haar vader, de bekende journalist Max van Weezel, die april vorig jaar overleed aan de gevolgen van alvleesklierkanker, en de periode van rouw en verwerking daarna. In Trouw zei ze dat ze het boek schreef uit noodzaak.

Collegiale ondersteuning en peer support van Huub Buijssen is bedoeld voor professionals in de zorg die te maken krijgen met emotioneel overweldigende gebeurtenissen, zoals momenteel het geval is in de coronacrisis.

Beter dokteren is een belangrijk boek. Drie oncologische chirurgen, Eric Hans Eddes, Rob Tollenaar en Michel Wouters, en journalist Arthur van Leeuwen buigen zich daarin over de vruchten van het DICA, het Dutch Institute for Clinical Auditing.

Volgens secretaris-generaal António Guterres van de VN heeft de coronapandemie ‘een tsunami van haat, xenofobie, beschuldigingen en bangmakerij’ teweeggebracht. Herkennen wij dit?

35 jaar lang was Ferdinand Schreuder huisarts. De afgelopen vijf jaar publiceerde hij een reeks puntige, korte, kritische beschouwingen over zijn vak in Huisarts en Wetenschap.

Zingeving, betekenisverlening, doelen, waarden. Er is een tijd geweest dat je een heel eind voor je uit kon dokteren zonder dat je je hoefde te verhouden tot deze (lastige) woorden.

Internist Douwe Biesma, die per 1 juli het St. Antonius Ziekenhuis verruilt voor het LUMC waar hij voorzitter wordt van de raad van bestuur, heeft als bestuurder vele blogs geschreven. Deze levendige teksten heeft hij in De witte jas aan de kapstok geordend onder kopjes die te maken hebben met de eigenschappen waar een goede bestuurder in de zorg over moet beschikken.

Als je net Susan Sontag gelezen hebt, word je een beetje zenuwachtig om metaforen te gebruiken bij de beschrijving van ziekten, maar in de ggz heeft men daar kennelijk geen moeite mee. Daar vinden ze de metafoor heel bruikbaar, bijvoorbeeld om een aandoening voor de patiënt begrijpelijk te maken.

Farmacotherapie bij verslaving beschrijft op een heldere manier de behandeling van de meest verslavende middelen, zoals benzodiazepinen en tabak, met daarbij ook aandacht voor de ontstaanswijze en de diagnostiek van verslaving. Bovendien komt de behandeling van acuut middelenmisbruik aan bod, waardoor het een nuttig boek is voor iedereen die in aanraking komt met intoxicaties, bijvoorbeeld SEH-artsen.

Met voorbeelden uit onder andere muziek, sport, wetenschap en geneeskunde wil David Epstein in zijn – wat al te volumineuze – Waarom generalisten verder komen aantonen dat het vaak vooral generalisten en niet specialisten zijn die een kennisgebied verder ontwikkelen. Ze zijn creatiever, flexibeler en beter in staat om verbindingen te leggen die hun gespecialiseerde collega’s over het hoofd zien.

Het is alweer meer dan vijftien jaar geleden dat ik op een middag in Desmet (Amsterdam) samen met Bert Keizer een uur lang op de radio sprak met schrijver en arts Willem Brakman. In mijn herinnering bestond het gesprek vooral uit lange monologen van Brakman, die niet altijd even goed te volgen waren. Brakman was toen al over de tachtig en dat maakte dat wij een zeker begrip hadden voor zijn onnavolgbaarheid.

Voorzien van een nieuw voorwoord is Van dier naar mens door wetenschapsjournalist David Quammen terecht opnieuw uitgegeven, nu onder de titel Zoönose, een begrip dat, toen het boek voor het eerst verscheen, kennelijk nog onvoldoende ingeburgerd was.

Hoe belangrijk is het voor familieleden om vermisten een naam te geven of om de ware toedracht van een ongeluk of misdrijf te kennen? Hoe vindt triage plaats als er zeer veel slachtoffers zijn en er tijdnood is? Wat is de rol van de forensisch patholoog hierbij?

Net als in het, hier ook besproken Bloed, een biografie van Rose George beschrijft de Belgische hematoloog Marc Boogaerts in Bloed, een geschiedenis het verhaal van ons bloed van de prehistorie tot aan de toekomst. Niet alleen de medische geschiedenis van zijn vakgebied, maar alle historische rollen van bloed passeren de revue: politiek, religieus en wetenschappelijk.

In de 22ste editie van de filosofische reeks Nieuw Licht beantwoordt Frank Koerselman, emeritus hoogleraar psychiatrie en psychotherapie, de vraag hoe ‘het vaderschap er in onze geïndividualiseerde, geïnformaliseerde, geseculariseerde en vermeend geëmancipeerde samenleving’ uit moet zien.

Is jouw partnerkeuze destijds beïnvloed door de pil? Vind je hem nog wel aantrekkelijk als je stopt? En hoe zit het met de invloed van orale anticonceptie op jouw eetlust, gemoedstoestand of seksdrive? In het boek Je brein aan de pil schrijft Sarah Hill, hoogleraar en vooraanstaand onderzoeker op het gebied van evolutionaire psychologie, over de invloed van orale anticonceptie op onze hersenen.

In de anderhalvemetersamenleving is samenscholen ongewenst. En dus is sporten lastig, maar wandelen, liefst in je eentje, dat kan altijd. Mét smartphone en stappenteller, of juist heel mindful zonder.

Meerdere celebrity’s verklaarden al openlijk de liefde aan Notes to Self, Nederlandse titel: Alles wat ik niet kan zeggen, van debutant Emilie Pine (1977). Met haar bundeling van zes verhalende essays stal de Ierse hoogleraar modern drama de harten van onder meer actrice Lena Dunham en schrijfster Anne Enright, die beurtelings verklaarden dat het boek hen aan het huilen had gebracht en hen Emilie had doen omarmen als hun beste vriendin.