Meer over Wetenschap

Heeft de covid-19-pandemie de zorg voor zwangere vrouwen beïnvloed? En zo ja, hoe? Arts-onderzoekers beantwoorden hier vijf vragen over.

Het tijdelijk stilvallen van interventiestudies tijdens de wereldwijde lockdowns in 2020 is nog altijd merkbaar. De klappen vielen vooral in niet-commerciële hoek. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek dat onlangs in Journal of Clinical and Translational Science verscheen.

Tijdens zijn opleiding zag Sebastiaan van der Bent, inmiddels dermatoloog bij het Alrijne ziekenhuis, een patiënt met een allergische reactie op een tattoo en ontdekte dat hier amper onderzoek naar was gedaan. Dat was het begin van de tattoopoli en zijn promotietraject. Vrijdag 9 april promoveert hij aan de VU.

Bariatrisch chirurg Arnold van de Laar (Spaarne Gasthuis) ontwikkelde een nieuwe methode om een realistisch afvaldoel bij een maagverkleining vast te stellen. Eind maart verdedigde hij zijn proefschrift bij de Universiteit van Amsterdam.

Verschillende niet-medicamenteuze interventies kunnen depressieve symptomen van mensen met dementie aanzienlijk verminderen. Dit concluderen Jennifer Watt e.a. op basis van een systematische review en meta-analyse waarover zij in The BMJ schrijven.

De meeste dak- en thuislozen hebben meerdere gezondheidsproblemen. Dat blijkt uit onderzoek door Coline van Everdingen e.a. (Universiteit Maastricht) onder 436 dakloze mensen die gebruikmaakten van zestien verschillende opvangvoorzieningen in zeven Nederlandse steden. De studie verscheen in Frontiers in Psychiatry.

Een hardnekkig voorbeeld van onnodige zorg is het onterecht gebruik van infusen en urinekatheters. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Bart Laan (Amsterdam UMC) deze week promoveerde. Ze worden vaak routinematig gebruikt en meestal gezien als een veilig hulpmiddel, terwijl toch bekend is dat het gebruik ervan nogal eens leidt tot infecties en andere complicaties.

Onlangs startte een gerandomiseerde studie naar vaccinatie om recidiverende afwijkingen door het humaan papillomavirus te voorkomen. Is er belangstelling onder volwassenen voor HPV-vaccinatie?

In de afgelopen 25 jaar is het aandeel door de farmaceutische industrie gefinancierde trials fors gestegen. Tegelijkertijd is er een verschuiving opgetreden in het soort uitkomstmaten: steeds minder vaak totale overleving, en vaker progressievrije overleving. Dit zijn bevindingen van Joseph Del Paggio e.a. die daarover schrijven in JAMA Oncology.

De meeste mensen die covid-19 hebben gehad, zijn ten minste zes maanden beschermd tegen het opnieuw krijgen, maar oudere patiënten zijn een stuk vatbaarder voor herinfectie.

Voor verschillende risicofactoren voor hartfalen geldt dat zij de kans op hartfalen relatief meer vergroten bij 55-minners dan bij ouderen. Dit is een conclusie van Jasper Tromp e.a. die daarover schrijven in The BMJ.

The Lancet Oncology publiceerde onlangs een update van de vijfjaarsresultaten van de MammaPrint, een genetische test die het risico op uitzaaiingen bij borstkanker schat. De metastasevrije overleving is toegenomen – vergeleken met de publicatie uit 2016 – voor vrouwen die geen chemotherapie kregen op basis van de MammaPrint. Momenteel ligt een herbeoordelingsverzoek bij het Zorginstituut.

Gemiddeld draagt een Nederlander ten minste twee autosomaal recessieve genen bij zich die tot gezondheidsproblemen kunnen leiden als een kind het afwijkende gen van beide ouders erft. Dat blijkt uit onderzoek van bio-informaticus Christian Gilissen van het Radboudumc en collega’s dat onlangs in The American Journal of Human Genetics verscheen.

Ondanks de inzet van antibioticaprofylaxe rondom de bevalling bij vrouwen met risicofactoren voor groep-B-streptokokkeninfectie neemt de incidentie van sepsis door deze bacterie toe. Vaccinatie van zwangeren zou een oplossing kunnen zijn, zegt promovenda Merel van Kassel.

Maar liefst 24 van de 33 wetenschappelijke verenigingen hebben een onderzoek voorgedragen voor de Wetenschaps- en Innovatieprijs 2021 van de Federatie Medisch Specialisten.

De ebolavariant die verantwoordelijk is voor de huidige uitbraak in Guinee (West-Afrika) komt zo sterk overeen met die van de uitbraak in 2013-2016 dat een zoölogische bron zeer onwaarschijnlijk is. Dat melden drie onderzoeksgroepen in afzonderlijke berichten op de website virological.org. Mogelijk is de bron zelfs een ebolaoverlever die het virus al vijf tot zeven jaar latent bij zich draagt.

Twee korte, maar klassieke verhandelingen in een boek: Wetenschap als beroep en Politiek als beroep. Beide uit 1919 (!), en beide van de beroemde socioloog Max Weber (1864-1920). Ze geven een scherp beeld van de verhouding tussen wetenschap en politiek, dezer dagen een actueel thema.

Mensen die sterven door euthanasie doneren soms hun organen. Maar niet het hart, want in Nederland kunnen alleen hersendode mensen met hartslag dit afstaan. In het UMCG toonden artsen aan dat een hart ook na circulatiestop door euthanasie bruikbaar is voor transplantatie.

Op basis van een analyse van bijna 4200 gevallen van covid-19 doen Carole H. Sudre e.a. in Nature Medicine een poging de belangrijkste kenmerken van long covid – langdurige covid, dat wil zeggen meer dan 28 dagen – te inventariseren en te bekijken welke symptomen het risico op long covid voorspellen.

Het antibioticagebruik in de armere delen van de wereld is te hoog, bevordert daarmee resistentie en is alleen met op de lokale omstandigheden afgestemde maatregelen aan banden te leggen.

De immuunrespons op de eerste Pfizer- of Moderna-vaccindosis bij mensen met een pre-existente immuniteit tegen SARS-CoV-2 is minstens zo krachtig als de immuunrespons op de tweede vaccindosis bij mensen zonder deze pre-existente immuniteit. Dat blijkt uit de onderzoeksresultaten die Florian Krammer en collega’s beschreven in NEJM.

Met een éénstapsscreening wordt bij meer vrouwen zwangerschapsdiabetes vastgesteld dan met een tweestapsaanpak. Dit leidt echter niet tot betere uitkomsten voor kind of moeder, blijkt uit vergelijkend onderzoek van Teresa Hillier e.a. waarover zij in The New England Journal of Medicine schrijven.

In Van pleister tot kunstnier vertelt – met bronvermelding – wetenschapsjournalist Marten Dooper over de oorsprong en ontwikkeling van 28 medische vindingen, variërend van de ambulance, antibiotica, de bril en de couveuse tot het gipsverband, insuline, en het ziekenhuis.

In het kielzog van de coronapandemie verspreidt ook nepnieuws zich in rap tempo. Hoe goed herkennen zorgverleners coronanepnieuws eigenlijk? Duitse onderzoekers zochten dat uit via een experimentele studie die onlangs in PLOS One verscheen.

Bijna 2 procent van de medisch specialisten loopt tijdens het werk een posttraumatische stressstoornis op. Dat stelt psychiater Karel Scheepstra in zijn promotieonderzoek over psychotrauma in de medische setting. Hij pleit voor het ‘vangen’ van deze getraumatiseerde zorgmijders.