Hoe meer artsen hun patiënt aankijken, hoe minder die vertrouwen in de geneesheer heeft. Dat concludeert psycholoog Chiara Jongerius, die in januari promoveerde op Gaze in medical consultations.
Op zijn minst vier biologische factoren verhogen de kans dat iemand na een SARS-CoV-2-infectie long covid zal ontwikkelen. Dat althans is de conclusie van een studie door Yapeng Su e.a. gepubliceerd in Cell. De onderzoekers volgden tweehonderd patiënten gedurende twee tot drie maanden na hun infectie en keken naar twintig kenmerkende long covid-symptomen, zoals vermoeidheid, hersenmist en kortademigheid.
De omikrongolf heeft binnenkort alle continenten bereikt. Modellen laten zien dat tussen eind november 2021 en eind maart 2022 meer dan 50 procent van de wereld besmet zal zijn geweest met omikron. Een systematische review op basis van eerdere SARS-CoV-2-varianten suggereerde dat 40 procent van de infecties asymptomatisch was. Er zijn aanwijzingen dat het aandeel asymptomatische infecties voor omikron veel hoger is, mogelijk wel 80 tot 90 procent.
Het microbioom van patiënten met langdurige covid is zes maanden nadat het virus niet meer waar te nemen is duidelijk anders samengesteld dan het microbioom van de controlegroep. Dat concluderen Qin Liu en collega’s in The BMJ.
Driekwart van de coronapatiënten die een ic-opname overleefde ervaart een jaar later nog altijd klachten. Dat blijkt uit onderzoek van Hidde Heesakkers (Radboudumc) en collega’s gepubliceerd in JAMA.
Psychedelica, zoals ketamine en MDMA, zijn in opmars als behandeling van psychiatrische aandoeningen bij patiënten bij wie standaardbehandelingen geen uitkomst bieden. Volgens Robert Schoevers, psychiater bij het UMCG, zijn psychedelica veelbelovend, maar moet de implementatie hiervan goed worden gecoördineerd. Daarom schreef hij samen met collega’s een manifest.
Slimme algoritmen kunnen pathologen werk uit handen nemen. Dat schrijven Wouter Bulten en collega’s in Nature Medicine.
Vijf dagen isolatie is te kort om verspreiding van de omikronvariant van SARS-CoV-2 te stoppen. Een systematische review door Muge Cevik e.a. in The Lancet Microbe laat dat zien. De onderzoekers keken naar de uitslagen van PCR-testen, die nog enige tijd positief kunnen blijven na klinisch herstel, maar ook naar het vermogen om levensvatbaar virus van besmette personen te kweken. Dat betekent immers dat ze nog steeds besmettelijk zijn. Conclusie voor de omikronvariant: een lage virale belasting in de eerste paar dagen, maar daarna een piek rond dag drie tot zes, die weer afneemt op dag zeven tot negen totdat er op dag tien geen levensvatbaar virus meer kan worden teruggevonden. Met andere woorden: de gegevens ondersteunen een isolatieperiode van tien dagen.
Smartphoneapps kunnen goede diensten bewijzen in de ggz, maar het valt niet mee om hun werkzaamheid daadwerkelijk aan te tonen. Dat blijkt uit een studie van Simon Goldberg e.a., gepubliceerd in het openaccessblad PLOS Digital Health, waarin ze de resultaten melden van een metareview van veertien meta-analyses naar de werkzaamheid van deze apps voor onder meer behandelingen van depressie en angst en voor stoppen met roken. In totaal omvat de review 145 trials waaraan bijna 50 duizend patiënten deelnamen.
Een belangrijk deel van de bijwerkingen die mensen ervaren na een covid-19-vaccinatie zijn toe te schrijven aan het nocebo-effect. Dat blijkt uit een systematische review annex meta-analyse van twaalf gerandomiseerde covid-19-vaccintrials door Julia Haas e.a., gepubliceerd in JAMA Network Open.
Een operatie in combinatie met medicatie is bij patiënten met neuspoliepen effectiever dan medicatie alleen. Dat blijkt uit onderzoek in vijftien Nederlandse ziekenhuizen onder leiding van het Amsterdam UMC. De resultaten zijn gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine.
