Mammaweefsel in de oksel

Een 14-jarig meisje met blanco voorgeschiedenis komt op de polikliniek kindergeneeskunde met sinds twee jaar pijnlijke zwellingen in beide oksels, wisselend qua grootte. Er zijn geen bekende uitlokkende factoren en geen andere klachten. Eerdere behandeling met mupicorinezalf bij verdenking op hidradenitis was niet effectief.

Onderzoek toont beiderzijds een weke, subcutane zwelling, 3x4 cm groot, drukpijnlijk, zonder centrale papel of pigmentatie. Verder lichamelijk onderzoek is niet afwijkend. Differentiaaldiagnostisch wordt vanwege het aspect van de zwelling en de lokalisatie gedacht aan een lipoom, een ontsteking, een lymfatische malformatie of een maligniteit. Echografie toont echter het beeld van ectopisch borstklierweefsel. Gezien de klachten van discomfort wordt patiënte doorverwezen naar de chirurgie. Vooralsnog ziet ze echter af van een operatie.

Ectopisch mammaweefsel (polymastie) is het gevolg van incomplete regressie tijdens de embryogenese van de melk-lijsten, zich uitstrekkend van oksel tot lies. Meestal bevindt ectopisch mammaweefsel zich in deze axillairlijn, maar er zijn ook andere locaties gerapporteerd, zoals gelaat, rug en billen. Polymastie openbaart zich meestal pas onder invloed van geslachtshormonen rond puberteit, graviditeit of lactatie.

Klachten als discomfort en eventuele uitvloed zijn vaak gerelateerd aan de menstruatie-cyclus. De prevalentie van polymastie ligt tussen 0,2 en 6 procent; bij ongeveer 30 procent is de polymastie bilateraal. Behandeling, door chirurgische excisie of liposuctie, vindt met name plaats om cosmetische redenen of vanwege pijnklachten. In ectopisch mamma-weefsel kunnen dezelfde aandoeningen voorkomen als in normaal mammaweefsel, dus ook carcinoomvorming.

Anne Akkerman, anios kindergeneeskunde, Martini ziekenhuis Groningen

Herman Waalkens*, kinderarts, Martini ziekenhuis Groningen

Jan Peter Rake, kinderarts, Martini ziekenhuis Groningen

* In nagedachtenis. Herman Waalkens is overleden op 21 november 2012. Hij schreef samen met Anne Akkerman de eerste versie van deze Gezien.

contact: a.akkerman-nijland@mzh.nl 

cc: redactie@medischcontact.nl