De WHO adviseert baricitinib, een januskinase (JAK)-remmer die ook wordt gebruikt voor de behandeling van reumatoïde artritis, voor patiënten met ernstige of kritieke covid-19 in combinatie met corticosteroïden. Dat blijkt uit een uitgebreid overzicht door Arnav Agarwal e.a namens de WHO Guideline Development Group in The BMJ. Daarbij merken ze op dat het middel qua werking vergelijkbaar is met andere interleukine-6 (IL-6)-remmers. In het geval die andere beschikbaar zijn adviseren ze om een keuze te maken op grond van kosten, beschikbaarheid en ervaring van de clinicus.
Mogelijk is het epstein-barrvirus (EBV) een van de voornaamste oorzaken van multiple sclerose (MS). Data van ruim tien miljoen Amerikaanse militaire rekruten die gedurende een periode van twintig jaar werden gevolgd, vormen de basis van deze conclusie, die Kjetil Bjornevik e.a. in Science presenteren.
Dementie is een terminale ziekte die vraagt om een palliatieve benadering: zorg gericht op kwaliteit van leven. Dat stelt Maartje Klapwijk, specialist ouderengeneeskunde bij Marente, in haar proefschrift Quality until we die. Quality of life and quality of death in nursing home residents with dementia.
Een model dat wetenschappers in staat stelt het verschijnen van potentiële nieuwe mutaties in opkomende en toekomstige varianten SARS-CoV-2 te voorspellen – wie wil dat niet? M. Cyrus Maher e.a. presenteren zo’n model in Science Translational Medicine – met enig voorbehoud, dat wel.
Reguliere pijnbestrijding aangevuld met twee doses dexamethason vermindert het postoperatieve morfinegebruik na een knieprotheseoperatie. Dat schrijven Kasper Smidt Gasbjerg en collega’s in BMJ.
Ruim voor het antibioticatijdperk kwam meticillineresistente Staphylococcus aureus (MRSA) al bij egels voor. Dat schrijven Jesper Larsen en collega’s in Nature.
Genotypering kan het effect van kortdurende duale plaatjesremming op secundaire preventie na een TIA of niet-invaliderend herseninfarct verbeteren. Dat schrijven Yongjun Wang en collega’s in NEJM.
Opwarming van de aarde, verlies aan biodiversiteit en milieuvervuiling hebben directe en indirecte gevolgen voor de volksgezondheid. Op onderzoek gebaseerde maatregelen moeten de ‘planetaire gezondheid’ bevorderen.
Wiskundige modellen spelen al sinds het begin van de pandemie een belangrijke rol bij besluitvorming en het kiezen voor bepaalde coronamaatregelen. Maar hoe moet je die modellen interpreteren en waar moeten modelleurs allemaal rekening mee houden?
Traditiegetrouw maakt Science aan het eind van het jaar de balans op: wat zijn de belangrijkste wetenschappelijke doorbraken van 2021? Ook dit jaar scoort de biomedische wetenschap weer hoog. Lijstaanvoerder zijn twee baanbrekende publicaties in Nature en Science waarin kunstmatige intelligente software wordt gepresenteerd waarmee duizenden nauwkeurige driedimensionele eiwitstructuren te voorspellen zijn, uitsluitend op basis van de aminozuren die ze bevatten. Nu al gebruiken wetenschappers de AI-programmatuur om het effect van mutaties in het spike-eiwit van de omikronvariant te analyseren.
Kinderen die zijn verwekt met behulp van geassisteerde voortplanting, zoals ivf, hebben over het algemeen geen verhoogd risico op een slechte mentale gezondheid. Wel lopen ze meer risico op een obsessief-compulsieve stoornis (OCS). Dat blijkt uit een grootschalig Zweeds onderzoek van Chen Wang en collega’s gepubliceerd in JAMA Psychiatry.
Bij zeer vroeg geboren baby’s was het risico op overlijden of ernstige invaliditeit lager als ten minste 60 seconden werd gewacht met afnavelen dan als dat direct gebeurde. Dat schrijven Kristy Robledo en collega’s in The Lancet Child and Adolescent Health.
Een ambitieus project dat acht jaar geleden van start ging om preklinisch kankeronderzoek te repliceren is afgerond. De resultaten zijn allerminst bemoedigend.
De ernst van de psoriasis nam in twaalf weken meer af in de groep die eenmaal daags tapinarof-1%-crème op de aangedane huid smeerde dan in de placebogroep. Dat blijkt uit een publicatie van Mark Lebwohl en collega’s die onlangs in NEJM verscheen.
